Dil ve Konuşma Terapistlerinin Yatak Başı Yutma Değerlendirmesine Yönelik Bilgilerinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 11 Sayı: 2, 228 - 240, 31.12.2022

Ayşe Nur Koçak , Serkan Bengisu , Melis Buse Altun

https://doi.org/10.46971/ausbid.1111230

Cited By: 1

Öz

Amaç: Yatak başı yutma değerlendirmesi (YBYD) yutma terapisinin doğru gerçekleştirilebilmesi için önem taşımaktadır. Bu çalışmada dil ve konuşma terapistlerinin (DKT) YBYD’ne yönelik uygulamaları ve bilgilerinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Örneklem ve Yöntem: Genel tarama modeli ile yürütülen bu çalışmada, araştırmacılar tarafından geliştirilen “Dil ve Konuşma Terapistlerinin Yatak Başı Yutma Değerlendirilmesine Yönelik Bilgi Düzeyini Belirleme Anketi” kullanılmıştır. Araştırmaya 86 DKT katılmıştır. Anket üç bölümden oluşmaktadır. İlk bölüm DKT’lerin demografik bilgilerini, ikinci bölüm aktif olarak yutma terapisi gerçekleştiren terapistlerin YBYD uygulamalarını ve son bölümde ise 10 soruluk bilgi anketi içermektedir. Bulgular: Çalışmaya katılan DKT’lerin %90.7’si (n=78) eğitim süreçlerinde YBYD’ye yönelik eğitim aldığı belirtmekte ancak %61.6’sı (n=53) bu eğitimin yetersiz olduğunu düşünmektedirler. Katılımcıların sadece %12.8’nin (n=11) yutma terapisi yaptığı görülmüştür. Yutma terapisi yapan terapistlerin YBYD uygulamalarında farklılıklar olduğu kadar benzerlikler olduğu da görülmüştür. Genel gözlem, oral-motor muayene ve bilişsel farkındalık değerlendirmesi tüm terapistler tarafından YBYD sırasında uygulanmaktadır. Bilgi anketini içeren bölümde, besin alımı kararı bilgisini içeren 5. soruya (%16.3 n=14) ve YBYD’ni uygulayan meslek grubu bilgisini içeren 8.soruya (%48.8 n=42) doğru yanıtların az olduğu görülmüştür. Sonuç: Ülkemizde yutma terapisi ile ilgilenen DKT sayısının az olması bu araştırmanın bulgularını etkilediği düşünülmektedir. İkinci bölümü dolduran terapistlerin YBYD uygulamalarının, alanyazın ile uyumluluk gösterdiği ve gelen hastaya göre uygulamalarını modifiye edebildikleri görülmüştür. Yutma terapisi gerçekleştiren DKT sayısının az olmasına karşın katılımcıların üçüncü bölüme verdikleri yanıtların çoğunlukla doğru olduğu görülmüştür. Terapistlerin yetersiz hissetmelerindeki sebebin aktif uygulama yapmamaktan kaynaklanabileceği düşünülmektedir. Araştırma kapsamında elde edilen tüm bulgular alanyazın ile tartışılmış olup lisans, yüksek lisans ve doktora eğitim süreçlerinde YBYD ile ilgilenen uzmanlara yol göstereceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Dil ve konuşma terapisti, disfaji, yatak başı yutma değerlendirmesi, yutma terapisi

Teşekkür

Değerli vaktiniz için şimdiden teşekkür ederiz.

Analysis of Turkish Speech and Language Therapists' Knowledge on the Evaluation of Bedside Swallowing Assessment

Öz

Aim: Bedside swallowing assessment (BSA) is important for swallowing therapy to be performed correctly. This study, it is aimed to examine the applications of Turkish speech and language therapists (SLP) knowledge about BSA. Subject and Method: This study, was carried out with the general screening model. For this purpose researchers developed "SLPs Knowledge for the Evaluation of BSA". 86 SLPs participated in this study. The questionnaire consists of three parts. The first part includes demographic information of SLPs, the second part includes the BSA practices of the SLPs who work with swallowing and the last part includes a 10-question about BSA. Results: 90.7% (n=78) of the SLPs s received training on BSA but 61.6% (n=53) stated that their education was insufficient. Only 12.8% (n=11) of the participants work with swallowing disorders. These 11 SLPs have similarities and differences in their BSA practices. Evaluations about general observation, oral-motor examination, and cognitive awareness assessment were considered common by the SLPs. In the third part, it was found that the 5th question about food intake (16.3% n=14) and the 8th question about the occupations that can make BSA (48.8% n=42) correct response was low. Conclusion: SLP profession is newly developing in our country and that affects the number of therapists who works with swallowing. The therapists who completed the second part were compatible with the literature. Although the number of SLPs who performed swallowing therapy was not sufficient. It was seen that the answers in the third part were mostly correct. It is thought that the reason why therapists feel inadequate is due to their lack of active practice. All the findings obtained within the scope of the research have been discussed in the literature. It is thought that the finding will help the specialists processes about BSA.

Anahtar Kelimeler

Speech and language therapist, dysphagia, bedside swallowing assessment, swallowing therapy

Kaynakça

• Aksoy, E. A., & Öz, F. (2012). Yutma bozukluklarında tanı. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(1), 1-6. http://journal.acibadem.edu.tr/en/download/article-file/1701304
• ASHA (2007). Scope of practice in speech-language pathology. Ad Hoc Committee.
• Bengisu, S., & Gerçek, E. (2019). Türkiye’de yutma bozuklukları ile ilgili yapılmış lisansüstü tez çalışmalarının incelenmesi. Dil Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi, 2(1), 77-103. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/801700
• Bengisu, S. (2022). Hemşirelerin ve doktorların dil ve konuşma terapistlerinin yutma bozukluğundaki rolüne ilişkin farkındalıklarının belirlenmesi. Dil Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi, 5(2), 123-159. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/2287285
• Benjapornlert, P., Kagaya, H., Inamoto, Y., Mizokoshi, E., Shibata, S., & Saitoh, E. (2020). The effect of reclining position on swallowing function in stroke patients with dysphagia. Journal of Oral Rehabilitation, 47(9), 1120-1128. https://doi.org/10.1111/joor.13037
• Clark, S., & Ebersole, B. (2018). Understanding the role of speech language pathologists in managing dysphagia. Nursing2021, 48(12), 42-46. https://doi.org/10.1097/01.NURSE.0000547723.69610.20
• Colonel, P., Houzé, M. H., Vert, H., Mateo, J., Mégarbane, B., Goldgran-Tolédano, D., Bizouard, F., Heudrel-Vittet, M., Baud, F. J., Payen, D., Vicaut, E., & Yelnik, A. P. (2008). Swallowing disorders as a predictor of unsuccessful extubation: A clinical evaluation. American Journal of Critical Care, 17(6), 504-510. https://doi.org/10.4037/ajcc2008.17.6.504
• Coyle, J. L. (2015). The clinical evaluation: A necessary tool for the dysphagia sleuth. Perspectives on Swallowing and Swallowing Disorders (Dysphagia), 24(1), 18-25. https://doi.org/10.1044/sasd24.1.18
• Cristian, A. (2018). Central nervous system cancer rehabilitation. Elsevier Health Sciences.
• DKTD (2021, 29 Aralık), “Dil ve Konuşma Terapisti Kimdir?” https://www.dktd.org/tr/files/download/p1e8tpiusl15n41h7pq2n1ib35u34.pdf
• Doeltgen, S. H., McAllister, S., Murray, J., Ward, E. C., & Pretz, J. E. (2018). Reasoning and decision making in clinical swallowing examination. Current Physical Medicine and Rehabilitation Reports, 6(3), 171-177. https://doi.org/10.1007/s40141-018-0191-z
• Domenech, E. & Kelly, J. (1999). Swallowing disorders. Medical Clinics of North America, 83(1), 97-113. https://doi.org/10.1016/S0025-7125(05)70090-0
• Francis, R., Attrill, S., & Doeltgen, S. (2021). The impact of cognitive decline in amyotrophic lateral sclerosis on swallowing. A scoping review. International Journal of Speech-Language Pathology, 23(6), 604-613. https://doi.org/10.1080/17549507.2021.1894235
• Gerek, M., Çiyiltepe, M., Atalay, A. & Özkaptan, Y. (2004). Yutma bozukluğunda fiberoptik endoskopik tanı yöntemi ve değerlendirme protokolü. KBB ve BBC Dergisi, 12(1), 25-42. http://dergi.kbb-bbc.org.tr/uploads/pdf/2004-12-1-25-42.pdf
• Groher, M. E. & Crary, M. A. (2020). Dysphagia-E-Book: Clinical management in adults and children (3rd ed.). Elsevier Health Sciences.
• Jani, M. P., & Gore, G. B. (2014). Occurrence of communication and swallowing problems in neurological disorders: Analysis of forty patients. NeuroRehabilitation, 35(4), 719-727. https://doi.org/10.3233/NRE-141165
• Jelvani, M. (2013, 5 Şubat). Hospital Bound: Want to work in acute care after graduation? A newly minted SLP shares some advice. https://leader.pubs.asha.org/doi/full/10.1044/leader.SSAY.18122013.58
• Karasar, N. (2010). Bilimsel araştırma yöntemi (21. baskı). Nobel Yayın Dağıtım.
• Kelly, B. N., Huckabee, M. L., Jones, R. D., & Frampton, C. M. (2007). Integrating swallowing and respiration: Preliminary results of the effect of body position. Journal of Medical Speech-Language Pathology, 15(4), 347-355. https://www.neurotech.org.nz/resources/publications/253/Kelly_%C2%A0Journal-of-Medical-Speech-Pathology_2007.pdf
• Kim, T., Goodhart, K., Aviv, J. E., Sacco, R. L., Diamond, B., Kaplan, S., & Close, L. G. (1998). FEESST: A new bedside endoscopic test of the motor and sensory components of swallowing. Annals of Otology, Rhinology & Laryngology, 107(5), 378-387. https://doi.org/10.1177/000348949810700503
• Koçak, A. N., Altun, M. B., & Bengisu, S. (2022). Dil ve konuşma terapisi lisans öğrencilerinin yatak başı yutma değerlendirilmesine yönelik bilgilerinin incelenmesi. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi, 4(2), 236-241. https://doi.org/10.33308/2687248X.202242266
• Köse, A., Erbaş Noyan, A., Bıyık Seyhan, K., Şengül Acar, E., İncebay, Ö., Çelik, Z., Şahin F., Yücel, E., Akı E., & Günel Kerem, M. (2021). Serebral palsili bir bireyde interdisipliner habilitasyon yaklaşımı: Olgu sunumu-çuha modeli. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 8(1), 15-26. https://doi.org/10.21020/husbfd.784012
• Leder, S. B. (1996). Gag reflex and dysphagia. Head and Neck - Journal for the Sciences and Specialties of the Head and Neck, 18(2), 138-141. https://doi.org/10.1002/(SICI)1097-0347(199603/04)18:2<138::AID-HED5>3.0.CO;2-2
• Lefton-Greif, M. A. & Arvedson, J. C. (2007). Pediatric feeding and swallowing disorders: State of health, population trends, and application of the international classification of functioning, disability, and health. In Seminars in speech and language, 28(03), 161-165. Thieme Medical Publishers.
• Logemann, J. (1984). Evaluation and treatment of swallowing disorders. NSSLHA Journal, 12, 38-50. https://pubs.asha.org/doi/pdf/10.1044/nsshla_12_38
• Logemann, J. A. (2007). Swallowing disorders. Best Practice & Research Clinical Gastroenterology, 21(4), 563-573. https://doi.org/10.1016/j.bpg.2007.03.006
• Mann, G. (2002). MASA: The mann assessment of swallowing ability (8th ed.). Singular/Thomson Learning.
• McAllister, S., Kruger, S., Doeltgen, S. & Tyler-Boltrek, E. (2016). Implications of variability in clinical bedside swallowing assessment practices by speech language pathologists. Dysphagia, 31(5), 650-662. https://doi.org/10.1007/s00455-016-9724-8
• McFarland, D. H., Lund, J. P., & Gagner, M. (1994). Effects of posture on the coordination of respiration and swallowing. Journal of Neurophysiology, 72(5), 2431-2437. https://doi.org/10.1152/jn.1994.72.5.2431
• O'Neill, P. A. (2000). Swallowing and prevention of complications. British Medical Bulletin, 56(2), 457-465. https://doi.org/10.1258/0007142001903094
• Ott, D. J., & Pikna, L. A. (1993). Clinical and videofluoroscopic evaluation of swallowing disorders. American Journal of Roentgenology, 161, 507-507. https://www.ajronline.org/doi/pdf/10.2214/ajr.161.3.8352094
• Ozler, C. O., Öztürk, Ş. & Tekcicek, M. U. (2019). Yutma bozukluğu ve ağız sağlığı. Ankara Medical Journal, 19(4), 789-795. https://doi.org/10.17098/amj.652021
• Parlak, M. M., Altan, E., & Saylam, G. (2022). Demanslı bireylerde disfaji. Kulak Burun Boğaz ve Baş Boyun Cerrahisi Dergisi, 30(2), 88-96. https://doi.org/10.24179/kbbbbc.2021-86783
• Pettigrew, C. M., & O’Toole, C. (2007). Dysphagia evaluation practices of speech and language therapists in Ireland: Clinical assessment and instrumental examination decision-making. Dysphagia, 22(3), 235-244. https://doi.org/10.1007/s00455-007-9079-2
• Potulska, A., Friedman, A., Królicki, L., & Spychala, A. (2003). Swallowing disorders in parkinson's disease. Parkinsonism & Related Disorders, 9(6), 349-353. https://doi.org/10.1016/S1353-8020(03)00045-2
• Quigley, D., & Regan, J. (2021). Introduction of the objective structured clinical examination in speech and language therapy education: student perspectives. Folia Phoniatrica et Logopaedica, 73(4), 316-325. https://doi.org/10.1159/000508445
• Ramsey, D. J., Smithard, D. G., & Kalra, L. (2006). Can pulse oximetry or a bedside swallowing assessment be used to detect aspiration after stroke?. Stroke, 37(12), 2984-2988. https://doi.org/10.1161/01.STR.0000248758.32627.3b
• Ramsey, D., Smithard, D., Donaldson, N., & Kalra, L. (2005). Is the gag reflex useful in the management of swallowing problems in acute stroke?. Dysphagia, 20(2), 105-107. https://doi.org/10.1007/s00455-004-0024-3
• Sherman, V., Martino, R., Bhathal, I., DeVeber, G., Dlamini, N., MacGregor, D., Pulcine, E., Beal, D. S., Thorpe, K. E., & Moharir, M. (2021). Swallowing, oral motor, motor speech, and language impairments following acute pediatric ischemic stroke. Stroke, 52(4), 1309-1318. https://doi.org/10.1161/STROKEAHA.120.031893
• Suiter, D. M., & Leder, S. B. (2008). Clinical utility of the 3-ounce water swallow test. Dysphagia, 23(3), 244-250. https://doi.org/10.1007/s00455-007-9127-y
• Toğram, B., Güneri, Y., & Yanat-Van-Zonderen, E. (2020). Türkiye’de dil ve konuşma terapistlerinin klinik uygulama ve deneyimlerinin incelenmesi. Dil Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi, 2(3), 315-347. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/930078
• Topbas, S. (2006). A Turkish perspective on communication disorders. Logopedics Phoniatrics Vocology, 31(2), 76-88. https://doi.org/10.1080/14015430500342384
• Topbaş, S., Birol, N. Y., Berber, H., Polat, B., Kırımtay, B., & Yılmaz, A. (2020). COVID-19 pandemisi sürecinde dil ve konuşma terapisi yönetimi: “Şimdi ne yapmalıyız?”. Dil Konuşma ve Yutma Araştırmaları Dergisi, 3(1), 1-30. https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/1097275