Western Balkans in Turkish Foreign Policy: Turkey's Strengths and Weaknesses, Opportunities and Threats in the Region

Yıl 2023, Cilt: 78 Sayı: 1, 95 - 121, 22.03.2023

Önder Canveren

https://doi.org/10.33630/ausbf.1023715

Öz

This article examines Turkey's foreign policy towards the Western Balkans, which has changed and gained momentum since 2002. Adopting the 'expert interview' technique, the research aims at identifying the strengths and weaknesses of Turkey, and opportunities and threats facing in the region. A SWOT Analysis - Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threats - was done for structured interviews, conducted with 15 academicians/researchers who are specialised on 'Turkish foreign policy and the Western Balkans'. Turkey's historical and sociological ties with the region, soft power and public diplomacy, foreign policy activism including economic and commercial agenda comes into the picture as Turkey’s strengths; while negative perception in the region, political and economic instability, international competition and problems with the West, and finally bureaucratic complications appear as Turkey’s weaknesses. Economic-commercial potentials, identity-based opportunities, the capacities and activities of alternative powers, and Turkey's Euro-Atlantic network are leading opportunities in the region; while alternative powers and rising competition, problems arising from foreign policy of the current government and the uncertainties created by the region's internal dynamics are listed as the threats. In order for Turkey to pursue a sustainable foreign policy in the region, it is recommended to strengthen its institutionalization capacity and initiatives, and more notably, to adopt a new ‘inclusive approach’ for the region.

Anahtar Kelimeler

Turkey, Turkish Foreign Policy, Western Balkans, Expert Interview, SWOT Analysis

Türk Dış Politikasında Batı Balkanlar: Uzman Mülakatlarına Dayalı Swot Analizi

Öz

Bu makale, Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarlarının Batı Balkanlara yönelik dış politikasını irdelemektedir. Uzman mülakatı ile toplanan veriler, Türkiye’nin güçlü ve zayıf yönleri ile bölgede sahip olduğu fırsatları ve karşılaştığı tehditleri sıralamak için kullanılmıştır. ‘Türk dış politikası ve Batı Balkanlar’ konusunda uzman 15 akademisyen/araştırmacı ile gerçekleştirilen yapılandırılmış mülakatlar için – Güçlü yönler (Strength), Zayıf yönler (Weakness), Fırsatlar (Opportunities) ve Tehditler (Threat) kelimelerinin baş harflerinden oluşan SWOT analizi yapılmıştır. Türkiye’nin bölge ile olan tarihsel-sosyolojik bağları, yumuşak güç ve kamu diplomasisi, ekonomik ve ticari gündemi de dâhil dış politika aktivizmi ‘güçlü’ yönleri; bölgedeki olumsuz algısı, siyasi ve ekonomik istikrarsızlığı, uluslararası rekabet ve Batı ile yaşanan sorunlar ve son olarak bürokratik problemler, ‘zayıf’ yönleri olarak karşımıza çıkmaktadır. İktisadi-ticari potansiyel ve kimlik temelli fırsatlar, alternatif güçlerin kapasite ve etkinlikleri ile Türkiye’nin Euro-Atlantik ağı, bölgede sahip olduğu ‘fırsatlar’; alternatif güçler ve artan rekabet, iktidarın mevcut dış politikasından kaynaklanan sorunlar ve bölgenin kendi dinamiklerinin yarattığı belirsizlikler, bölgede karşılaştığı ‘tehditler’ olarak sıralanmaktadır. Türkiye’nin bölgede sürdürülebilir bir dış politika izleyebilmesi için kurumsallaşma kapasitesini ve inisiyatiflerini güçlendirmesi, daha da önemlisi bölgeye ilişkin kapsayıcı yeni bir yaklaşım benimsemesiönerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Türkiye, Türk dış politikası, Batı Balkanlar, Uzman mülakatı, SWOT analizi.

Kaynakça

• Arežina, Sanja (2018), “Turkish Foreign Policy towards Balkans and Serbia under Davutoğlu Administration”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 6(2): 203-216.
• Arman, Murat Necip ve Nazif Mandacı (2012), Çağdaş Balkan Siyaseti (Ankara: Gazi Kitabevi).
• Aydin, Mustafa (2005), “Turkish Foreign Policy at the End of the Cold War: Roots and Dynamics”, The Turkish Yearbook of International Relations, 36: 1-36.
• Bajec, Juric vd. (2004), “SWOT Analysis of Serbia and Montenegro’s Accession to the EU”, Transition Studies Review, 11(3): 42-56.
• Baltacı, Ali (2018), “Nitel Araştırmalarda Örnekleme Yöntemleri ve Örnek Hacmi Sorunsalı Üzerine Kavramsal Bir İnceleme”, Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1): 231-274.
• Baltos, Georgios, Ioannis G. Vidakis ve Janis Balodis (2017), “Turkey’s Ambitions to Emerge as a Regional Power: Example or Counter-Example for Potential Aspiring Competitors”, Academic Journal of Interdisciplinary Studies, 6(3): 33-46.
• Bew, John ve Gabriel Elefteriu (2016), “Making Sense of British Foreign Policy after Brexit”, https://www.policyexchange.org.uk/wp-content/uploads/2016/09/british-foreign-policy-after-brexit-policy-exchange-briefing-july-2016.pdf (25.09.2021).
• Brljavac, Bedrudin (2011), “Turkey Entering the European Union through the Balkan Doors: In the Style of a Great Power?”, The Turkish Yearbook of International Relations, 42: 61-75.
• Colborne, Michael ve Maxim Edwards (2018), “Erdogan is Making the Ottoman Empire Great Again”, https://foreignpolicy.com/2018/06/22/erdogan-is-making-the-ottoman-empire-great-again/ (20.09.2021).
• Constantinides, Stephanos (1996), “Turkey: The Emergence of a New Foreign Policy the neo-Ottoman Imperial Model”, Journal of Political & Military Sociology, 24(2): 323-334.
• Çalış, Şaban (2001), “Turkey’s Balkan Policy in the Early 1990s”, Turkish Studies, 2: 135-146.
• Çoban, Bilal ve Yunus Emre Karakaya (2010), “Geleceği Planlamada Stratejik Yönetim ve SWOT Analizi: Kavramsal Yaklaşımlar”, e-Journal of New World Sciences Academy, 5(4): 342-352.
• Davutoğlu, Ahmet (2008), “Turkey’s Foreign Policy Vision: An Assessment of 2007”, Insight Turkey, 10(1): 77-96.
• Demirtaş, Birgül (2013), “Turkey and the Balkans: Overcoming Prejudices, Building Bridges and Constructing a Common Future”, Perceptions: Journal of International Affairs, 18(2): 163-184.
• Demirtaş, Birgül (2015), “Turkish Foreign Policy towards the Balkans: A Europeanized Foreign Policy in a de-Europeanized National Context?”, Journal of Balkan and Near Eastern Studies, 17(2): 123-140.
• Demirtaş-Coşkun, Birgül (2010), “Kosova'nın Bağımsızlığı ve Türk Dış Politikası (1990-2008)”, Uluslararası İlişkiler, 7(27): 51-86.
• Demirtaş, Özgür (2013), “Bulanık Ortamda Stratejik Planlama: Askeri Stratejilerin Değerlendirilmesi Sürecine Yönelik Bir Uygulama Çalışması”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 15(2): 125-150.
• Dević, Ana (2016), “Ottomanism and neo-Ottomanism in the Travails of the ‘Serbian National Corpus’: Turkey as the Recurrent Focus of Serbian Academia”, Die Welt des Islams, 56(3/4): 534-548.
• Dexter, Lewis Anthony, Alan Ware ve Martin Sánchez-Jankowski (2006), Elite and Specialized Interviewing (Colchester: ECPR Press).
• Dışişleri Bakanlığı (2011), “Dış Politika – Balkan Ülkeleri ile İlişkiler”, http://www.mfa.gov.tr/balkanlar_ile-iliskiler.tr.mfa (10.09.2021).
• Dolidze, Tatia (2015), “EU Sanctions Policy towards Russia: The Sanctioner-Sanctionee’s Game of Thrones”, https://www.ceps.eu/ceps-publications/eu-sanctions-policy-towards-russia-sanctioner-sanctionees-game-thrones/ (27.09.2021).
• Duarte, Carolina vd. (2006), “The Challenge of Venezuela: A SWOT Analysis”, Competitiveness Review: An International Business Journal, 16(3/4): 233-247.
• Egresi, Istvan ve Fatih Kara (2015), “Foreign Policy Influences on Outward Direct Investment: The Case of Turkey”, Journal of Balkan and Near Eastern Studies, 17(2): 181-203.
• Ekinci, Mehmet Uğur (2017), “Türkiye-Balkanlar İlişkileri”, https://setav.org/assets/uploads/2017/05/Analiz_204.pdf (22.09.2021).
• Eurostat (2021), “Western Balkans-EU: International Trade in Goods Statistics”, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Western_Balkans-EUinternational_trade_in_goods_statistics&oldid=526493#The_Western_Balkans_trade_with_the_EU_and_other_main_partners (27.09.2021).
• Finley, L. Laura ve Luigi Esposito (2011), “Barack Obama as a Human Rights President: A Strengths, Weaknesses, Opportunities and Threat (SWOT) Analysis”, Humanity & Society, 35(1/2): 100–127.
• Fisher Onar, Nora ve Max Watson (2013), “Crisis or Opportunity? Turkey, Greece and the Political Economy of South-East Europe in the 2010s”, Southeast European and Black Sea Studies, 13(3): 407-420.
• Gökçe, Orhan (2001), İçerik çözümlemesi: Teori-Metod-Uygulama (Konya: Selçuk Üniversitesi Yayınları).
• Harxhi, Edith (2017), “An Overview of Turkish Foreign Policy in the Balkans: 1990-2016”, Insight Turkey, 19(1): 33-42.
• Humphrey, Albert S. (2005), “SWOT Analysis”, Long Range Planning, 30: 46-52.
• İnalcık, Halil (2005), “Türkler ve Balkanlar”, Türklük Bilgisi 3. (Prizren: Balkan Türkoloji Araştırmaları Merkezi).
• Jain, Subhash C. (1993), Marketing Planning & Strategy (Nashville: South-Western Publishing Co).
• Karabulut, Suat (2016), “Katar'ın Türk Ekonomisi ve Dış Politikasındaki Yeri”, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 15(29): 173-202.
• Kelkitli, Fatma Aslı (2013), “Turkey and the Western Balkans during the AKP Period”, Avrasya Etüdleri, 2(44): 89-110.
• Kirişçi, Kemal (2009), “The Transformation of Turkish Foreign Policy: The Rise of the Trading State”, New Perspectives on Turkey, 40: 29-57.
• Koç, Zeynep Elif ve Murat Önsoy (2018), “An Evaluation of Turkey’s Western Balkans Policy under the AKP and Prospects for the post-Davutoğlu Era”, SUTAD, 43: 355-367.
• Linden, Ronald ve Yasemin İrepoğlu (2013), “Turkey and the Balkans: New Forms of Political Community?”, Turkish Studies, 14(2): 229-255.
• Luke, Christina (2013), “Cultural Sovereignty in the Balkans and Turkey: The Politics of Preservation and Rehabilitation”, Journal of Social Archaeology, 13(3): 350-370.
• Meljana, Bregu (2014), “The Turkish – Albanian Relations in the post-Cold Era: Between National and Supranational Interests”, INTCESS 14, Konference Nderkombetare, Stamboll, Turqi.
• Ortaylı, İlber (2006), Osmanlı Barışı (İstanbul: Ufuk Kitap).
• Önsoy, Murat ve Şebnem Udum (2015), “The Role of Turkey in Western Balkan Energy Security”, Asia Europe Journal, 13(2): 175-192.
• Özlem, Kader (2016), Türkiye’nin Balkan Türkleri Politikası: 1991-2014 (Bursa: Dora Yayıncılık).
• Parlar Dal, Emel (2016), “Conceptualising and Testing the ‘Emerging Regional Power’ of Turkey in the Shifting International Order”, Third World Quarterly, 37(8): 1425-1453.
• Przygoda, Miroslaw (2016), “Turkey as the Most Important Factor in Stabilising the Region”, 16th International Scientific Conference on Economic and Social Development - The Legal Challenges of Modern World, University of Split ve University North.
• Sander, Oral (1969), Balkan Gelişmeleri ve Türkiye (1945-1965) (Ankara: Sevinç Matbaası).
• Semercioğlu, Harun (2017), “Bosna Hersek’te Yaşanan Boşnak-Sırp Çatışmasının Analizi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 16(63): 1339-1360.
• Sergunin, Alexander (2016), “A SWOT Analysis of US–Russian Relations”, https://css.ethz.ch/en/services/digital-library/articles/article.html/195695 (27.09.2021).
• Somun, Hajrudin (2011), “Turkish Foreign Policy in the Balkans and “neo-Ottomanism”: A Personal Account”, Insight Turkey, 13(3): 33-41.
• Şimşek, Hasan ve Ali Yıldırım (2013), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri (Ankara: Seçkin Yayıncılık).
• Tahirovic, Mehmedin (2014), “Relations between Turkey and the Balkan Countries as in a Function of Improving the Regional Peace and Stability”, Adam Akademi, 4(2): 59-76.
• Tansey, Oisin (2007), “Process Tracing and Elite Interviewing: A Case for non-Probability Sampling”, Political Science and Politics, 40: 765-772.
• TİKA. (2020), “Faaliyet Raporu 2020”, https://www.tika.gov.tr/upload/sayfa/FAAL%C4%B0YET %20RAPORU%202020/TIKAFaaliyet2020Web.pdf (23.09.2021).
• Tunç, Ayşe (2015), “Mülteci Davranışı ve Toplumsal Etkileri: Türkiye’deki Suriyelilere İlişkin Bir Değerlendirme”, TESAM Akademi, 2(2): 29-63.
• Türkeş, Mustafa (2008), “Türkiye'nin Balkan Politikasında Devamlılık ve Değişim”, Avrasya Dosyası, 14(1): 253-280.
• TÜRSAB (2021), “Milliyetlerine Göre Gelen Yabancı Ziyaretçiler”, https://www.tursab.org.tr/istatistikler/milliyetlerine-gore-gelen-yabanci (27.09.2021).
• Tüysüzoğlu, Göktürk (2012), “Çatışma ve İşbirliği Dikotomisi Çerçevesinde Balkanlar’ın Siyasal Görünümü”, Avrasya Etüdleri, 42(2): 83-110.
• Warsaw Institute (2018), “Western Balkans in the Context of Competition between China, Russia, Turkey and EU”, https://warsawinstitute.org/wp-content/uploads/2018/11/western-balkans-eu-turkey-russia-china-special-report-warsaw-institute.pdf (10.09.2021).
• YTB (2021a), “Genel Bilgi: Kardeş Topluluklar Vizyonu”, https://www.ytb.gov.tr/kardes-topluluklar/genel-bilgi (26.09.2021).
• YTB (2021b), “Kardeş Topluluklar: Programlar”, https://www.ytb.gov.tr/kardes-topluluklar/programlar (26.09.2021).
• Yüce-Dural, Betül ve Ekrem Emiraliyev (2015), “Ukrayna’nın Çeşitli Göstergelerinin Avrupa Birliği Ülkeleri ile Karşılaştırılması ve Olası Birlik Üyeliğinin SWOT Analizi ile Değerlendirilmesi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(53): 104-126.