EGE GÖÇLERİ’NİN TETİKLEDİĞİ DİĞER GÖÇ HAREKETLERİNE KISA BİR BAKIŞ

Yıl 2019, Cilt: 7 Sayı: 19, 148 - 162, 30.09.2019

Ekrem Memiş

https://doi.org/10.33692/avrasyad.628234

Cited By: 1

Öz

Ege Göçleri, MÖ. 13. yüzyılın son çeyreği ile 12. yüzyılın ilk çeyreğinde olmak üzere, iki aĢamada cereyan etmiĢ olan büyük bir kavimler hareketidir. Ugarit ve Mısır vesikaları, bu göçler hakkında önemli bilgiler aktarırlar. Ayrıca, MÖ. 2. Binyılın sonlarına ait yerleĢim merkezlerinde yapılan arkeolojik kazılarda da, söz konusu göçlerin sebebiyet verdiği yıkımın maddi delillerine rastlanmıĢtır.Ege Göçleri’nin çeĢitli nedenleri vardır. Ancakhemen belirtelim ki, bu büyük kargaĢada ekonomik nedenler ön plana çıkmaktadır. Çünkü göçe iĢtirak eden kavimlerin toprak yetmezliği ve yeterli besine ulaĢamama gibi sorunlarının yanı sıra, MÖ.13. yüzyılın sonlarına doğru baĢlayan ve Hatti Ülkesi’ni de etkileyen kıtlık felâketi, Egeli kavimleri, kendilerine yeni yurtlar bulma çabası içerisine sevk etmiĢ görünmektedir.Ege Göçleri’nin birinci aĢaması Mısır firavunu Merneptahzamanında (MÖ. 1236-1223) vukubulmuĢtur. Bu firavun tarafından yazdırılan Karnak Kitabesi ve Ġsrail Steli, söz konusu göçler hakkında önemli bilgiler aktarırlar. Ayrıca Ugarit mektupları da, göçlerin bu ilk aĢamasına ait bilgiler verirler. Sözünü ettiğimiz bütün bu belgelerden anlaĢıldığına göre, göçlerin ilk aĢaması yaĢanırken Hitit Devleti henüz ayaktadır.Asıl tahribatı, Ege Göçleri’nin ikinci aĢamasına katılan kavimler gerçekleĢtireceklerdir. MÖ. 12. yüzyılın ilk çeyreğinde yaĢanacak olan bu ikinci göç dalgası hakkındaki en doyurucu bilgileri yine Mısır kaynakları vermektedir. Gerçekten, Mısır firavunu III. Ramses’in (MÖ. 1198-1167) yazdırmıĢ olduğu vesikalarda, Ege Göçleri’nin ikinci aĢamasına iĢtirak eden kavimlerden ve onlara karĢı verilen mücadeleden söz edilmektedir.Ege Göçleri sonunda MÖ. 2. Binyılın büyük güçleri olan Hitit, Mitanni ve III. Babil devletleri yıkılacaklardır. Mısır Devleti ise hem ekonomik hem de insan kaynakları bakımından tükenme noktasına gelecektir. Ege Göçleri’ni tek bir göç hareketi olarak görmek doğru değildir. Çünkü Ege Göçleri, hem Eski Doğu dünyasında hem de Eski Batı dünyasında yeni göç hareketlerinin de tetikleyicisi olmuĢtur. Nitekim bu göçlerle aynı zaman dilimi içerisinde veya biraz sonrasında yeni göç hareketlerine tanık olunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

ege göçleri, egeli kavimler, hititler

Kaynakça

• ALBRIGHT, W. F., (1975), “Syria, The Philistines and Phoenicia”, Cambridge Ancient History, II/2, Chp. XXXIII: s. 507-536.