Endüstri 4.0’a Doğru Türkiye’de Televizyon Yayıncılığı: Medya Profesyonellerinin Görüşleri

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 4, 1211 - 1236, 24.12.2023

Nimet Ersin

https://doi.org/10.18037/ausbd.1330878

Öz

Endüstri 4.0 bütün sektörlerde üretim biçimini değiştirip dönüştürmekte, televizyon yayıncılığında da yakın zamanda büyük değişimler beklenmektedir. Yapay zekâ ve robotik sistemler, sanal gerçeklik uygulamaları, büyük veri, nesnelerin interneti, bulut bilişim gibi Endüstri 4.0 bileşenlerinin televizyon yayıncılığında otomasyonu sağlayacağı, yayın içeriklerinin çeşitlenip artacağı ancak diğer yandan istihdam sorununun ortaya çıkacağı öngörülmektedir. Araştırmanın amacı, televizyon çalışanlarının günümüz televizyon yayıncılığı hakkındaki düşüncelerini, Endüstri 4.0’a doğru yeni bir dünyanın geleceğine işaret eden yeni durumda televizyon yayıncılığının alacağı biçime ilişkin görüşlerini ve yayında otomasyonun istihdam endişesi yaratıp yaratmadığını ortaya koymaktır. Bu amaçla nitel araştırma tekniklerinden derinlemesine görüşme yoluyla veri elde edilmiştir. Görüşme için amaçlı örneklem yöntemiyle, yaptıkları işin niteliği Endüstri 4.0’daki gelişmelerden etkilenebilecek televizyon yayıncılığının farklı alanlarından 8 medya profesyoneli seçilmiştir. Görüşmelerde yarı yapılandırılmış açık uçlu soruların yanı sıra katılımcıların uzmanlık alanına göre konunun farklı boyutlarına yönelik detaylı sorular da yöneltilmiştir. Bulgulara göre televizyon çalışanları Türkiye’deki günümüz televizyon yayıncılığını teknik olarak başarılı bulmakta ancak içerik yönünden yetersiz ve niteliksiz olarak değerlendirmektedir. Katılımcılar medyanın yeni teknolojilere çabuk uyum sağladığını düşünmekte, Endüstri 4.0’da bazı iş kollarının ortadan kalkacağını ancak yeni uzmanlıkların ortaya çıkacağını belirtmektedir. Bulgular, katılımcıların çoğunun Endüstri 4.0’a girdiğimiz süreçte yakın zamanda televizyonun bugünkü biçiminden farklı olacağını, gelecekte de var olmaya devam edeceğine inandığını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Televizyon, Endüstri 4.0, İletişim ve Teknoloji, Büyük Veri, Nesnelerin İnterneti, Yapay Zekâ, Sanal Gerçeklik

TV Broadcasting in Turkey Towards Industry 4.0: Views of Media Professionals

Öz

Industry 4.0 is transforming and reshaping the production methods in all sectors, and significant changes are also anticipated in television broadcasting in the near future. Artificial intelligence and robotic systems, virtual reality applications, big data, the Internet of Things, and cloud computing, among other components of Industry 4.0, are expected to enable automation in television broadcasting, diversify and expand broadcast content. However, it is also foreseen that employment issues will arise. The aim of this research is to elucidate the views of television professionals on contemporary television broadcasting, their perspectives on the evolving form of television broadcasting in the emerging world of Industry 4.0, and whether automation in broadcasting creates employment concerns. To achieve this objective, data was obtained through in-depth interviews using qualitative research techniques. Eight media professionals from different fields of television broadcasting, which could be affected by the nature of their work by developments in Industry 4.0, were selected using purposive sampling for the interviews. According to the findings, television workers in Turkey find contemporary television broadcasting technically successful but consider it lacking in terms of content quality. Participants believe that media quickly adapt to new technologies, and while some job sectors may disappear in Industry 4.0, new areas of expertise will emerge. The results show that most participants believe that television will be different from its current form in the near future as we enter Industry 4.0, and it will continue to exist in the future.

Anahtar Kelimeler

Television, Industry 4.0, Communication and Technology, Big Data, Internet of Things, Artificial Intelligence, Virtual Reality

Kaynakça

• Aktan, E. (2018). Büyük veri: Uygulama alanları, analitiği ve güvenlik boyutu. Bilgi Yönetimi, 1(1), 1-22. doi: 10. 33721/by.403010
• Aksoy, S. (2017). Değişen teknolojiler ve Endüstri 4.0: Endüstri 4.0’ı anlamaya dair bir giriş. Sav Katkı, 4, 34-44. Erişim adresi: http://www.katki.org/wp-content/uploads/2020/02/SAVKatki4.pdf#page=34
• Akın, N., Mayatürk Akyol, E. ve Sürgevil, O. (2021). Akademik yayınlar ışığında toplum 5.0 kavramına ilişkin bir değerlendirme. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 35(2), 577-593. doi: 10. 16951/atauniiibd.792750
• Arı, E. S. (2021). Süper akıllı toplum: Toplum 5. 0. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(1), 455-479. doi: 10. 16953/deusosbil.808359
• Arık, İ. (2023). Türk televizyon dizilerinin dizi süreleri bağlamında değerlendirilmesi. Yeni Yüzyıl'da İletişim Çalışmaları Dergisi Kongre Özel Sayısı, 4(6),125-145, 125-145. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/iyyuicd/issue/75912/1253813
• Ayboğa, H. ve Görmüş, L. (2022). Endüstri 4. 0-Türkiye'nin durumu ve yapılması gerekenler. Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, (17), 82-98. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/marusad/issue/69345/1115382
• Azam, J., Shakirullah, S., Sadaf, N., Owais, K. ve Khan, A. Q. (2020). Marshal McLuhan’s technological determinism theory in the arena of social media. Theoretical and Practical Research in the Economic Fields, 11(2), 133-137. doi.org/10.14505/tpref
• Aziz, A. (1976). Radyo ve televizyona giriş. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi.
• Bahrin, M., Othman, M. F., Azli, N. ve Talib, M. F. (2016). Industry 4. 0: A review on industrial automation and robotic. Jurnal Teknologi, 78(6-13). doi: 10.11113/jt.v78.9285
• Balcı, A. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma (13. bs.). Ankara: Pegem akademi
• Baudrillard, J. (2011). Simulakrlar ve simülasyon (O. Adanır, Çev.). Ankara: Doğu Yay.
• Bauman, Z. (2012). Ölümlülük, ölümsüzlük ve diğer hayat stratejileri. İstanbul: Ayrıntı Yay.
• Bednarek, M. (2010). The language of fictional television. London: Continium.
• Berberoğlugil, B. M. (2021). Dijital dönüşüm ve geleceği İmamoğlu, Salih. Z. ve Erat S. (Yay. haz.). Endüstri 4.0’dan toplum 5.0’a dijitalleşmenin gücü içinde (s.19-34). Ankara: Nobel Bilimsel Eserler.
• Brown, L. A., Malecki, E. J., Gross, S. R., Shrestha, M. N. ve Semple, R. K. (1974). The diffusion of cable television in Ohio: A case study of diffusion agency location patterns and processes of the polynuclear type. Economic Geography, 50(4), 285-299. Erişim adresi: https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.2307/143056
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri (24. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
• Cellan-Jones, R. (2014). Stephen Hawking warns artificial intelligence could end mankind. BC news, 2(10), Erişim adresi: https://christusliberat.org/wp-content/uploads/2017/10/Stephen-Hawking-warns-artificial-intelligence-could-end-mankind-BBC-News.pdf
• Çelik, K. (2021). Bulut bilişimde temel konular. Uluslararası Batı Karadeniz Sosyal ve Beşerî Bilimler Dergisi, 5(2), 236-250. doi: 10. 46452/baksoder.1018982
• Coşkun, C. (2017). Bir sergileme yöntemi olarak artırılmış gerçeklik. Sanat ve Tasarım Dergisi, (20), 61-75. doi: 10. 18603/sanatvetasarim.370723
• Ceylan Çapar, M. ve Ceylan, M. (2022). Durum çalışması ve olgu bilim desenlerinin karşılaştırılması. Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 22(Özel Sayı 2), 295-312. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2864533
• DaPonte, J. (2016). Your television is watching you: How information stored by internet-connected home devices could be used against us. Index on Censorship, 45(1), 88-90. doi:10.1177/0306422016643031
• Doğanay, M. ve Aktaş, M. K. (2021). Türkiye’de Televizyon Dizisi Sektörü. Öneri Dergisi, 16(56), 852-878. doi: 10. 14783/maruoneri.944236
• Eldem O. (2017). Endüstri 4.0. TMMOB EMO Ankara Şubesi haber bülteni. Erişim adresi: https://www.emo.org.tr/ekler/09287020c96f18a_ek.pdf?dergi=1111)
• Foucault, M. (2015). Biyopolitikanın doğuşu (A. Tayla, Çev.) İstanbul: Bilgi Üniversitesi.
• Fuchs, C. (2018). Industry 4.0: The digital German ideology. Triplec: Communication, Capitalism ve Critique, 16(1), 280-289. doi: 10.31269/vol16iss1pp280-289
• Gross, L., Gross, B. ve Perebinossoff, P. (2010). Programming for TV, radio ve the Internet: Strategy, development ve evaluation (2nd. Ed.). Oxford: Focal Press.
• Gubán, M. ve Kovács, G. (2017). Industry 4. 0 conceptıon. Acta Technica Corviniensis-Bulletin of Engineering, 10(1), 111. Erişim adresi: https://eds.p.ebscohost.com/eds/pdfviewer/pdfviewer?vid=0&sid=4375be4e-2351-42bf-b317-b818f44121f1%40redis
• Gökdağ, D. (2012, Mayıs). Türkiye’de en çok izlenen TV kanallarının program yapısı: Topluma neler sunuyorlar? İkinci Uluslararası İletişim Sempozyumu, Yeni İletişim Teknolojileri ve Toplumsal Dönüşüm konferansında sunulan bildiri (s. 139-152). Erişim Adresi: http://nek.istanbul.edu.tr:4444/ekos/KITAP/ekt0000164.p
• Günbayı, İ. (2019, 30 Kasım). Nitel araştırmada veri analizi: Tema analizi, betimsel analiz, içerik analizi ve analitik genelleme. Erişim adresi: http://www.nirvanasosyal.com/h-392-nitel-arastirmada-veri-analizi-tema-analizi-betimsel-analiz-icerik-analizi-ve-analitik-genelleme. html.
• Gündüz, M. Z. ve Resul, Daş. (2018). Nesnelerin interneti: Gelişimi, bileşenleri ve uygulama alanları. Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 24(2), 327-335. doi:10. 5505/pajes.2017. 89106
• Güngör, N. (2018). İletişim-kuramlar-yaklaşımlar (4. bs.). Siyasal Kitabevi: Ankara.
• Gürgöze, G. ve Türkoğlu, İ. (2019). Kullanım alanlarına göre robot sistemlerinin sınıflandırılması. Fırat Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 31(1), 53-66. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/fumbd/issue/43638/534756
• Hall, S. (1980). Coding and encoding in the television discourse. Culture, Media, Language, 0(0), 197-208. Erişim adresi: https://core.ac.uk/download/pdf/81670115.pdf
• Jang, J., Ko, Y., Shin, W. S. ve Han, I. (2021). Augmented reality and virtual reality for learning: An examination using an extended technology acceptance model. IEEE Access, 9, 6798-6809. doi: 10. 1109/ACCESS.2020.3048708.
• Kalyoncuoğlu, Y. (2021, 1 Mart). Türkiye'de özel televizyonların kurulmasının üzerinden 30 yıl geçti. Anadolu Ajansı. Erişim adresi: https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/turkiyede-ozel-televizyonlarin-kurulmasinin-uzerinden-30-yil-gecti/2160618
• Kalkınma Bakanlığı, Görsel Hizmetler Sektörünün Geliştirilmesi Çalışma Grubu Raporu (2018). Onbirinci Kalkınma Planı: 2019-2023. Erişim Adresi: https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2020/04/GorselHizmetlerSektorununGelistirilmesiCalismaGrubuRaporu.pdf
• Kamber, E. (2019). Türkiye'de Endüstri 4. 0 farkındalığı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi) Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi, Fen bilimleri Enstitüsü. Antalya.
• Kasnak, E. (2022). Endüstri 4. 0 olgunluk düzeyinin örgütsel öğrenmeye etkisinde teknolojik yatkınlığın aracılık rolü (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi), Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Afyon.
• Karademir, İ. (2022). Türkiye imalat sektöründe endüstri 4.0 adaptasyon düzeyi. Asos Journal, 10(35), 308-325 doi: 10. 29228/ASOS.65989
• Keleş, A. ve Keleş, A. (2018). Nesnelerin internetinin getirdiği yenilikler ve sorunları. Turkish Studies. 13(13), 53-66. doi: 10.7827/TurkishStudies.13872
• Kelly, J. P. (2019). Television by the numbers: The challenges of audience measurement in the age of Big Data. Convergence, 25(1), 113-132 doi:10.1177/1354856517700854
• Koçak, A. ve Arun, Ö. (2006). İçerik analizi çalışmalarında örneklem sorunu. Selçuk İletişim, 4(3), 21-28. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/josc/issue/19013/200754
• Koloğlu, O. (2012). Türkiye'de basın meslek ilkelerinin evrimi. İstanbul University Journal of Sociology, 3(5), 71-84. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusosyoloji/issue/529/4829
• Kuang, R. (2021). Design and implementation of 3D film and television scene production algorithm based on the ınternet of things. Wireless Communications and Mobile Computing, (Article ID 1219849). doi: 10.1155/2021/1219849.
• Livberber, T. (2021). Veri haberciliği: şeffaf topluma teşvik mi? Kişisel veri mahremiyeti pazarlaması mı? Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 8(1), 171-196. doi: 10.30798/makuiibf.796385
• McLuhan, M. (2006). The medium is the message. Media and Cultural Studies: Key Works. In Meenakshi Gigi Durham, Douglas M. Kellner (Eds.), Revised Edition, Blacwell. Erişim adresi: https://books.google.com.tr/books?hl=tr&lr=&id=zNqMDwAAQBAJ&oi=fnd&pg=PP9&dq=McLuhan,+M.+(2006).Media+and+Cultural+Studies:+KeyWork
• McQuail, D. (2005). Kitle iletişim çalışmalarında iletişim modelleri (K. Yumlu. Çev.). Ankara: İmge Yay.
• Mohajeri Moghaddam, H., Acar, G., Burgess, B., Mathur, A., Huang, D. Y., Feamster, N. ve Narayanan, A. (2019, November). Watching you watch: The tracking ecosystem of over-the-top tv streaming devices. In Proceedings of the 2019 ACM SIGSAC Conference on Computer and Communications Security (pp. 131-147). https://doi.org/10.1145/3319535.3354198 .
• Molo, Ü. ve Şeylan, S. (2023). Küresel iklim sorunları ve sanal gerçeklik anlatıları: 360 derece belgesel filmler üzerine bir değerlendirme. TRT Akademi, (17), 174-199. doi:10. 37679/trta.1207395
• Molo. Ü. (2021) Sanal gerçeklik ve 360 derece film. Ankara: Nobel Yay.
• Mutlu, E. (1995). Televizyonda program yapımı. Ankara: Ankara Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Ocak, O. ve Albayrak, Ş. G. (2023). Endüstri 4.0’ın Türkiye’de genç istihdamına olası etkileri. Journal of Academic Value Studies, 9(1), 56-73. http://dx.doi.org/10.29228/javs.67988
• Oğuz, C. ve Gezgin, S. (2022). Robot Gazetecilikte “Duygu Körlüğü”nün objektif haberciliğe etkisi. Ü. Molo (Yay. Haz.). Genişletilmiş gerçeklik ve XR teknolojileri içinde (s.163-173). Ankara: Nobel Yay.
• Onat Kocabıyık, O. (2016). Olgubilim ve gömülü kuram: Bazı özellikler açısından karşılaştırma. Trakya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 55-66. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/trkefd/issue/21483/230242
• Oruç, M. S. (2021). Communications’ efects on politics and social change: A study on Harold A. Innis/İletişim araçları, siyaset ve toplumsal değişim: Harol A. Innis’ in teorik mirası üzerinden bir inceleme. İnsan ve Toplum, 11(1), 1-29. doi: 10.12658/M0421
• Pakkan, Ş. (2019). Yerel seçimlerinde “rızanın imalatı” aracı olarak haber: Yazılı basında hakikatin siyasi dönüşümü. News as a" manufacturıng of consent" ın the 2019 local electıons: Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, (13), 841- 857. doi: 72.1307-9581
• Postman, N. (1994). Televizyon: Öldüren eğlence (O. Akınhay, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yay.
• Rogers, E. M. (1995). Diffusion of innovations. (4th Ed.). Newyork: The Free Press. Erişim adresi: https://www.scirp.org/(S(lz5mqp453edsnp55rrgjct55))/reference/ReferencesPapers.aspx?ReferenceID=1786060
• Sarrina Li, S. C., Ku, L. ve Liu, Y. (2013). Using Rogers's diffusion of innovation model to examine the willingness to pay for public television in Taiwan. International Journal on Media Management, 15(2), 99-118. doi: 10.1080/14241277.2013.775576
• Sirer, E. (2020). Televizyon yayıncılığında büyük veri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 24(4), 1655-1667. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/pub/ataunisosbil/issue/59389/737814
• Sirer, E. (2022). Televizyon yayıncılığının teknolojik dönüşümü bağlamında sanal uygulamaların kullanımı. Molo, Ü. (Yay. haz.). Genişletilmiş gerçeklik ve XR teknolojileri (s. 175-190 ) içinde. Ankara: Nobel Yay.
• Sloman, K. N. (2010). Research trends in descriptive analysis. The Behavior Analyst Today, 11(1), 20–35. doi: 10.1037/h0100686
• Sözbilir, M. (2009). Nitel veri analizi. Erişim adresi: http://fenitay. files. wordpress. com/2009/02/1112-nitel-arac59ftc4b1rmada-veri analizi. pdf
• Tekin, H. H. (2006). Nitel araştırma yönteminin bir veri toplama tekniği olarak derinlemesine görüşme. İstanbul University Journal of Sociology, 3(13), 101-116. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusosyoloji/issue/521/4777
• TİAK (t.y.), Tablolar. Televizyon İzleme Araştırmaları A.Ş. Erişim adresi: https://tiak.com.tr/tablolar
• TRT (t.y.) Tarihçe: Dünden bugüne. trt.net.tr. Erişim adresi (1 Mayıs 2023): https://www.trt.net.tr/kurumsal/tarihce
• Türkcan, H. ve İnce, H. (2021) Endüstri 4. 0 kavramsal çerçeve. Zeki. S. (Yay. haz.) Endüstri 4.0’dan toplum 5.0’a dijitalleşmenin gücü içinde (s.1-18). Ankara: Nobel Bilimsel Eserler.
• Tüzün Ateşalp, S. (2016). “Nitelikli televizyon": Medya profesyonellerinin perspektifinden Türk televizyon dizilerinde nitelik. Ileti-s-im, (25). Erişim adresi: http://iletisimdergisi.gsu.edu.tr/en/download/article-file/264968
• Ülgü, M. M. (2022). İstanbul'da tedavi görmüş diyabet hastalarına ait sağlık kayıtlarının büyük veri teknikleri ile incelenmesi (Yayımlanmamış doktora tezi), Akdeniz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü., Antalya.
• Vaidya, S., Ambad, P. ve Bhosle, S. (2018). Industry 4. 0–a glimpse. Procedia Manufacturing, 20, 233-238. doi: 10.1016/j.promfg.2018.02.034
• Weber, I. ve Evans, V. (2002). Constructing the meaning of digital television in Britain, the United States and Australia. New Media ve Society, 4(4), 435-456. doi: 10.1177/146144402321466750
• Williams, R. (2003). Televizyon, teknoloji ve kültürel biçim. (A. U. Türkbağ, Çev.). Ankara: Dost Kitabevi.
• Witkowski, K. (2017). Internet of things, big data, industry 4.0–innovative solutions in logistics and supply chains management. Procedia Engineering, 182, 763-769. doi: 10.1016/j.proeng.2017.03.197
• Yıldız, A. (2022). Finans alanında yapay zekâ teknolojisinin kullanımı: Sistematik literatür incelemesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (52), 47-66. doi: 10. 30794/pausbed.1089134
• Yılmaz, E. N., Gönen, S., Şanoğlu, S., Karacayılmaz, G. ve Özbirinci, Ö. (2021). Endüstri 4.0’ın gelişim sürecinde unutulan bileşen: Siber güvenlik. Düzce Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 9(4), 1142-1158. doi: 10.29130/dubited.905340
• Zhuang, K. (2021). Film and television industry cloud exhibition design based on 3D imaging and virtual reality, Displays, 70, 0-0. doi: 10.1016/j.displa.2021.102107.