SAPMA EKSENİNDE GÜNLÜK DİL VE ŞİİR DİLİ ETKİLEŞİMİ

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 13, 432 - 442, 30.05.2018

Erol Gökşen , Soner Akpınar

https://doi.org/10.33692/avrasyad.510248

Cited By: 1

Öz

Edebî türler içinde Ģiirin diğer türlerden temel farkı her Ģeyden önce çok-anlamlılık
yaratmak ve anlam yoğunlaĢması sağlamaktır. Bu durum Ģiir dilinin günlük ya da bilimsel dilden
ayrılma zorunluluğunu doğurur. ġiir dili çok anlamlılık yaratabilmek adına çeĢitli yöntemler
dener. Bunların en baĢında gelen ise sözcüklerin sözlük anlamlarının dıĢında kullanılıp
çağrıĢımsal gücünden yararlanmaktır. Bu noktadan hareketle Ģair, yeni sözcükler üretir, bilinen
sözcükleri değiĢtirebilir, sözdizimini bozabilir, kısacası ulaĢmak istediği anlam doğrultusunda dili
istediği gibi kullanabilir. Böylesine bir yaklaĢım bilinçli yapılan bir tercihin ürünü olduğu için dil
değiĢime uğrar. Bu ise sapma olarak adlandırılır. Ġncelemede Ģairlerin ürettiği sözcüksel
sapmaların diğer Ģairler, yazarlar tarafından da kullanılıp kullanılmadığı, günlük dilde bu
sapmaların yayılma derecesinin ne olduğu sorularına cevap aranacak ve bu anlamda
sapmaların dilde bir zenginleĢmeye mi yoksa bozulmaya mı yol açtığı üzerinde durulacaktır. ġiir
dilinin kendine has özgür yapısı Ģairlerin, diledikleri biçimde kelime türetmelerine olanak
sağlamıĢtır. Bunun en iyi örneğini de Ġkinci Yeni Ģairlerinde görmek mümkündür. ġairler sapma
sayesinde Ģiirin anlam evrenini geniĢletmiĢlerdir. Ancak bu kelimelerin Ģu ana kadar günlük dile,
halkın diline girdiği pek söylenemez. Daha çok sadece yazar ve Ģairlerin ortak kullanımda olan
edebi dil içinde bir kod sistemine dönüĢtüğünü söylemek doğru olacaktır. Bir baĢka deyiĢle
sözcüksel sapmalar sayesinde edebi eserleri takip eden ve kendisi de edebi eser üreten
insanların birbirlerine eklenerek dil içinde daha entelektüel bir dil oluĢturdukları ifade edilebilir

Anahtar Kelimeler

Şiir, şair, sözcüksel sapma

Kaynakça

• ADA, Ahmet, (1990), Aşk Her Yerde, Ġstanbul: Broy Yayınları. AKSAN, Doğan, (2006), Şiir Dili ve Türk Şiir Dili. Ankara: Engin Yayınları ALTIOK, Metin, (2017), Bir Acıya Kiracı, Ġstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi. ARSLANOĞLU, Kaan, (2005), İntihar, Ġstanbul: Ġthaki Yayınları. ASAF, Özdemir, (2018), Çiçek Senfonisi, Ġstanbul: Yapı Kredi Yayınları. BAYDAR, Sami, (2003), Varla Yok Arasında, Ġstanbul: Everest Yayınları. CANSEVER, Edip, (2008), Sonrası Kalır I, Ġstanbul: Yapı Kredi Yayınları. CANSEVER, Edip, (2010), Sonrası Kalır II, Ġstanbul: Yapı Kredi Yayınları. Ece Ayhan, (2012), Bütün Yortsavul’lar, Ġstanbul. Yapı Kredi Yayınları. Ece Ayhan, (2015), Aynalı Denemeler, Ġstanbul: Yapı Kredi Yayınları. EDGÜ, Ferit, (2017), Eylülün Gölgesinde Bir Yazdı. Ġstanbul: Sel Yayıncılık.