ORDU SİYASET İLİŞKİLERİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 13, 248 - 266, 30.05.2018

Murat Aygen

https://doi.org/10.33692/avrasyad.510113

Cited By: 2

Öz

Türk siyasal hayatının en belirleyici unsurlarından birisi ordunun siyasal
hayatta oynadığı roldür. Hiç şüphe yok ki her bir askerî müdahale başarılı olduğu
oranda ordunun gücünü artıracak düzenlemelerle birlikte yeni vesayet odakları ortaya
çıkarmıştır. Ancak darbelerin oluşum nedenleri ve yarattığı sonuçlar da sadece asker
üzerinden anlaşılmaz. Bunun sivil ayağı üzerinden toplumun yaşadığı olumsuzlukları
da değerlendirmek lazımdır. Her bir askerî müdahale kendi tarihsel-toplumsal,
ekonomik, kültürel ve sosyo-politik düzen inşa etmiştir. Bu yeni düzenlerin ne olacağı
ve nasıl şekilleneceği tek başına ordunun irade, karar ve eylemleriyle gerçekleşmemiş,
sosyal ve siyasal aktörlerin müdahil olduğu güç ilişkileri içinde belirlenmiştir. Aynı
zamanda her bir askerî müdahale sonrasındaki sosyo-politik ve sosyoekonomik
düzenlemeler farklı toplumsal ve siyasal aktörler üzerinde değişik etkilerde
bulunmuştur.
Türkiye, bir darbe teşebbüsüyle tarihinde ilk defa yüz yüze gelmemiştir. Ancak,
15 Temmuz darbe girişimi Türkiye tarihinde bir ilktir. Zira tarihte ilk defa, toplum ve
devlet nezdinde kendisini bir “dinî hareket” olarak nitelemiş bir yapı kendi halkına silah
doğrultup, gayri meşru şekilde devlete el koyma teşebbüsünde bulunmuştur. Eğitim
odaklı bir dinî hizmet görüntüsü altında “devlete sızma” gibi bir amacı gizlice
gerçekleştirdiği anlaşılan bir yapı, bu kez devleti doğrudan ele geçirmek üzere millete
silah doğrultup, milletin meclisini bombalayıp, halkını öldürmüĢ ve birçoğunu da
yaralamıĢtır.

Anahtar Kelimeler

Darbe, Demokrasi, Askeri müdahale

Kaynakça

• BURÇAK, R. S. (1976). Yassıada ve Öncesi. Ankara: Çam Matbaası. S.60-63 DURAN, Burhanettin, (2013) “Gülen Cemaati ve Sünni Kodların Kaybı”,Star Açık GörüĢ, 29 Aralık 2013. Cumhuriyetin Seyir Defterinden Dosyalar.Hürriyet.com.tr. EriĢim: 2 Mart 2009 DOĞAN, Mehmet. (2005). Darbeler Müdahaleler ve Siyasi Sistem. Ġstanbul: Ġz Yayıncılık ÇĠLER, Dursun, (2002). “Türkiye’de Askeri Darbelerin Simgesel Ekonomisi”. Doğu Batı, VI/21, Kasım-Aralık-Ocak 2002-03.s.132 ECEVĠT  Bülent, (2 Mayıs 1999) TBMM Meclis Genel Kurulu KonuĢması YÜKSEL, Erkan (2009) "28 ġubat'ın anlamı...". DördüncüKuvvetMedya.com. EriĢim tarihi: 2 Mart 2009 Gazeteci döven zorbaya iĢ ve lojman". Hürriyet. 15 Temmuz 1997.Haber7.com, 2009). HACISALĠHOĞLU, Ġ. YaĢar. (2001). Yeni Dünya Düzeni ArayıĢı ve Türkiye. Ġstanbul: Çantay Kitabevi s.2001-4445 ALTUN Fahrettin (2014), “Gülen Hareketinin DeğiĢen Algısı”, Sabah Perspektif, 11 Ocak 2014.grupta Fethullah Gülen‟in 12 Eylülcüler’e Destek Yazısı”, Sabah, 10 Mayıs 2015. Fethullah Gülen (16 Nisan 1997, Kanal D Fethullah Gülen'de 28 ġubat'ı DestekleyenlerdenmiĢ BĠLA Fikret (8 Ocak 2013). "28 ġubat'ta yapılan yanlıĢ bir Ģey yoktur". Milliyet. 5 ġubat 2016 tarihinde kaynağından arĢivlendi. Yasaların anası olan, toplumsal sözleĢme çiğnenmiĢti. Hem de haksız bir uygulama ile yapılmıĢtır. Çünkü anayasa normlar hiyerarĢisinin en üstünüdür. Gülen 28 ġubat için ne demiĢti?". CNN Türk. EriĢim tarihi: 16 Ocak 2016. ETE Hatem (2004) “Gülen ve Takipçilerini Tanımlama Zor(unlu)luğu”, Sabah Perspektif, 1 ġubat 2014. BERKAN Ġsmet (2009) "Postmodern darbe mi?". Radikal.com.tr. EriĢim tarihi: 2 Mart 2009." KARPAT, Kemal. H. (1996).Türk Demokrasi Tarihi. Bilim Dizisi 4. Ġstanbul: Afa Yayınları s.352-353 KARPAT, Kemal. H. (2010). Asker ve Siyaset. Ġstanbul: TimaĢ Yayınları.s.255-270 Enformasyon Yayın Genel Müdürlüğü Ekim 1996 bülteni MĠġ Nebi (2016) “Millet FETÖ‟yü Bitirdi”, Star Açık GörüĢ, 23 Temmuz 2016. MĠġ, Nebi (2016) “Darbenin Önlenmesinde Erdoğan Liderliğinin Rolü”, Kriter, Sayı: 4, (Ağustos 2016), s. 32-33. MĠġ, Nebi (2012) “Türkiye‟de GüvenlikleĢtirme Siyaseti 1923-2000”, YayımlanmamıĢ Doktora Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, (Mayıs 2012).