FORT WILLIAM KOLEJİ’NİN HİNDİSTAN FARSÇASININ GELİŞİMİNDEKİ ETKİSİ

Yıl 2016, Cilt: 4 Sayı: 9, 200 - 211, 15.05.2016

Berna Karagözoğlu

https://doi.org/10.33692/avrasyad.509654

Öz

Farsça, sadece İran topraklarında değil, farklı coğrafyalarda da asırlarca konuşulan bir dildir. Günümüzde yirmiden fazla resmi dili olan Hindistan’da Farsçanın geçmişi çok eski tarihlere dayanmaktadır. Yüzyıllardır Keşmir bölgesinden Dekkan platosuna kadar uzanan bölgede Farsça aktif olarak kullanılmıştır. Bu sebeple Farsçanın Hindistan’ı kuzeyden güneye çepeçevre sardığını söylemek mümkündür.
I. Elizabeth’in fermanı ile 1599’da Doğu Hindistan Şirketi adında bir şirket kurulur. Bu şirket, Cihangir’in kendilerine vermiş olduğu imtiyazlarla Kalküta merkez olmak üzere Surat, Madras, Bombay gibi liman şehirlerinin yanı sıra diğer şehirlere de hızla yayılmaya başlar. Hint topraklarında uzun süre varlıklarını koruyabilme çabasında olan İngilizlerin devletin ekonomisini ve siyasetini ellerinde tutabilmek için öncelikle iletişim sorununa çare bulmaları gerekirdi. Bu nedenle bölgede konuşulan mahalli ve resmi dil olan Farsçayı öğrenmeleri kaçınılmaz olmuştur.
İlk olarak “Medrese-i Şarkiyya” adında bir merkez tesis edilir. Zaman içinde bu merkez yetersiz gelmeye başlar ve daha fazla kişiye hitap edebilmek için yeni bir kolej tesis etme fikri oluşur. Böylece Fort William Koleji 1800’de Lord Richard Wellesley tarafından Kalküta’da kurulur.
Bugün milyonlarca el yazmasıyla Hint alt kıtası, tarihe ışık tutması için araştırmacıları davet etmektedir. Bizim bu çalışmamızda İngilizlerin Farsçayı hangi amaç için kullandıkları, Farsça ile hedeflerine ne kadar ulaştıkları ve Farsçanın Hindistan’daki son durumu anlatılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Fort William Koleji, Farsça, Hindistan’da Farsça

Kaynakça

• ALAM Muzaffar, ALAVİ Seema, (2001), A European Experience of the Mughal Orient: The I'jaz-i Arsalani (Persian Letters, 1773-1779) of Antoine-Louis-Henri Polier”, Oxford University Press,