Kamu Yayın Kuruluşları Faaliyet Raporlarının Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik Değerlendirmesi: Türkiye ve Seçilmiş Ülkeler

Yıl 2024, Cilt: 79 Sayı: 2, 369 - 399, 04.06.2024

Uğur Demir , Nalan Akdogan

https://doi.org/10.33630/ausbf.1090807

Öz

Ekonomik ve politik hedefleriyle kamu kurumları toplum için önemli bir yere sahiptir ve ekonomideki ağırlıklarının artması beklenmektedir. Kamu kuruluşlarındaki temsil maliyetinin ekonomik işleyişe zarar vermemesi için kurumsal yönetim kapsamında yer alan şeffaflık ve hesap verebilirlik vazgeçilmezdir. Çalışmada kamu kurumlarının yayınladığı faaliyet raporları ile ulaşılan şeffaflık ve hesap verebilirlik düzeyini ölçmek amacıyla KİT’lerde Açıklık Ölçeği oluşturulmuştur. Ölçek, örnek olarak alınan kamu yayın kuruluşları ABC, BBC ve TRT faaliyet raporlarına uygulanmıştır. ABC ve BBC’nin şeffaflık ve hesap verebilirlik düzeyleri yüksekken TRT’nin düşük olduğu tespit edilmiştir. Bu bağlamda, TRT’nin OECD tarafından yayınlanan KİT’ler için Kurumsal Yönetim Kılavuzu ile Uluslararası Finansal Raporlama Standartları kapsamında raporlaması gereken unsurlar tespit edilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Şeffaflık ve Hesap verebilirlik, Kurumsal yönetişim, Finansal raporlama, Finansal olmayan raporlama, KİT’lerde açıklık

Transparency and Accountability Assessment of Public Broadcasters Annual Reports: Turkey and Selected Countries

Öz

With their economic and political goals, public institutions have an important place for the society and their weight in the economy is expected to increase. Transparency and accountability within the scope of corporate governance are indispensable so that the agency cost in public institutions does not harm the economic functioning. In this study, the Openness Scale in SOEs was created to measure the level of transparency and accountability achieved with the annual reports published by public institutions. The scale was applied to the annual reports of the public broadcasters ABC, BBC and TRT, which were taken as sample. While ABC and BBC have high levels of transparency and accountability, TRT has been found to be low. In this context, the aspects that TRT should report within the scope of the Corporate Governance Guide for SOEs published by OECD, and International Financial Reporting Standards were tried to be determined.

Anahtar Kelimeler

Corporate Governance, Transparency, Accountability, SOEs

Kaynakça

• ABC, A. B. C. (2017). ABC Annual Report 2016-2017 Investing in Audiences Vol II (C. 2). http://about.abc.net.au/wp-content/uploads/2017/10/ABC7171_AR_2017_Vol2_tagged_v5.pdf
• Aksu, M. H., & Kösedağ, A. (2006). İstanbul Menkul Kıymetler Borsası şirketlerinin şeffaflık ve kamuyu bilgilendirme bakımından derecelendirilmesi.
• ALTINAY, A. T. (2016). Entegre raporlama ve sürdürülebilirlik muhasebesi. Journal Of Süleyman Demirel University Institute Of Social Sciences Year, 3, 25.
• Arslan, A. (2011, Ekim 15). Kamu Sektörü Uluslararası Muhasebe Standartları (IPSAS) ve Türkiye uygulaması. Dünya Gazetesi. https://www.dunya.com/gundem/kamu-sektoru-uluslararasi-muhasebe-standartlari-ipsas-ve-turkiye-haberi-156501
• BBC. (2017). BBC Annual Report and Accounts 2016/17. http://downloads.bbc.co.uk/aboutthebbc/insidethebbc/reports/pdf/bbc-annualreport-201617.pdf
• Bruton, G. D., Peng, M. W., Ahlstrom, D., Stan, C., & Xu, K. (2015). State-owned Enterprises Around the WORLD as Hybrid Organizations. Academy of Management Perspectives, 29(1), 92-114. https://doi.org/10.5465/amp.2013.0069
• Deloitte Latvia. (2015). Non-financial Reporting. https://www2.deloitte.com/content/dam/Deloitte/lv/Documents/strategy/Non-financial_reporting_2015.pdf
• Demir, U. (2021). Kamu yayıncılığında şeffaflık ve hesap verebilirliğin sağlanmasında finansal raporlar ile uygulanan muhasebe politikalarının çeşitli ülke ve Türkiye uygulamalarının karşılaştırmalı olarak incelenmesi [Başkent Üniversitesi]. https://tez.yok.gov.tr/UlusalTezMerkezi/TezGoster?key=8tbPippmWV_b-Irrn9YEAgTbF1fzBH6dd1JfBu7YYgX9ePtwV1lm5lK0pQeOjAOb
• Devlet Muhasebesi Standartları (D. M. S. K. DMSK, Çev.). (2008). T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı. https://www.hmb.gov.tr/devlet-muhasebesi-standartlari
• Directive 2014/95/EU Disclosure of Non-Financial and Diversity Information, 32014L0095, CONSIL, EP, OJ L 330 (2014). http://data.europa.eu/eli/dir/2014/95/oj/eng
• Grossi, G., Papenfuß, U., & Tremblay, M.-S. (2015). Corporate governance and accountability of state-owned enterprises: Relevance for science and society and interdisciplinary research perspectives. International Journal of Public Sector Management, 28(4/5), 274-285. https://doi.org/10.1108/IJPSM-09-2015-0166
• TMS 7 Nakit Akış Tabloları, TMS 7 (2014). https://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2014Seti/TMS7.pdf
• TMS 24 İlişkili Taraf Açıklamaları, (2014). https://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/Duyurular/v2/TMS/TMS_2020/TMS%2024.pdf
• TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu, (2014). https://www.kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2014Seti/TMS1_new.pdf
• TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu, (2018). http://kgk.gov.tr/Portalv2Uploads/files/DynamicContentFiles/T%C3%BCrkiye%20Muhasebe%20Standartlar%C4%B1/TMSTFRS2019Seti/TMS/TMS%201.pdf
• Kovalski, Przemyslaw, Büge, Max, Sztajerowska, Monika, & Egeland, M. (2013). State-Owned Enterprises: Trade Effects and Policy Implications (OECD Trade Policy Papers Sy 147; OECD Trade Policy Papers, C. 147). https://doi.org/10.1787/5k4869ckqk7l-en
• Manvell, R., & Camacho, J. A. (2018). Broadcasting. Içinde Encyclopedia Britannica. https://www.britannica.com/technology/broadcasting
• OECD. (2010). Accountability and Transparency: A Guide for State Ownership. https://www.oecd-ilibrary.org/governance/accountability-and-transparency-a-guide-for-state-ownership_9789264056640-en
• OECD. (2015a). OECD Guidelines on Corporate Governance of State-Owned Enterprises, 2015 Edition (2015. bs). OECD Publishing. https://www.oecd-ilibrary.org/governance/oecd-guidelines-on-corporate-governance-of-state-owned-enterprises-2015_9789264244160-en
• OECD. (2015b). G20/OECD Principles of Corporate Governance 2015. OECD Publishing. https://doi.org/10.1787/9789264236882-en
• OECD. (2020). The COVID-19 crisis and state ownership in the economy Issues and policy considerations. https://read.oecd-ilibrary.org/view/?ref=134_134629-poiy72eujv&title=The-COVID-19-crisis-and-state-ownership-in-the-economy-Issues-and-policy-considerations&_ga=2.199866926.1075276701.1631621337-113388286.1631621335
• Sadka, G. (2004). Financial Reporting, Growth and Productivity: Theory and International Evidence. SSRN Electronic Journal. https://doi.org/10.2139/ssrn.652301
• Sarıaslan, H. (1984). Sistem Analizinin Temelleri. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 39(1), 1. https://doi.org/10.1501/SBFder_0000001447
• T.C. Sayıştay Başkanlığı. (2019). Kamu İşletmeleri 2018 Yılı Genel Raporu [Genel Rapor]. https://www.sayistay.gov.tr/tr/Upload/62643830/files/raporlar/genel_raporlar/kit_genel/2018_Ki.pdf
• The IIRC. (2020). Integrated Reporting. https://integratedreporting.org/the-iirc-2/
• Public Governance, Performance and Accountability Act, 123 (2013). https://www.legislation.gov.au/Details/C2013A00123/Html/Text, http://www.legislation.gov.au/Details/C2013A00123
• Finansal Raporlamaya ilişkin Kavramsal Çerçeve, (2011). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/01/20110127-9-1.doc
• Finansal Raporlamaya İlişkin Kavramsal Çerçeve Hakkında Tebliğ, 209 (2011). https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2011/01/20110127-9.htm
• Topçu, M. K., & Korkmaz, G. (2015). Entegre raporlama: Kavramsal bir inceleme. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 30(1).
• Türkiye Radyo Televizyon Kurumu. (2016). TRT 2016 FAALİYET RAPORU. https://trtkurumsal.trt.net.tr/Uploads/application/pdf/2015-02-17-13.42.00/fc2378f865884f03b7e76c82fbae6064.pdf
• UNC Staff. (2013, Ekim 21). The History of Public Broadcasting—Blog. https://onlinempa.unc.edu/history-of-public-broadcasting/