Öz
Şiilik alanının araştırma ve inceleme için çok verimli bir alan olduğu söylenebilir. Şii düşüncesinin merkezinin İmam Ali çerçevesinde oluştuğu bilinmektedir. Şii mezhepleri İmamet hakkındaki hususta farklı düşünmektedirler. Bu sebeple Şii düşüncesinde; Zeyd'in imametine inanan Zeydiler, İsmail'in imametine inanan İsmaililer ve imamet merkeziyetini benimseyen başka fırkalar da ortaya çıkmıştır. Bu incelemede, Alevi ve Bektaşi Şiiliğine bakılmaktadır. İncelemede Rıza Yıldırım'ın Menâkıb-ı Evliyâ (Buyruk) kitabını okuyarak kitabın muhtevasının bir özetini sunuldu. Burada kitap incelemesini yaparken kitabın 567 sayfadan oluşmasından dolayı kitaptaki her şeyden söz edilmesi pek mümkün görülmemektedir. Bu yüzden, burada yazarın kısa bir biyografisinden ve ilmî hayatından başlayarak kitabın içeriği kısaca anlatıldı. Kitap bir giriş ve beş bölümden oluşmaktadır. Kitabın giriş bölümünde Buyruk'un tanımı, Alevilerin yazılı mirası ve bu alanda yapılan akademik çalışmalar yazar tarafından ele alınmıştır. Birinci bölüm “Menâkıb-ı Evliya Hakkında Çalışma” başlığını taşımaktadır, İkinci bölüm ise “Tarihsel ve Sosyal Arka Plan” başlığını taşımakta ve alt başlıkları şunlardır: Türk Moğol düzeni, Türkmen Safevi yapısı ve askeri sınıf olarak Kızılbaş Alevi Tarikat konularını anlatan “Tarihsel Arka Plan”. Kitabın üçüncü bölümünde ise yazar Buyruk’u içerik, eser ve kaynak olarak ele almaktadır. Dördüncü bölüm kitapta tahkik edilen Alevilikle ilgili el yazmaları hakkında teknik bilgiler yer almaktadır. Son bölümde yazar tarafından toplanan yazmalardan doğrulanan tahkik edilmiş metindir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Rıza Yıldırım, Hacı Bektaş Veli'den Balım Sultan'a, Bektaşiliğin Doğuşu, (İstanbul: İletişim yayınları, 2019).
- Rıza Yıldırım, Geleneksel Alevilik; İnanç, İbadet, Kurumlar, Toplumsal Yapı, Kolektif Bellek, (İstanbul: İletişim yayınları, 2020).
- Rıza Yıldırım, Aleviliğin Doğuşu; Kızılbaş Sufiliğinin Toplumsal ve Siyasal Temelleri 1300-1501, (İstanbul: İletişim yayınları, 2017).
- Rıza Yıldırım, Menakıb-ı Evliya (Buyruk), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2020
Öz
It can be said that the field of Shiism is a very productive field for research and examination. It is known that the center of Shiite thought was formed within the framework of Imam Ali. Shiite sects have different opinions on the issue of Imamate. For this reason, in Shiite thought; Zaydis believing in the imamate of Zayd, Ismailis believing in the imamate of Ismail, and other sects adopting the centrality of imamate also emerged. In this study, Alevi and Bektashi Shiism are examined. In the review, a summary of the content of the book was presented by reading Rıza Yıldırım's Menâkıb-ı Evliyâ (Buyruk). While reviewing the book here, it is not possible to talk about everything in the book, since the book consists of 567 pages. Therefore, the content of the book is briefly explained here, starting with a short biography and scientific life of the author. The book consists of an introduction and five chapters. In the introduction part of the book, the definition of Buyruk, the written heritage of Alevis and academic studies in this field are discussed by the author. The first part is titled "Study About Menâkıb-ı Evliya", the second part is titled "Historical and Social Background" and its sub-titles are: "Historical Background", which describes the subjects of Turkish Mongolian order, Turkmen Safavid structure and the Qizilbash Alevi Order as a military class. ”. In the third part of the book, the author deals with Buyruk as content, work and source. The fourth chapter contains technical information about the manuscripts related to Alevism that have been verified in the book. In the last part, it is an authenticated text verified from manuscripts collected by the author.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Rıza Yıldırım, Hacı Bektaş Veli'den Balım Sultan'a, Bektaşiliğin Doğuşu, (İstanbul: İletişim yayınları, 2019).
- Rıza Yıldırım, Geleneksel Alevilik; İnanç, İbadet, Kurumlar, Toplumsal Yapı, Kolektif Bellek, (İstanbul: İletişim yayınları, 2020).
- Rıza Yıldırım, Aleviliğin Doğuşu; Kızılbaş Sufiliğinin Toplumsal ve Siyasal Temelleri 1300-1501, (İstanbul: İletişim yayınları, 2017).
- Rıza Yıldırım, Menakıb-ı Evliya (Buyruk), İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 2020
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Din Araştırmaları |
| Bölüm | Kitap İncelemesi |
| Yazarlar | |
| Erken Görünüm Tarihi | 30 Eylül 2022 |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Eylül 2022 |
| Gönderilme Tarihi | 3 Ağustos 2022 |
| Kabul Tarihi | 26 Eylül 2022 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2022 Cilt: 3 Sayı: 2 |
