Türkiye'nin Girişimci ve İnsani Dış Politika Anlayışının Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan'daki Yansımaları

Yıl 2023, Cilt: 11 Sayı: 36, 205 - 215, 20.09.2023

Serdar Yılmaz

https://doi.org/10.33692/avrasyad.1272883

Öz

Sert ve yumuşak güç unsurlarını bünyesinde barındıran Girişimci ve İnsani Dış Politika kavramı, Türk dış politikasının iddialı aktif ve güçlü doğasını vurgulamaktadır. Aynı zamanda bu yeni kavram Türkiye'yi insani bir devlet olarak tanıtmakta ve dış politikasının işbirliği, barış ve kalkınma bağlarına dikkat çekmektedir. Bu çalışma, Türkiye'nin Güney Kafkasya politikasını 2018 yılında benimsediği "Girişimci ve İnsani Dış Politika" kavramı ile açıklamayı amaçlamaktadır. Sovyetler Birliği'nin 1991 yılının Aralık ayında parçalanmasıyla birlikte Türkiye, Güney Kafkasya ülkelerinin bağımsızlıklarını tanıma, ekonomik ve insani yardım yapma, çatışma sorunlarının çözümü ve arabuluculuk alanlarında lider bir rol sergilemiştir. Azerbaycan'ın 2020'de Karabağ bölgesini özgürleştirmesiyle birlikte yeni toprak değişikliği nedeniyle mevcut stratejik ilişkilerini güçlendiren ve yenisini kuran Türkiye'nin bölgedeki rolü artmıştır. Bu nedenle çalışma, öncelikle bu yeni politikanın ne olduğunu ve kapsamını açıklayacak ve ardından şu soruya cevap arayacak: "Girişimci ve İnsani Dış Politika" anlayışı doğrultusunda Türkiye Güney Kafkasya'da neler yaptı?

Anahtar Kelimeler

Güney Kafkasya, Türk Dış Politikası, Yeni Konsept, Uygulamalar

Reflections of Türkiye’s Enterprising and Humanitarian Foreign Policy Concept in Azerbaijan, Georgia and Armenia

Öz

The concept of Entreprising and Humanitarian Foreign Policy, which includes hard and soft power elements, emphasizes the assertive, active and strong nature of Turkish foreign policy. At the same time, this Concept introduces Türkiye as a humanitarian state and draws attention to the cooperation, peace and development ties of her foreign policy. This study aims to explain Türkiye's South Caucasus policy with the concept of "Enterprising and Humanitarian Foreign Policy" adopted in 2018. With the disintegration of the Soviet Union in December 1991, Türkiye has played a leading role in recognizing the independence of the South Caucasus countries, providing economic and humanitarian aid, resolving conflict problems and mediating. Due to the new territorial alteration as Azerbaijan liberated the Karabakh region in 2020, Türkiye’s role has increased as she has strengthened her existing strategic relations and established new one. Therefore, the study is going to first elucidate the concept and the scope of this new policy and then look for an answer to the question: What has Türkiye done in the South Caucaus in line with the the concept of "Enterprising and Humanitarian Foreing Policy?"

Anahtar Kelimeler

South Caucasus, Turkish Foreign Policy, New Concept, Implementations

Kaynakça

• Akpınar, Pınar. 2022. Turkey’s ‘novel’ Enterprising and Humanitarian Foreign Policy and Africa (Edited). Joost Jongerden. The Routledge Handbook on Contemporary Turkey. Routledge, London. Asadov, Murad. 2021. “Turkish-Georgian Cooperation in the Struggle for Security in the South Caucasus (The Caucasus Stability and Cooperation Platform)”, Journal of Eurasian Inquiries, 10 (2), pp. 209-224. Aslanlı, Araz. 2021. “The 44-Day War in the Karabakh Cınflict: Reasons and Results”, The Changing Perspectives and “new” Geopolitics of the Caucasus in the 21st Century, (ED), Serdar Yılmaz, Murat Yorulmaz, Astana Yayınları, Ankara.
• Çavuşoğlu, Mevlüt. 2020. “2021 Yılına girerken Girişimci ve İnsani Dış Politikamız” Ministry of Foreign Affairs, pp. 4-5. https://www.mfa.gov.tr/site_media/html/2021-yilina-girerken-girisimci-ve-insani-dis-politikamiz.pdf (Accessed Date 15.12.2022).
• Çavuşoğlu, Mevlüt. 2018. ‘Opening Speech of H.E. Mevlüt Çavuşoğlu Minister of Foreign Affairs at the 10th Ambassadors Conference’, Republic of Turkey Ministry of Foreign Affairs, August 13, www.mfa. gov.tr/ data/ BAKAN/ opening- speech- of- h- e- mevlut- cavusoglu- bkon.pdf (Accessed Date 15.12.2022) Çelikpala, Mitat. 2010. “Türkiye ve Kafkasya: Reaksiyoner Dış Politikadan Proaktif Ritmik Diplomasiye Geçiş”, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 7(25), pp. 93-126.
• Demirci, Zuhal. 2018. “Türkiye 2018'de de 'girişimci ve insani' dış politikasını sürdürdü”, Anadolu Ajansı, https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/turkiye-2018de-de-girisimci-ve-insani-dis-politikasini-surdurdu/1349835 (Accessed Date 15.11.2022).
• Gafarlı, Orhan. 2014. “The Role of North Caucasus Diaspora Groups in Turkey-Russia Relations”, Turkish Policy Quarterly, Cilt: 13, Sayı: 1, pp. 171-182.
• Koronavirüs: Türkiye hangi ülkeye ne kadar yardım gönderdi?”, BBC NEWS, 28 Nisan 2020 https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-52459231 (Accessed Date 27.11.2022) Oskanian, Kevork. 2011. “Turkey's global strategy: Turkey and the Caucasus”. IDEAS reports special reports, Kitchen, Nicholas (ED), LSE IDEAS, London School of Economics and Political Science, London, UK. Öztarsu, F. Mehmet. 2021. “The Caucasus States’ Relations With Turkey (1991-2020)”, The Changing Perspectives and “new” Geopolitics of the Caucasus in the 21st Century, (ED), Serdar Yılmaz, Murat Yorulmaz, Astana Yayınları, Ankara.
• Pirinççi, Ferhat. 2021. “Karabağ Zaferi Sonrası Kafkasya’da Yeni Dönem”, KRİTER, https://kriterdergi.com/dis-politika/karabag-zaferi-sonrasi-kafkasyada-yeni-donem (Accessed Date 15.10.2022) TİKA Başkanı Kayalar Gürcistan'da İki Ayrı Projenin Açılışını Gerçekleştirdi, TİKA, https://www.tika.gov.tr/tr/haber/tika_baskani_kayalar_gurcistan_da_iki_ayri_projenin_acilisini_gerceklestirdi-64136 (Accessed Date 19.01.2023).
• TİKA, Azerbaycan'da 1200'den Fazla Projeyi Hayata Geçirdi, TIKA, https://www.tika.gov.tr/tr/haber/tika_azerbaycan_da_1200_den_fazla_projeyi_hayata_gecirdi-65051 (Accessed Date 19.01.2023).
• Turkey proposes 6-way Caucasus platform for peace and stability, HURRIYET DAILY NEWS, 11 December 2020, https://www.hurriyetdailynews.com/turkey-to-be-patient-and-see-what-trend-emerges-after-biden-takes-office-erdogan-160776 (Accessed Date 18.09.2022) Turkey´s Relations with Southern Caucasus Countries, Ministry of Foreign Affairs, https://www.mfa.gov.tr/turkey_s-relations-with-southern-caucasus.en.mfa (Accessed Date 15.02.2023) Turkish Representations, Ministry of Foreign Affairs, https://www.mfa.gov.tr/turkish-representations.en.mfa (Accessed Date 17.02.203).
• Türkiye’s Enterprising and Humanitarian Foreign Policy, Republic of Türkiye Ministry of Foreign Affairs, https://www.mfa.gov.tr/synopsis-of-the-turkish-foreign-policy.en.mfa (Accessed Date 12.02.2023) UNHCR. 2022. Refugees and Asylum Seekers in Turkey, https://www.unhcr.org/tr/en/refugees-and-asylum-seekers-in-turkey (Accessed Date 01.03.2023)