Taşeron İşçilerin Kadroya Geçirilmesinin Etkileri: Üniversite Hastanesi Örneği

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 213 - 227, 31.12.2022

Kubilay Özer

https://doi.org/10.46971/ausbid.1057406

Öz

Amaç: Bu çalışma, taşeron işçilerin kadroya geçirilmesinin etkilerinin araştırılması amacıyla tanımlayıcı olarak planlandı. Örneklem ve Yöntem: Veriler bir üniversitenin tıp fakültesi hastanesinde taşeron işçi statüsünden kadroya geçirilen 317 işçi ile 63 idareci olmak üzere toplam 380 çalışandan elde edildi. Veriler yüz yüze anket tekniği ile Şubat-Mart 2020 tarihleri arasında toplandı. Veri toplama aracı Maslow ihtiyaçlar ve Herzberg motivasyon teorileri ışığında literatürden faydalanılarak oluşturuldu. Nicel verilerin değerlendirilmesinde ortalama, standart sapma, Shapiro-Wilk testi, pearson korelasyon analizi, nitel verilerin değerlendirilmesinde betimsel yöntem kullanıldı. Bulgular: Çalışanların kadroya geçiş süreci hakkında bilgilerinin yetersiz olduğu belirlendi. Taşeron işçilerim kadroya geçmesiyle maaşlarının gününde yattığı, ihale, hak ediş süreçlerinin ve firma karının ortadan kalktığı bulundu. Asgari ücret farklarının kaldırılması ücretlerde beklenenin aksine düşüş oluşturduğu, aynı işi yapan çalışanlar arasında oluşan ücret farklılığının iş barışına olumsuz etki ettiği, ayrılan personellerin yerine yenisi verilmeyince iş yükünde artışlara yol açtığı görüldü. Açık uçlu soruda hak kaybı nedeniyle hayal kırıklığına uğrama yaygın olarak ifade edildi. Sonuç: Taşeronların sürekli işçi statüsünde istihdam edilmesi düzenlemeleri maddi beklentiler bakımından umulanın çok uzağında kalmıştır. Kadroya geçme sürecinde araştırılan konularda, çalışan ve idarecilerin bakış açılarının aynı yönde olduğu belirlenmiştir. Personel temini, özlük hakları ve çalışma şartlarının iyileştirilmesine yönelik yeni düzenlemelere ihtiyaç olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

İşçiler, Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisi, motivasyon teorisi, taşeron işçi

Teşekkür

Konya Necmettin Erbakan Üniversitesi Meram Tıp Fakültesi Hastanesi Çalışanlarına teşekkür ederim.

The Effects of Transition of Subcontractors to the Staff: The Example of a University Hospital

Öz

Aim: The subcontractor working in Health Sector has entered the Turkish study life in 1988. In 2017, the public in the public ended with the passenger workers to the staff. The aim of the study is to investigate the effects of this application. Subjects and Method: Data Necmettin Erbakan University Meram Medicine Faculty Hospital. 317 labour with 63 administrator, with face-to-face survey technique and was collected in February-March 2020. Data Collection Tool Maslow needs and Herzberg is formed by literature in light of motivational theories. In the evaluation of quantitative data, mean, standard deviation, Shapiro-Wilk test, pearson correlation analysis and the evaluation of qualitative data, descriptive method was used. Results: The legal information about the staff of employees is inadequate. Subcontractors start to on the day of salaries, tender and firm's profit has been eliminated. It is seen that the abolition of the minimum wage differences creates a decrease in wages contrary to expectations, the wage difference between the employees doing the same job has a negative effect on the work peace, and the workload increases when the leaving personnel are not replaced. Disappointment due to loss of rights was widely expressed in the open-ended question. Conclusion: The arrangements for the employment of subcontractors as permanent workers remained far from what was expected in terms of financial expectations. It has been determined that the points of view of employees and managers on the issues investigated during the transition to the staff are in the same direction. It has been concluded that there is a need for new regulations to improve personnel supply, personal rights and working conditions.

Anahtar Kelimeler

Workers, Maslow, motivation theory, temporary worker

Kaynakça

• Anadolu Haber Ajansı. (2018, 2 Aralık). Taşeron işçiler kadroya kavuştu. https://www.aa.com.tr/tr/info/infografik/9563
• Atılgan, A. (2013). Neo-liberal köle pazarları. Siyaset, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 3(1), 85–117. http://www.siyasetekonomiyonetim.org/index.php/seyad/article/view/95/88
• Badubi, M. R. (2017). Theories of motivation and their application in organizations: a risk analysis. International Journal of Innovation And Economic Development, 3(3), 44–51. https://doi.org/10.18775/ijied.1849-7551-7020.2015.33.2004
• Bakır, O. (2014). Mızrak çuvala, taşeron torbaya sığmayınca…. TMMOB EMO Ankara Şubesi Haber Bülteni, 3, 14–15.
• Bakır, O. (2016). Kronik: Bir yılan hikâyesi ve kadro masalında sona doğru: Bir truva atı olarak “özel sözleşmeli personel”. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 71(3), 999–1023. https://doi.org/10.1501/sbfder_0000002421
• Çolak, A. (2017). Türkiye’de kamu kesiminin taşeronlaşma eğilimi. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(3), 1004–1004. https://doi.org/10.24289/ijsser.314832
• Eleman Temininde Güçlük Çekilen Yerlerde Sözleşmeli Sağlık Personeli Çalıştırılması İle Bazı Kanun Ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun. (2003). T.C. Resmî Gazete (4924, 10 Temmuz 2003).
• Eriş, H., & Bucak, F. K. (2018). Taşeron işçilerin kadroya geçirilmeleri hakkında kamu hastane yöneticilerinin görüşleri. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 21(4), 719–744.
• Gawel, J. E. (1997). Herzberg’s theory of motivation and Maslow’s hierarchy of needs. Practical Assessment, Research and Evaluation, 5(11), 1996–1997.
• HAK-İŞ. (2017). Hak-İş konfederasyonu taşeronda gelecek beklentisi araştırması. (Yayın No.64, 125-126). https://www.hakis.org.tr/uploads/yayinlar/yayin-pdf-26.pdf
• Herzberg, F., Maunser, B., & Snyderman, B. (1959). The motivation to work. (2nd ed). John Wiley&Sons.
• ILO. (2014). Transforming economies. Salazar-Xirinachs, J. M., Nübler I & R. Kozul-Wright (Eds.). International Labour Office. https://www.ilo.org/wcmsp5/groups/public/@dgreports/@dcomm/@publ/documents/publication/wcms_242878.pdf
• İş Kanunu. (1936). T.C. Resmî Gazete (3330, 15 Haziran 1936).
• İş Kanunu. (2003). T.C. Resmî Gazete (4857, 22 Mayıs 2003).
• Kamu İhale Kanunu. (2002). T.C. Resmî Gazete (4734, 04 Ocak 2002).
• Kanun Hükmünde Kararname; Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması. (2017). T.C. Resmî Gazete. (30615, 20 Kasım 2017).
• Kaya, G. (2015). Kamudaki taşeron işçiler üzerı̇ne bı̇r alan araştırması: Adıyaman örneği. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 14(55), 257–267. https://doi.org/10.17755/esosder.70211
• Larbi, G. A. (1999). The New Public Management Approach and Crisis States. In Unıted Natıons Research Instıtute For Social Development (Vol. 112. Issue 12). United Nations Research Institute for Social Development Palais des Nations 1211 Geneva 10 Switzerland. https://www.unrisd.org/80256B3C005BCCF9/(httpAuxPages)/5F280B19C6125F4380256B6600448FDB /$file/dp112.pdf
• Maslow, A. H. (1943). Hierarchy of needs: a theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370–396. http://psgoodrich.com/pc/docs/ARTICLES/Maslow-HierarchyOfNeeds.pdf
• Memurlar ve Dı̇ğer Kamu Görevlı̇lerı̇ İle İlgı̇lı̇ Bazi Kanunlarda Değı̇şı̇klı̇k Yapilmasına Daı̇r Kanun Hükmünde Kararname. (1988). T.C. Resmî Gazete (318, 28 Mart 1988).
• Öngel, S. (2013). Türkı̇ye’de taşeronlaşmanın boyutları. Disk-Ar Bülteni, Kış Sayısı(2), 8-17.
• Özdemir, G. Y. (2010). Despotik emek rejimi olarak taşeron çalışma. Çalışma ve Toplum, 27(4), 35–50.
• Özer, A. (2005). Günümüzün yükselen değeri: yeni kamu yönetimi. Sayıştay Dergisi, 59, 3–46. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1713558
• Prahalad, C. K., & Hamel, G. (1990). The core competence of the corporation. Harvard Business Review, May-June. https://web.archive.org/web/20140714112311/http://km.camt.cmu.ac.th/mskm/952743/Extra materials/corecompetence.pdf
• Sayan, İ. Ö., & Aziz, K. (2012). Türkiye' de kamu personeli ı̇stihdamında dönüşüm: Sağlık bakanlığı örneğı̇. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 67(1), 171–203. https://doi.org/10.1501/sbfder_0000002242
• Sayan. İ. Ö. (2018). Türkiye’ de kamuda taşeron işçi istihdamı: 696 sayılı KHK’ya ilişkin bir değerlendirme. Emek Araştırma Dergisi, 14(9), 51–64.
• Sönmez, M. (2017). Türkiye’de sağlığın ticarileşmesi. İçinde Paran kadar sağlık (3. baskı). Yordam Kitap Yayınevi.
• Sungur, N. (2012). Türkiye’nin toplumsal yapısı. İçinde Z. Sungur (Editör), Türkiye’de çalışma yaşamı ve sorunları. (3. baskı, s.208-227). Anadolu Üniversetisi Açıköğretim Fakültesi Yayınları.
• Sümbüloğlu, V., & Sümbüloğlu. K. (2002). Sağlık bilimlerinde araştırma yöntemleri. (3. baskı). Hatipoğlu Basım ve Yayım San. Tic. LTD. ŞTİ.
• Şakar, M. (2010). Taşeronlaşma taşeronlaştırma sorununa siyasi ve akademik bakış. TES-İŞ. Dosya, Ağustos Sayısı, 97-99.
• Şençitak, E. K., & İnceboz. T. (2019). Dokuz Eylül Üniversitesi Hastanesi ’ nde çalışan taşeron işçilerin sürekli işçi kadrolarına geçiş sürecinin kalite standartlarına göre araştırılması. Sağlıkta Kalite ve Akreditasyon Dergisi, 21(1), 27–36.
• Şit, E. (2017). Türkiye’de taşeronlaşma ve sendikal örgütlenmeye etkileri. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Tezsezer, S. (2010). Yerel yönetimlerde norm kadro uygulaması-taşeronlaşma ve etkileri. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Tarakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Toprak, E. (2018, 10 Şubat). Taşeron çalışmanın kısa hikayesi. http://erentoprak.com/taseron-calismanin-kisa-hikayesi/
• Türk Dil Kurumu. (2021, 14 Şubat). Türk Dil Kurumu sözlük. https://sozluk.gov.tr/taşeron
• Yadigarbügün, G. M. (2020). Kamuda çalışan işveren (taşeron) işçilerin kadroya alınması ve endüstri ilişkilerne etkileri. [Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi], Kocaeli Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Yataklı Tedavi Kurumları İşletme Yönetmeliği. (2005). T.C. Resmî Gazete (8720, 01 Nisan 2005).
• Yıldırım, A., & Simşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel arastirma yöntemleri (8. baskı). Seçkin Yayinevi.