TÜRKİYE'DE AÇIK ÖĞRETİM SİSTEMİNİN TOPLUMSAL CİNSİYET AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2006, Cilt: 61 Sayı: 3, 193 - 217, 06.02.2015

Serap Suğur , Temmuz Gönç-şavran

Öz

Bu çalışma Türkiye'de yüksek öğrenim görme olanağına sahip ol(a)mayanlar açısından çok defa ikinci bir şans olarak görülen açık öğretim sisteminde yer alan kadın ve erkek öğrencileri sosyolojik açıdan incelemeyi amaçlamaktadır. Bu çerçevede, Türkiye'de uzaktan eğitim yoluyla yüksek öğrenim sunan Anadolu Üniversitesi, Açık Öğretim Sistemine kadın ve erkek öğrencilerin katılım oranları, sosyal ve ekonomik kökenleri, uzaktan-yüksek öğrenimi neden tercih ettikleri, daha çok hangi programlarda öğrenim gördükleri ve mesleki yönelimlerinde ne tür farklılıklar olduğu toplumsal cinsiyet eksenli bir bakış açısıyla karşılaştırmalı olarak değerlendirilmektedir. Çalışma ayrıca toplumsal cinsiyet eşitliğinde uzaktan eğitimin rolünü, özellikle bu alanda sayıları her geçen gün artan çalışan kadınlar açısından eleştirel olarak değerlendirmeyi de amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Örgün eğitim, uzaktan eğitim, açık öğretim, eğitimde fırsat eşitsizliği, eğitimde toplumsal cinsiyet eşitsizliği

Kaynakça

• ABER, J. Lawrence i BENED, Neil G. i CONLEY, Dalton C. i LI, Jiali (1997), "The Effects of Poverty on Child Health and Development," Annual Review of Public Health, 18:463. 483.
• ATHABASCA ÜNIvERSiTESi (2005), Kadın Çalışmalarr (www.athabascau.ca/wmst/faqs.php. 20.12.2005).
• ANADOLU ÜNivERSITESi (2003) Açık Öğretim Faküıtesi Öğrenci Profili Araştırması (Yayınlanmamış Rapor).
• ALKAN, A. (2000), Yerel Politika ve Kadın (Ankara Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi, Ankara, http://kasaum.ankara.edu.tr/gorsel/ dosya/l095679082, 18.01.2005).
• CADELL, Vicky (2001), "Poor People, Poor Places, and Poor Health: The Mediating Role of Social Networks and Social Capital," Social Science EtMedicine, 52/10:1501-16.
• DIE (1994) "Yoksulluk Türüne ve Temel Özelliklere Göre Hane Halkı Nüfusu istatistikleri," Gelir Dağılımı Araştırması Verileri, http://www.die.gov.tr/tkba/t209.xls. 19.01.2006.
• DiE (2000a), "Okuryazarlık ve Bitirilen Son Öğrenim Kurumuna Göre Nüfus," 1975-2000, Kadın Bilgi Ağı Istatistikleri, http://www.die.gov.tr/tkba/t099 .xls, 19.01. 2006.
• DiE (2000b) "Okur-yazarlık ve Bitirilen Son Öğrenim Kurumuna Göre Okur Yazar Nüfus Oranı(%), "1970-2000, Kadın Bilgi Ağı Istatistikleri, http://www.die.gov.tr/tkba Itı00.xls, 19.01.2006.
• DIE (2002) "Eğitim Düzeyine Göre Yeni Kayıt, Öğrenci Sayısı, Mezun Olan ve Öğretmen Sayısı," Kadın Bilgi Ağı Istatistikleri, 1923-1924 ve 2001-2002, http://www.die. gov.tr/tkba/tl05.xls, 19.01.2006.
• DiE (2003), "Hane Halkı işgücü Anketi," Işgücü Veri Tabanı, (http://lmisnt.pub.die.gov. tr/dev60cgil rwcgi60.exe), 12.01.2006.
• EVANS, Karen (1995), "Helping Overcome Barriers to Participation of Women in Technological Education and the Role of Distance Education," The Commonwealth of Leaming. (COMLEARN), 6/2, http://www.col.org/barriers.htm. 20.09.2005.
• FAITH, Karlene (Ed.) (1988), Toward New Horizons For Women in Distance Education: International Perspectives (London, New York: Routledge).
• HOLMBERG, Börje (1995), Theory and Practice of Distance Education (London: Routledge, Second Edition).
• HOCHSCHILD, Arlie i MACHUNG, Anne (1989), The Second Shift (Avon Books, New York)
• KANWAR, A.S. i TAPLIN, M. (2001), "Brave New Women of Asia: How Distance Education Changed Their Lives," The Commonwealth of Leaming, http://www.col.org/resources/publications IBraveNew.pdf, 20.09.2005.
• KIRKUP, Gill i VON PRUMMER, Christine (1997), "Distance Education For European Women: Threats and Opportunities of New Educational Forms and Media," The European Journal of Women's Studies, 4:39-62.
• KRAMARAE, Cheris (2001), The Third Shift: Women Leaming Online (Washington: American Association of University Women Educational Foundation).
• LEDER, G. (1992), "Mathematics and Gender: Changing Perspectives," GROWS, D. A. (Ed.), Handbook of Research in Mathematics Teaching and Leaming: A Project of the National Council of Teaehers of Mathematies (New York: Macmillan): 597-622.
• OECD (2001), Understanding The Digital Divide (http://www.oecd.org/dataoecd 138/57/1888451.pdf,21.02.2006).
• OLSON, K. (1999), Despite Inereases, Women and Minorfties Still Underrepresented in Undergraduate and Graduate SEtE Education (Division of Science Resources Studies, National Science Foundation, http://www.nsf.gov/statistics/databrf/sdb99320.htm. 24.01.2006).
• POTASHNIK, M. and Capper, J. (1998), "Distance education: Growth and diversity," Finance Et Development, 35/1, November http://www. worldbank.org/fandd/english/03981 articles/0110398. htm, 14.01.2006.
• SALLAN GÜL, S. (2005), "Türkiye'de Yoksulluğun Kadınsılaşması," Amme Idaresi Dergisi, 38/1:25- 45.
• SERVON, Lisa (2002) Bridging the Digital Divide Technology, Community, and Public Policy (Blackwell Pub.).
• SWARBRICK, A. (1987), ''Women in Technology," THORPE, M.I GRUGEON, D. (Eds.), Open Learning for Adults (London: Longman).
• TAN-GÖGÜŞ, Mine (2000), "Eğitimde Kadın.Erkek Eşitliği ve Türkiye Gerçeği", TÜsiAD, KadınErkek Eşitliğine Doğru Yürüyüş: Eğitim, Çalışma Yaşamı ve Siyaset (Yayın No. Tüsiad. T/2000.121290: 23.115).
• T.C. BAŞBAKANlıK KADININ STATÜSÜ GENEL MÜDÜRLÜGÜ (2003), Birleşmiş Milletler CEDAW Komitesine Sunulmak Üzere Hazırlanan Dördüncü ve Beşinci Birleştirilmiş Periyodik Türkiye Raporu (Ankara).
• T.C. YÜKSEKÖGRETiM KURULU (2003), http://www.yok.gov.tr/duyuru/rektorler.htm. 16.09.2005.
• T.C. YÜKSEKÖGRETiM KURULU (2004), Öğrenci Istatistikleri (Önlisans ve Lisans Öğrenci Dağılımlan), (http://www.yok.gov.tr/hakkinda/2003-2004os.xls) 16.09.2005.
• TEKiN, Cengiz i DEMiRAY, Uğur (1989), A Short Profile of the First Graduates of the Open Education Faculty (Anadolu University, Educational Technologyand Distance Education Foundation Publications No: 15): 65.69.
• THE EFA GLOBAL MONITORING REPORT TEAM (2003), "Gender and Education for All: The Leap to Equality," UNESCO, Summary Report (UNESCOPublishing).
• TOKSÖZ, G.I ÖZKAZANÇ, A.I POYRAZ, B. (2001), "Kadınlar, Kalkınma ve Sosyal Adalet," Ankara Üniversitesi Kadın Sorunlan Araştırma ve Uygulama Merkezi, http://kasaum.ankara.edu.tr/gorsel/ dosya/1095679 034kal.doc, 16.09.2005.
• UÇKAN, Özgür "E-devlet, E.demokrasi ve E-yönetim Modeli: Bir ilkesel Öncelik Olarak Bilgiye Erişim Özgürlüğü," http://www.stratigma.com. 21,03,2006.
• UNESCO (1999), 1999 Statistical Yearbook, (http://www.uis.unesco.org en/statsl statisticsyearbook/YBlndexNew.htm) 22.12.2005.
• UNESCO (2005), Institute for Statistics, Literacy and Non.Formal Education Section, Regional Youth and Adult Literacy Rates and IIliterate Population by Gender for 2000-004, (http://www .uis. unesco. org/TEMPLA TElhtml! Exceltablesi education i Literacy Region al August2005.xls), 20.01.2006.
• VON PRUMMER, C. i ROSSIE, U. (1988), "Gender Related Patterns in Choice of Major Subject or Degree Course ar Fernuniversitat", FAITH, Karlene (Ed.) Toward New Horizons For Women in Distance Education: International Perspectives (London, New York: Routledge): 39-66.
• WORLD BANK (2001), World Development Report 200012001: Attacking Poverty (Oxford: Oxford University Press).