SİNEMADA ŞİDDETİN KUTSANMASI (JOKER FİLMİNİN ŞİDDET BAĞLAMINDA SOSYOLOJİK ANALİZİ)

Yıl 2020, Cilt: 8 Sayı: 23, 428 - 446, 15.09.2020

M. Çağlar Kurtdaş

https://doi.org/10.33692/avrasyad.664652

Öz

Şiddetin birey ve toplum üzerinde yıkıcı etkilere sahip olması, şiddeti her dönemde ve her toplumda tartışılan bir olgu haline getirmiştir. Şiddetin tanımı, kökeni, amacı, biçimi ve etkileri konusunda farklı disiplinler farklı görüşler ileri sürseler de, şiddetin yıkıcı etkileri ve önlenmesi gerektiği hususunda ortak bir fikir birliği mevcuttur. Şiddetin medyada ve özellikle sinemada kullanımı ise en baştan itibaren tartışma konusu olmuştur. Tartışmanın odağında ise sinemada kullanılan şiddetin, birey ve toplum üzerinde yaratacağı olumsuz etkiler yer almaktadır. Sinemada şiddet kullanımının şiddeti özendirdiği, şiddeti meşrulaştırdığı ya da duyarsızlaşma yarattığı konusunda var olan çeşitli endişeler sinema tarihinin başlangıcına kadar dayanmaktadır. 2019 tarihinde vizyona giren “Joker” filmi de bu bağlamda tartışmaların odağında yer almıştır. 2012 yılında sinema salonunda 12 kişinin hayatını kaybetmesine neden olan bir kişinin kendisini “Joker” olarak tanımlaması, filmin vizyona girmeden tartışılmasına neden olmuştur. Bu bağlamda, sinemada şiddet gösteriminin birey ve toplum üzerinde yarattığı etkiler probleminden yola çıkan çalışmanın hipotezi; Joker filminin şiddeti kutsadığı, şiddeti belli şartlar altında kabul edilebilir ve hatta gerekli kıldığına dair bir anlatıma sahip olduğudur. Film, kötü karakter olarak bilinen Joker karakterini bir anti – kahramana dönüştürmüştür. Çalışma doküman analizi yöntemi ile filmden elde edilen verilerin hipotezi test etmesi amacını taşımaktadır. Çalışmada analiz birimi olarak filmdeki diyaloglar ve sahneler kullanılacaktır.

Anahtar Kelimeler

Şiddet, medya, sinema

Kaynakça

• BALCIOĞLU İbrahim (2001). Şiddet ve Toplum, İstanbul: Bilge Yayınları.
• BAUMAN Zygmunt (2001). Parçalanmış Hayat Postmodern Ahlak Denemeleri. (Çev., İsmail Türkmen). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• BENYAHİA, Sarah Casey (2014). Suç. (Çev. Ahmet Birsen). İstanbul: Kolektif.
• CARTER, Cynthia and WEAVER, Kay C. (2003). Violence and Media, Buckingam – Philadelphia: Open University Press.
• ERTEN Yavuz ve ARDALI Cahit (1996). “Saldırganlık Şiddet ve Terörün Psikososyal Yapıları”. Cogito. Sayı 6-7. Kış-Bahar. s.143-164.
• FROMM, Erich (1990). Sevginin ve Şiddetin Kaynağı, (Çev. Yurdanur Salman/Nalân İçten). İstanbul: Payel Yayınları.
• GERBNER, George (2014). Medyaya Karşı. (Çev.,G. Ayas- V. Batmaz - İ. Kovancı). M. Morgan (Der.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• JUNG F. ve ark. (2004). Şiddetin Mitolojisi. Veysel Atayman (Der.). İstanbul: Donkişot Yayınları.
• KENDRICK, James (2009). Film Violence History Ideology Gendre. New York: Colombia University Press.
• MİCHAUD, Yves (1991). Şiddet. (Çev.,Cem Muhtaroğlu). İstanbul: İletişim Yayınları.
• MOERAN, Brian (1989). “Şiddetin Güzelliği: Japon Sinemasında Jidaigeki, Yakuza ve “Çıplaklı” Filmler”. (Çev.,Dilek Hattatoğlu). Antropolojik Açıdan Şiddet. David Riches (Yay.Haz.). İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
• MOSSES Rafael (1996). “Şiddet Nerede Başlıyor”. Cogito, (6-7): 23-27.
• OSKAY Ünsal (1982). XIX. Yüzyıldan Günümüze Kitle İletişiminin Kültürel İşlevleri Kuramsal Bir Yaklaşım. Ankara: Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları.
• PHILLIPS, T. (Yönetmen) (2019). Joker [Film]. ABD –Kanada: Warner Bros.
• POLAT Oğuz (2015). Şiddet. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• PRINCE, Stephen (2003). Classical Film Violence: Designing and Regulating in Hollywood Cinema 1930-1968. USA: Rutgers University Press.
• RICHES, David (1989). “Şiddet Olgusu”. (Çev.,DilekHattatoğlu). Antropolojik Açıdan Şiddet. David Riches (Yay.. Haz). İstanbul: Ayrıntı Yayınevi.
• SCOGNAMILLO Giovanni (1996). “Şiddet, Toplum, Birey ve Kan”, Cogito. (6-7): 357-363.
• SLOCUM, David J. (2000). “Film Violence and the Institutionalization of the Cinema”. Social Resaarch. 67(3): 649-681.
• TREND David (2008). Medyada Şiddet Efsanesi Eleştirel Bir Giriş. (Çev.,Gül Bostancı). İstanbul: YKY.
• TURRISI, Patrica and SHAFFER, Michael J. (2008). “Theories of Violence and the Explanation of Ultra-Violent Behaviour”. Edited by: Tobe Levin. Violence: ‘Mercurial Gestald’. Amsterdam – New York: Rodopi.
• ÜNSAL Artun (1996). “Genişletilmiş Bir Şiddet Tipolojisi”. Cogito. (6-7): 29-37.
• VIRİLIO Paul (2003). Enformasyon Bombası. (Çev. Kaya Şahin). İstanbul: Metis Yayınları.
• YILDIRIM, Ali ve ŞİMŞEK Hasan (2006). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• YOUNG, Alison (2010). The Scene of Violence Cinema, Crime, Affect. New York: Routledge.
• https://boxofficeturkiye.com/yillik/?yil=2019&yilop=tum (Erişim Tarihi: 25/11/2019)
• https://www.boxofficemojo.com/year/2019/?grossesOption=calendarGrosses (Erişim Tarihi: 25/11/2019)
• https://sozluk.gov.tr/ (Erişim Tarihi: 25/11/2019)
• https://boxofficeturkiye.com/haber/dunya-genelinde-1-milyar-hasilati-asmayi-basarmis-filmler--475 (Erişim Tarihi: 26/11/2019)
• https://www.altyazi.net/gozecarpanlar/joker-kahkahanin-ucube-peygamberi/ (Erişim Tarihi: 24/12/2019)