The Role of Ethical Climate in the Effect of Power Distance on Work Alienation in Textile Sector Employees

Yıl 2023, Cilt: 23 Sayı: 4, 1153 - 1172, 24.12.2023

Zeki Çetin

https://doi.org/10.18037/ausbd.1339947

Öz

Work alienation, which emerges as a state of detachment or separation experienced by individuals when they perceive a mismatch between their own values and goals and the goals and practices of the organization, plays an active role in the loss of human resources by organizations. Determining the factors that reveal or increase work alienation is important for organizations to develop their strategies for human resources. In this study, the mediating role of perceived organizational ethical climate in the effect of perceived power distance on work alienation was examined. The data obtained with the self-report scales used in the study, which included 335 participants operating in the textile sector, were analyzed using Smart PLS 4 and structural equation modeling. According to the findings of the study, perceived power distance increases work alienation, while perceived organizational ethical climate decreases it. Perceived organizational ethical climate decreases work alienation. However, perceived organizational ethical climate plays a mediating role in the effect of perceived power distance on work alienation. By creating a positive and transparent organizational climate in organizations, the negative effects of perceived power distance can be mitigated, alienation from work can be reduced, and accordingly, the problem of human resource retention can be overcome.

Anahtar Kelimeler

Power Distance, Organizational Ethical Climate, Work Alienation, Textile Industry

Tekstil Sektörü Çalışanlarında Güç Mesafesinin İşe Yabancılaşmaya Etkisinde Etik İklimin Rolü

Öz

Bireyler kendi değerleri ve hedefleri ile örgütün hedefleri ve uygulamaları arasında bir uyumsuzluk algıladıklarında ortaya çıkan işe yabancılaşma, örgütlerin insan kaynağını yitirmesinde etkin bir rol oynamaktadır. İşe yabancılaşmayı ortaya çıkaran ya da artıran unsurların belirlenmesi, örgütlerin insan kaynağına yönelik stratejilerini geliştirmesi açısından önemlidir. Bu noktadan hareketle hazırlanan araştırmada, algılanan güç mesafesinin işe yabancılaşmaya etkisinde algılanan örgütsel etik iklimin aracı rolü incelenmiştir. Tekstil sektöründe faaliyet gösteren 335 katılımcının dâhil edildiği araştırmada kullanılan öz bildirim ölçekleri ile elde edilen veriler, Smart PLS 4 ve yapısal eşitlik modellemesi kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgulara göre algılanan güç mesafesi işe yabancılaşmayı artırırken algılanan örgütsel etik iklimi azaltmaktadır. Algılanan örgütsel etik iklim ise işe yabancılaşmayı azaltmaktadır. Bununla birlikte algılanan örgütsel etik iklim, algılanan güç mesafesinin işe yabancılaşmaya etkisinde aracı rol üstlenmektedir. Örgütlerde olumlu ve şeffaf bir örgüt ikliminin yaratılması sayesinde algılanan güç mesafesinin olumsuz etkileri hafifleyebilir, işe yabancılaşma azalabilir ve buna bağlı olarak insan kaynağının elde tutulması probleminin üstesinden gelinebilir.

Anahtar Kelimeler

Güç Mesafesi, Örgütsel Etik İklim, İşe Yabancılaşma, Tekstil Sektörü

Kaynakça

• Akbaş, T. T. (2010). Örgütsel etik iklimin örgütsel bağlılık üzerindeki etkisi: Mobilya sanayi büyük ölçekli işletmelerinde görgül bir araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2010(2), 121-137. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/107356
• AlQershi, N. A., Thurasamy, R., Ali, G. A., Al-Rejal, H. A., Al-Ganad, A. ve Frhan, E. (2022). The effect of talent management and human capital on sustainable business performance: An empirical investigation in Malaysian hospitals. International Journal of Ethics and Systems, 38(2), 316-337. https://doi.org/10.1108/IJOES-06-2021-0130
• Arslan, A. ve Gül, H. (2022). Örgütsel etik ikliminin algılanan güç mesafesi üzerindeki etkisi: Hemşireler üzerinde bir araştırma. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 9(3), 449-462. https://doi.org/10.54304/SHYD.2022.04557
• Babadağ, M. ve İşcan, Ö. F. (2017). Dönüştürücü liderlik ile işe yabancılaşma arasındaki ilişkide algılanan etik iklimin aracı rolü. MANAS Journal of Social Studies (MJSS), 6(4), 399-428. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/578913
• Baron, R. M., ve Kenny, D. A. (1986). The moderator–mediator variable distinction in social psychological research: Conceptual, strategic, and statistical considerations. Journal of Personality and Social Psychology, 51(6), 1173-1182. Erişim adresi: https://psycnet.apa.org/doi/10.1037/0022-3514.51.6.1173
• Basten, D. ve Haamann, T. (2018). Approaches for organizational learning: A literature review. Sage Open, 8(3), 2158244018794224. https://doi.org/10.1177/2158244018794224
• Begley, T. M., Lee, C., Fang, Y. ve Li, J. (2002). Power distance as a moderator of the relationship between justice and employee outcomes in a sample of Chinese employees. Journal of Managerial Psychology, 17(8), 692-711. https://doi.org/10.1108/02683940210450493
• Bronkhorst, B., Tummers, L., Steijn, B. ve Vijverberg, D. (2015). Organizational climate and employee mental health outcomes. Health Care Management Review, 40(3), 254-271. Erişim adresi: https://www.jstor.org/stable/48516412
• Büyüköztürk, Ş., Çakmak, E. K., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Byrne, B. M. (2013). Structural Equation Modeling with Mplus: Basic concepts, applications, and programming. Oxford: Routledge.
• Can, E. ve Gündüz, Y. (2021). Öğretmenlerin güç mesafesi ve öz yeterlik algıları ile işe yabancılaşma düzeyleri arasındaki ilişki. Trakya Eğitim Dergisi, 11(3), 1173-1189. https://doi.org/10.24315/tred.780782
• Chisholm, R. F. ve Cummings, T. G. (1979). Job characteristics, alienation, and work-related behavior: a study of professional employees. Journal of Management, 5(1), 57-70. https://doi.org/10.1177/014920637900500104
• Clark, S. K., Halbesleben, J. R., Lester, S. W. ve Heintz, R. (2010). Temporary worker alienation and job performance: The impact of rating source. Journal of Leadership & Organizational Studies, 17(3), 287-297. https://doi.org/10.1177/1548051810368679
• Çalışkan, A. (2022). Örgütsel etik iklimi: Bir ölçek geliştirme çalışması. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(1), 34-54. https://doi.org/10.29131/uiibd.1118411
• Çalışkan, A. ve Pekkan, N. Ü. (2017). Psikolojik sermayenin işe yabancılaşmaya etkisinde örgütsel desteğin aracılık rolü. İş ve İnsan Dergisi, 4(1), 17-33. https://doi.org/10.18394/iid.303183
• Daniels, M. A. ve Greguras, G. J. (2014). Exploring the nature of power distance: Implications for micro-and macro-level theories, processes, and outcomes. Journal of Management, 40(5), 1202-1229. https://doi.org/10.1177/0149206314527131
• De Mooij, M. ve Hofstede, G. (2002). Convergence and divergence in consumer behavior: implications for international retailing. Journal of retailing, 78(1), 61-69. https://doi.org/10.1016/S0022-4359(01)00067-7
• Eren, G. ve Ece, Ş. (2022). İş stresinin işe yabancılaşma üzerindeki etkisi: örgütsel destek algısının rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 14(2), 1502-1514. https://doi.org/10.20491/isarder.2022.1453
• Fornell, C., ve Larcker, D. F. (1981). Structural Equation Models with Unobservable Variables and Measurement Error: Algebra and Statistics. Journal of Marketing Research, 18(3), 382–388. https://doi.org/10.1177/002224378101800313
• G. Tummers, L. ve Den Dulk, L. (2013). The effects of work alienation on organisational commitment, work effort and work‐to‐family enrichment. Journal of Nursing Management, 21(6), 850-859. https://doi.org/10.1111/jonm.12159
• García-Contreras, R. ve Fierro-Moreno, E. (2019). Comportamiento desviado en el trabajo y compartir conocimiento: la relación y el efecto mediador de la alienación laboral. Pensamiento & Gestión, (46), 108-136. https://doi.org/10.14482/pege.46.2107
• Gül, Ö. (2019). Güç mesafesi algısı ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 2(2), 120-133. https://doi.org/10.33400/kuje.638591
• Gülmez, H. ve Özdemir, T. (2023). Sınıf Öğretmenlerinin Mesleki Yabancılaşma ve Motivasyon Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 23(1), 427-448. https://doi.org/10.17240/aibuefd.2023..-1184593
• Güzel, K.N. (2022). Güç mesafesinin işe yabancılaşmaya etkisi: Sağlık çalışanları üzerine bir araştırma [Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi]. Sakarya Üniversitesi İşletme Enstitüsü, Sakarya.
• Hair Jr, J. F., Babin, B. J., ve Krey, N. (2017). Covariance-based structural equation modeling in the Journal of Advertising: Review and recommendations. Journal of Advertising, 46(1), 163-177. https://doi.org/10.1080/00913367.2017.1281777.
• Hair, J. F., Black, W.C., Babin, B.J., Anderson, R.E. (2010). Multivariate data analysis: A global perspective. New Jersey, USA: Pearson Prentice Hall.
• Hofstede, G. (1980). Culture and organizations. International Studies of Management & Organization, 10(4), 15-41. https://doi.org/10.1080/00208825.1980.11656300
• Hofstede, G. (2001). Culture's consequences: Comparing values, behaviors, institutions and organizations across nations. Sage Publications.
• Huang, X., Van de Vliert, E. ve Van der Vegt, G. (2005). Breaking the silence culture: Stimulation of participation and employee opinion withholding cross-nationally. Management and Organization Review, 1(3), 459-482. https://doi.org/10.1111/j.1740-8784.2005.00023.x
• Kakkar, S., Kuril, S., Singh, S., Saha, S. ve Dugar, A. (2023). The influence of remote work communication satisfaction and CSR association on employee alienation and job satisfaction: a moderated-mediation study. Information Technology & People, 36(5), 1810-1834. https://doi.org/10.1108/ITP-01-2021-0030
• Kanungo, R. N. (1981). Work alienation and involvement: Problems and prospects. International Review of Applied Psychology, 30(1), 1–15. https://doi.org/10.1111/j.1464-0597.1981.tb00976.x
• Kartal, N. (2018). Evaluating the relationship between work engagement, work alienation and work performance of healthcare professionals. International Journal of Healthcare Management, 11(3), 251-259. https://doi.org/10.1080/20479700.2018.1453969
• Kaya, K. (2021). Banka çalışanlarında işe yabancılaşma, iş doyumu ve tükenmişlik arasındaki ilişki. OPUS International Journal of Society Researches, 17(37), 4510-4534. https://doi.org/10.26466/opus.821059
• Kaya, U. ve Serçeoğlu, N. (2013). Duygu işçilerinde işe yabancılaşma: Hizmet sektöründe bir araştırma. Çalışma ve Toplum, 1(36), 311-346. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2576184
• Khdour, N., Durrah, O. ve Harris, M. (2015). The effect of job burnout on employees’ satisfaction: a comparison study between public universities and private universities in Jordan. Journal of Management Research, 7(4), 54-81. https://doi.org/10.5296/jmr.v7i4.7790
• Klieb, S.F.G., Elghabbour, G.M.M., Hassane, S.M.A. ve El-Said, H.D.A. (2023). Influence of Perceived Ethical Work Climate on Workplace Alienation among Nursing Staff at Minia University Hospital. International Egyptian Journal of Nursing Sciences and Research, 3(2), 726-741. Erişim adresi: https://ejnsr.journals.ekb.eg/article_278225_489bb419403f6dae80cdec6d9d71ba63.pdf
• Kobasa, S. C., Maddi, S. R. ve Kahn, S. (1982). Hardiness and health: A prospective study. Journal of Personality and Social Psychology, 42(1), 168–177. https://doi.org/10.1037/0022-3514.42.1.168
• Kurtulmuş, M. ve Yiğit, B. (2016). İşe yabancılaşmanın öğretmenlerin işten ayrılma niyetine etkisi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12(3), 860-871. https://doi.org/10.17860/mersinefd.282385
• Muhammad, S., Hinna Fatima, S. ve Shama Urooj, S. (2020). Linking authoritarian leadership to employee organizational embeddedness, LMX and performance in a high-power distance culture: A mediation-moderated analysis. Journal of Strategy and Management, 13(3), 393-411. https://doi. org/10.1108/JSMA-10-2019-0185.
• Mulaik, S. A., James, L. R., Van Alstine, J., Bennett, N., Lind, S. ve Stilwell, C. D. (1989). Evaluation of goodness-of-fit indices for structural equation models. Psychological Bulletin, 105(3), 430–445. https://doi.org/10.1037/0033-2909.105.3.430.
• Nafukho, F. M., Hairston, N. ve Brooks, K. (2004). Human capital theory: Implications for human resource development. Human Resource Development International, 7(4), 545-551. https://doi.org/10.1080/1367886042000299843
• Newman, A., Round, H., Bhattacharya, S. ve Roy, A. (2017). Ethical climates in organizations: A review and research agenda. Business Ethics Quarterly, 27(4), 475-512. https://doi.org/10.1017/beq.2017.23
• Odor, H. O. (2018). A literature review on organizational learning and learning organizations. International Journal of Economics & Management Sciences, 7(1), 1-6. https://doi.org/10.4172/2162-6359.1000494
• Olson, L. (1998). Hospital nurses’ perceptions of the ethical climate of their work setting. J. Nurs. Scholarsh. 30, 345–349. https://doi.org/10.1111/j.1547-5069.1998.tb01331.x
• Oruh, E. S. ve Dibia, C. (2020). Employee stress and the implication of high-power distance culture: empirical evidence from Nigeria's employment terrain. Employee Relations: The International Journal, 42(6), 1381-1400. https://doi.org/10.1108/ER-11-2019-0425
• Özer, Ö., Uğurluoğlu, Ö., Saygılı, M. ve Sonğur, C. (2019). The impact of work alienation on organizational health: A field study in health sector. International Journal of Healthcare Management, 12(1), 18-24. https://doi.org/10.1080/20479700.2017.1312804
• Öztürk, A. ve Gökdeniz, İ. (2023). Örgütsel Etik İklimin İş Gören Motivasyonuna Etkisinde Örgütsel Özdeşleşmenin ve İş Tatmininin Aracı Rolü. İşletme Araştırmaları Dergisi, 15(2), 907-924. https://doi.org/10.20491/isarder.2023.1626
• Öztürk, A. ve Kalaycıoğlu, E. (2022). Örgütsel bağlılık üzerinde etik iklim ve etik liderlik algılarının etkisi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, 57(4), 2955-2974. http://dx.doi.org/10.15659/3.sektor-sosyal-ekonomi.22.11.1967
• Öztürk, N. (2021). Üniversitelerde lider hesap verebilirliği, etik iklim, güç mesafesi ilişkilerinin incelenmesi [Yayımlanmamış doktora tezi]. İstanbul Okan Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Pagliaro, S., Lo Presti, A., Barattucci, M., Giannella, V. A. ve Barreto, M. (2018). On the effects of ethical climate (s) on employees’ behavior: A social identity approach. Frontiers in Psychology, 9, 960. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00960
• Pasban, M. ve Nojedeh, S. H. (2016). A Review of the Role of Human Capital in the Organization. Procedia-social and behavioral sciences, 230, 249-253. https://doi.org/10.1016/j.sbspro.2016.09.032
• Rönkkö, M. ve Cho, E. (2022). An updated guideline for assessing discriminant validity. Organizational Research Methods, 25(1), 6-14. https://doi.org/10.1177/1094428120968614
• Schwepker, C. H., Ferrell, O. C. ve Ingram, T. N. (1997). The influence of ethical climate and ethical conflict on role stress in the sales force. Journal of the Academy of Marketing Science, 25, 99-108. https://doi.org/10.1007/BF02894345
• Shantz, A., Alfes, K., Bailey, C. ve Soane, E. (2015). Drivers and outcomes of work alienation: Reviving a concept. Journal of Management Inquiry, 24(4), 382-393. https://doi.org/10.1177/1056492615573325
• Shapira‐Lishchinsky, O. ve Rosenblatt, Z. (2010). School ethical climate and teachers' voluntary absence. Journal of Educational Administration, 48(2), 164-181. https://doi.org/10.1108/09578231011027833
• Shin, Y. (2012). CEO ethical leadership, ethical climate, climate strength, and collective organizational citizenship behavior. Journal of Business Ethics, 108, 299-312. https://doi.org/10.1007/s10551-011-1091-7
• Solmaz, G. ve Serinkan, C. (2020). Örgütlerde güç mesafesinin örgütsel sessizlik ile ilişkisi: Bir alan araştırması. Yeni Fikir Dergisi, 12(25), 2-19. Erişim adresi: https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1721430
• Soyalın, M. (2019). Örgütsel etik iklim, psikolojik güvenlik, güç mesafesi yönelimi ve çalışan sesliliği davranışı arasındaki ilişkiler [Yayımlanmamış doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Sulu, S., Ceylan, A. ve Kaynak, R. (2010). Work alienation as a mediator of the relationship between organizational injustice and organizational commitment: Implications for healthcare professionals. International Journal of Business and Management, 5(8), 27-38. https://doi.org/10.5539/ijbm.v5n8p27
• Şeker, O. (2021). Marx’ın Erken Dönem Eserlerinde Yabancılaşma Kavramı: Tarihsel Bir Yaklaşım. İzmir Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 125-131. https://doi.org/10.47899/ijss.20213202
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. ve Ullman, J. B. (2013). Using multivariate statistics. Boston, MA: Pearson.
• Teresi, M., Pietroni, D. D., Barattucci, M., Giannella, V. A. ve Pagliaro, S. (2019). Ethical climate (s), organizational identification, and employees’ behavior. Frontiers in Psychology, 10, 1356. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.01356
• Tuna, M. ve Yeşiltaş, M. (2014). Etik iklim, işe yabancılaşma ve örgütsel özdeşleşmenin işten ayrılma niyeti üzerindeki etkisi: Otel işletmelerinde bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(1), 105-117. https://doi.org/10.17123/atad.vol25iss110650
• Vaske, J. J., Beaman, J., ve Sponarski, C. C. (2017). Rethinking internal consistency in Cronbach’s Alpha. Leisure sciences, 39(2), 163-173. https://doi.org/10.1080/01490400.2015.1127189.
• Victor, B. ve Cullen, J. B. (1987). A theory and measure of ethical climate in organizations. Research in Corporate Social Performance and Policy, 9(1), 51-71. https://doi.org/10.2307/2392857
• Wang, H. ve Guan, B. (2018). The positive effect of authoritarian leadership on employee performance: The moderating role of power distance. Frontiers in Psychology, 9, 1-10. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2018.00357
• Wu, M. (2006). Hofstede’s cultural dimensions 30 years later: A study of Taiwan and the United States. Intercultural Communication Studies, 15(1), 33-42. Erişim adresi: http://www.homecont.ro/pitagora/Hofstede-04-Ming-Yi-Wu.pdf
• Yıldırım, B. ve Deniz, A. (2014). The relationship between power distance and organizational commitment in primary schools. Educational Research and Reviews, 9(19), 750-760. https://doi.org/10.5897/ERR2014.1869
• Yüksel, M. (2013). Örgütsel politika, Hofstede'in örgüt kültürü boyutları, iş tutumları ve iş çıktıları ilişkisi [Yayımlanmamış doktora tezi]. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.
• Zhang, J. ve Liu, Y. (2010). Organizational climate and its effects on organizational variables: An empirical study. International Journal of Psychological Studies, 2(2), 189-201. https://doi.org/10.5539/ijps.v2n2p189
• Zhao, J., He, Y., Xu, J. ve Hu, S. (2022). The Study of Nurse’s Work Alienation and Its Influence on Turnover Intention. Yangtze Medicine, 6(3), 57-65. https://doi.org/10.4236/ym.2022.63005