Dış Yardım Mekanizması Olarak Uluslararası Burs Programları: Karşılaştırmalı Bir Analiz

Yıl 2021, Sayı: 60, 109 - 142, 25.12.2021

Muhammet Musa Budak

Öz

Gelişmekte olan ülkelerin kalkınma çabalarına diğer ülkelerin destek olması bağlamında dış yardımlar, özellikle II. Dünya Savaşı sonrası dönemde önemli bir dış politika aracı olarak öne çıktı. Etkililikleri, hedefleri gibi farklı konularda eleştiriler getirilmesine rağmen dış yardımlar ülkelerin kalkınma çabalarına önemli katkılar sağlayabilmektedir. Bununla birlikte ülkelerin kalkınması için beşerî sermayenin geliştirilmesi hayati önemde görülmekte, ülkelerin ve uluslararası kuruluşların temel hedefleri arasında sayılmaktadır. Kalkınma iş birliği aktörleri, sürdürülebilir kalkınmayı ve ekonomik büyümeyi teşvik etmek, yoksulluğu azaltmak, beşerî sermaye oluşturmak, ülkeler arasında kalıcı bağlar oluşturmak için uluslararası öğrencilere yönelik çeşitli burs programları yürütmektedir.
Bu makale güncel tartışmalarla birlikte dış yardımları ve bu yardımların önemli bir parçası olarak görülen uluslararası burs programlarını ele alınacak ve bu alandaki sınırlı Türkçe literatüre katkı sağlamaya çalışacaktır. Yardım sağlayan ülkelerin burs programlarının hedefleri ile ülkelerin kalkınma planlamalarının ne derece örtüştüğü analiz edilecektir. Bu çerçevede ABD, Almanya, Avustralya, Brezilya, Çin ve Japonya uygularının yanı sıra Türkiye’nin burs programları dış yardımlar bağlamında incelenecektir. Ülkelerin kalkınma çabalarında en büyük ihtiyaç olan nitelikli beşerî sermayenin geliştirilmesi bağlamında önemli katkı sunma potansiyelini haiz burs programlarının geliştirilmesine yönelik öneriler sunulacaktır.

Anahtar Kelimeler

Uluslararası İlişkiler, Siyasî Tarih, Dış Yardımlar, Uluslararası Burs Programları

Kaynakça

• ABC. Brazilian Cooperation for International Development: 2005-2009. Brasilia: Brazilian Cooperation Agency (ABC), IPEA, 2011.
• ActionAid. Real Aid: Ending Aid Dependency. London: Action Aid International, 2011.
• Arpa, Enver, ve Murat Bayar. «Türkiye’nin Afrika’ya Yönelik Kalkınma Yardımlarının Yardım Etkinliği Açısından Değerlendirilmesi.» Bilge Strateji 11, no. 21 (2019): 201-230.
• Bettie, Molly. «Exchange diplomacy: theory, policy and practice in the Fulbright Program.» Place Branding and Public Diplomacy, 2019: 212-223.
• Budak, Muhammet Musa. Kamu Diplomasisi Aracı Olarak Burs Programları ve Türkiye Uygulamaları. Ankara: Nobel, 2021.
• Budak, Muhammet Musa, ve Hacı Murat Terzi. «Scholarship Programs as Public Diplomacy Tool and Implementations in Turkic Council Countries.» Bilig, 2021: 229-253.
• Burges, Sean. «Brazil's International Development Co-operation: Old and New Motivations.» Development Policy Review, 2014: 355-374.
• CampusChina. Introduction to Chinese Government Scholarships,. 15 5 2021. https://www.campuschina.org/content/details3_74776.html (erişildi: 5 15, 2021).
• CIDCA. China’s International Development Cooperation in the New Era. Beijing: Chinise International Development Cooperation Agency (CIDCA) , 2021.
• —. «China's Foreign Aid (2014).» CIDCA. 9 8 2018. http://en.cidca.gov.cn/2018-08/09/c_261152.htm (erişildi: 5 16, 2021).