MİHAİL ŞOLOHOV’UN GÖZÜYLE DON HAVZASINDAN İKİNCİ DÜNYA SAVAŞINA BAKIŞ: “VATAN İÇİN ÇARPIŞTILAR”

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 22, 244 - 259, 15.06.2020

Onur Aydın

https://doi.org/10.33692/avrasyad.690192

Öz

Savaş, tüm insanlığın toplumsal belleğinde olumsuz bir yere sahip olmasına rağmen yakınından ya da uzağından tarih boyunca tüm coğrafyalarda yüzleşilen acı bir gerçektir. Bu anlamda her daim ucu insana uzanan edebiyatın böylesine evrensel bir konuya değinmemesi olanaksızdır. Ancak neredeyse herkesin bildiği, gördüğü ya da okuduğu bu konunun nasıl kaleme alındığı da önemli bir ayrıntıdır. Edebiyat sahasıyla ilişkisi olmayan bir askerin anılarını okumak ya da hayatında hiç cephe görmemiş bir yazarın savaşın gerçek anlamda var olamayışına tanık olmak bu durumun bir örneği sayılabilir. Buna karşın hem savaşın acı tecrübesini deneyimleyen hem cephede savaş muhabiri olarak çalışan hem de tüm bunları sözcüklere dökebilen Sovyet yazar Mihail A. Şolohov'un diğer çoğu yazardan farkı da, hatta Lev Tolstoy'la karşılaştırılmasının gerekçesi de burada yatar. Bu çalışmada, Almanlara karşı var olma mücadelesi verilen ve Rusların kaderinde önemli bir yere sahip olan Büyük Vatan Savaşı içeriden bir gözle, yani Şolohov'un sanatsal bakış açısıyla, ele alınacaktır. Bu amaç doğrultusunda eserinin temelini oluşturan, yazarın öz yaşam öyküsü üzerinden sanatındaki dönüm noktaları vurgulanacak, Vatan İçin Çarpıştılar adlı romanında Don Irmağı Havzası'ndan tüm Rus coğrafyasına uzanan özelden genele yöntemiyle savaşın izleri aranacaktır. Eserde ruh, toplum, dil ve üslup bilimsel yöntemlerle, karşılaştırmalı betimlemelerle sözü edilen izler çözümlenecek, milliyetçilik ve vatanseverlik temalarına odaklanılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Mihail A. Şolohov, Vatan İçin Çarpıştılar, Büyük Vatan Savaşı, Don, savaş, milliyetçilik, vatanseverlik

Kaynakça

• AYDIN, O. (2017), “Stalin: Asya ile Avrupa’nın Tam Ortasında Bir “Diktatör” ve “Yüce Önder” Tartışması”, Liderlerin Sovyeti Devrimden Perestroykaya, (Ed. A. Kaşoğlu), İstanbul: Çeviribilim, 79-122.
• BAYEVSKİY, V. S. (2003), İstoriya russkoy literaturı XX veka”, Moskva: Yazıki slavyanskoy kulturı.
• COOPER, M. (1978), The German Army 1943-1945, 1st edition, North Yorkshire: Scarborough House.
• CZERWİNSKİ, E. J. (1971, Spring), “The Soviet Dream versus East European Reality”, Books Abroad, 45(2), 211-217.
• ÇELİK, R. (2018), “İkinci Dünya Savaşının Sovyet Edebiyatına Etkisi”, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, Cilt: 11, Sayı: 24, 360-370.
• DIXON, S. (2005), “The Orthodox Church and the Workers of St Petersburg 1880-1914”, European Religion in the Age of Great Cities, (Ed. H. McLeod), London: Routledge, 117-139.
• DUBRAVKA, J. (2015), “Sholokhov, Mikhail (1905-1984)”, Literature and Politics Today, (Ed. M. Keith Booker), California: ABC-CLIO, 295-296.
• ELMACIOĞLU, E. (2014), Mihail Şolohov’un “Uyandırılmış Toprak” Adlı Romanı ve Devrim Sonrası Rusya”, (Ed. Gamze Öksüz), Rusya'da Eylemin Sanatla Buluşması: Edebiyatta ve Sinemada Devrim, Ankara: Çeviribilim Yayınları, 171-183.
• FEDİN, K. A. (2001), “Şolohov Üzerine”, Ve Durgun Akardı Don, (Yaz. M. A. Şolohov), (Çev. Tektaş Ağaoğlu), 1. Cilt, 1. Baskı, İstanbul: Evrensel Basım Yayın, önsöz.
• GANUŞÇAK, N. V. (2012). “Varlam Shalamov about Roman Mikhail Sholokhov «They Battled For The Homeland»”, Vestnik SurGPU, № 5 (20), 204-207.
• GÜRSOY, Y. (2018), Sovyet Dönemi Rus Edebiyatı (1953-1991), Ankara: İksad Publishing House.
• HOSKİNG, G. (2011), Rusya ve Ruslar, (Çev. Kezban Acar), İstanbul: İletişim Yayınları.
• JURAVLYOVA, A. A. (1978), Pisateli-prozaiki v godı Velikoy Oteçestvennoy Voynı, Moskva: Prosveşçeniye.
• KANDEMİR, H. (2008), “Destansı Bir Roman “Durgun Don” ve Bir Yıkımın İzleri: Devrim, Savaş, Ölüm”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 48(2), 95-109.
• KIRAN, Z. ve KIRAN, A. E. (2018), Dilbilime Giriş, 5. Baskı, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• KONDRATYEV, V. (1990), “Paradoksı frontovoy nostalgii”, Literaturnaya Gazeta, 9 May 1990, N19(5293), 9.
• KOTOVÇİHİNA, D. N. (2010), “Sovremennıy mir i tvorçestvo Mihaila Şolohova”, Rema, № 3, 12-20.
• KOTOVÇİHİNA, D. N. (2015), Tvorçestvo M.A. Şolohova İzuçeniye “Donskih Rasskazov”, Moskva: Ekon-İnform.
• NOVE, A. (1991), Economic History of the USSR 1917-1991, 2nd Edition, Harmondsworth: Penguin Books.
• OSİPOV, V. O. (1995), “Mihail Şolohov”, Jurnal Roman-Gazeta, No:3, 1249.
• _______ (2005), Şolohov, Moskva: Molodaya Gvardiya.
• OSİPOVA, T. O. (2005), “Velikaya Oteçestvennaya voyna v tvorçestve M. A. Şolohova”, Şolohovskiye çteniya. Tvorçestvo M. A. Şolohova v kontekste mirovoy kulturı. Sbornik statey, posvyaşçonnıy 100-letnemu yubileyu pisatelya, (Glav. Red. V. V. Kurilov). Rostov-na-Donu: Obl. TSTTU.
• PETELİN, V. V. (2005), Mihail Şolohov v vospominaniyah, dnevnikah i statyah sovremennikov: Kniga 1 1905-1941 gg., Moskva: Snetrpoligraf.
• SUPRUNOVA, L. V. & SUPRUNOVA, Y. (2015), “Metafora kak verbalizator kontsepta “Patriotizm””, Vestnik YUURGU-Seriya “Lingvistika”, Tom 12, No:1, 35-39.
• ŞOLOHOV, M. (1974), Vatan İçin Dövüştüler, (Çev. Gülseren Devrim), İstanbul: Cem Yayınevi.
• _______ (1986), Oni srajalis za Rodinu (Glavı iz romana). Rasskazı. Sobraniye soçineniy v 8 tomah. Tom 7. (Ed. M. Manohina), Moskva: Hudojestvennaya Literatura.
• TAN METREŞ, E. H. (2017). “Stalin: Devrim Üniversitesinden Sovyet Olimpos’una”, Liderlerin Sovyeti Devrimden Perestroykaya, (Ed. A. Kaşoğlu), İstanbul: Çeviribilim, 41-78.
• TAN METREŞ, E. H. (2018), “Yuri Trifonov’un Moskova’sında II. Dünya Savaşının İzdüşümü”, Savaş ve Edebiyat, (Ed. E. Gören, E. Gökşenli vd.), İstanbul: Hiper Yayın, 205-221.
• TRİFONOV, Yu. V. (1959), Pod solntsem: rasskazı, Moskva: Sovetskiy pisatel.
• WERTH, A. (1964), Russia at War 1941-1945, 1st edition, New York: Carroll and Graf.
• ZELİNSKİY, K. (1978), Sovyet Edebiyatı, (Çev. Hasan A. Ediz), İstanbul: Konuk Yayınları.
• İNTERNET: Oni srajalis za Rodinu, Web: http://www.litra.ru/composition/work/woid/00277371222179733249 02 Şubat 2020’de alınmıştır.
• İNTERNET: “Oni srajalis za Rodinu” M. A. Şolohova. Stoykost i geroizm uçastnikov srajeniya, Web: http://sochineny.ru/index.php/8-klass/85-oni-srazhalis-za-rodinu-sholokhova-stoykost-i-geroizm-uchastnikov-srazheniya 16 Şubat 2017’de alınmıştır.