Okulda Yaratıcılık Temelli Bir Uygulama Önerisi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 1, 204 - 230, 31.03.2024

Gülten Ünal

https://doi.org/10.48139/aybukulliye.1393326

Öz

Yaratıcılık, genel anlamda yeni, orijinal, kullanışlı ve etkili ürünlerin üretilmesi ile sonuçlanan bir süreç olarak tanımlanır. Bu tanım yapılırken bireyin kişisel özelliklerinden, ortaya çıkan yaratıcı üründen, bireyin içinde bulunduğu yaratıcı süreçten ve bireyi etkisi altına alan çevreden (ayrıca bireyin yaratıcı ikna ve yaratıcı potansiyelinden) bahsedilebilir. Yaratıcılık, bilişsel teorilerden problem çözme teorilerine ve psikometrik yaklaşımlara kadar birçok farklı açıdan ele alınabilir. Yaratıcılık ölçülürken yine kişisel özellikler, ürün, süreç ve çevre ile ilgili bilgiler kullanılabilir. Okulda yaratıcılığı desteleyebilmek amacıyla müdahale programlarının etkililiği literatürde gösterilmiştir. Bu anlamda, bu makalenin amacı, yaratıcılık temelli bir okul müdahale programı geliştirilmesidir. Program, deney-kontrol gruplu öntest müdahale sontest deneysel bir çalışmayı ve 8 ayrı oturumu içermektedir. Müdahale programı ilkokul ve ortaokul öğrencilerini kapsamaktadır. Program, yaratıcılığın farklı alt alanlarından (sözel, görsel ve dramatik gibi) alıştırma, etkinlik ve oyunları içermektedir. Programın öntest ve sontest aşamasında alternatif kullanımlar görevi, çizim görevi ve tahmin görevi kullanılmaktadır. Programın (i) sözel, görsel, dramatik ve yapıcı yaratıcılığı geliştirme, (ii) durumlara/olaylara farklı açılardan bakabilme becerisini güçlendirme, (iii) ıraksak düşünme becerisi kazandırma, (iv) hayal gücünü geliştirme ve (v) rastgelelikten doğan yaratıcı fikirler ürettirebilme hedefleri bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Yaratıcılık, Okul, Müdahale Programı

Etik Beyan

Araştırma, derleme makalesi olduğu için etik kurul onayına ihtiyaç bulunmamaktadır.

Destekleyen Kurum

Araştırmayı destekleyen herhangi bir kurum veya kuruluş bulunmamaktadır.

A Creativity-Based Practice Proposal at School

Öz

Creativity is generally defined as a process that results in the production of new, original, useful, and effective products. While making this definition, the personal characteristics of the individual, the resulting creative product, the creative process the individual is in, and the environment that influences the individual (as well as the individual’s creative persuasion and creative potential) can be mentioned. Creativity can be approached from many different perspectives, from cognitive theories to problem-solving theories and psychometric approaches. When measuring creativity, information about personal characteristics, product, process, and environment can be used. The effectiveness of intervention programs to support creativity at school has been demonstrated in the literature. In this sense, the aim of this paper is to develop a creativity-based school intervention program. The program includes a pretest intervention posttest experimental study with experimental-control groups and 8 separate sessions. The intervention program covers primary and secondary school students. The program includes exercises, activities, and games from different sub-fields of creativity (such as verbal, visual, and dramatic). Alternative uses task, drawing task, and prediction task are used in the pretest and posttest phase of the program. The objectives of the program are (i) to develop verbal, visual, dramatic, and constructive creativity, (ii) to strengthen the ability to look at situations/events from different perspectives, (iii) to provide divergent thinking skills, (iv) to develop imagination, and (v) to produce creative ideas arising from randomness.

Anahtar Kelimeler

Creativity, School, Intervention Program

Kaynakça

• Aksoy, B. (2004). Coğrafya öğretiminde probleme dayalı öğrenme yaklaşımı [Yayımlanmamış doktora tezi]. Gazi Üniversitesi.
• Aslan, E. (2001). Torrance yaratıcı düşünce testinin Türkçe versiyonu. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 14(14), 19-40. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maruaebd/issue/368/2523 adresinden erişilmiştir.
• Barbot, B., Besançon, M. ve Lubart, T. I. (2011). Assessing creativity in the classroom. The Open Education Journal, 4(1), 124-132. https://doi.org/10.2174/1874920801104010058
• Bialik, M. ve Fadel, C. (2015). Skills for the 21st Century: What should students learn? Center for Curriculum Redesign Report, Boston.
• Carson, S. H., Peterson, J. B. ve Higgins, D. M. (2005). Reliability, validity, and factor structure of the creative achievement questionnaire. Creativity Research Journal, 17(1), 37-50. https://doi.org/10.1207/s15326934crj1701_4
• Claxton, A. F., Pannells, T. C. ve Rhoads, P. A. (2005). Developmental trends in the creativity of school-age children. Creativity Research Journal, 17(4), 327-335. https://doi.org/10.1207/s15326934crj1704_4
• Çetin, Z., Üstündağ, A., Kerimoğlu, G. ve Beyazıt, U. (2016). Ülkemizde ve dünyada çocuklarda yaratıcılığın ölçülmesinde kullanılan testlerin incelenmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 2(2), 31-49. https://dergipark.org.tr/tr/pub/husbfd/issue/7895/103864 adresinden erişilmiştir.
• Çiftçi, S., Sağlam, A. ve Yayla, A. (2021). 21. Yüzyıl becerileri bağlamında öğrenci, öğretmen ve eğitim ortamları. RumeliDE Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi, 24, 718-734. https://doi.org/10.29000/rumelide.995863
• Dağlıoğlu, H. E. (2011). Erken çocukluk döneminde yaratıcılığın gelişimi ve desteklenmesi. International Online Journal of Educational Sciences, 3(2), 594-618. https://iojes.net/?mod=makale_tr_ozet&makale_id=41290 adresinden erişilmiştir.
• Dikici, A. (2011). Yaratıcılığın örtük kuramları: Yaratıcılık hakkında ne düşünüyorsunuz ölçeğinin Türk kültürüne uyarlanması. Education Sciences, 6(1), 589-604. https://dergipark.org.tr/tr/pub/nwsaedu/issue/19821/212157 adresinden erişilmiştir.
• Doron, E. (2016). Short term intervention model for enhancing divergent thinking among school aged children. Creativity Research Journal, 28(3), 372-378. https://doi.org/10.1080 /10400419.2016.1195616
• Dünya Ekonomik Forumu [World Economic Forum] (2015). New vision for education: Unlocking the potential of technology. (Erişim Tarihi: 25/02/2024) Erişim adresi: https://www3.weforum.org/docs/WEFUSA_NewVisionforEducation_Report2015.pdf
• Feldman, D. H. (1993). Child prodigies: A distinctive form of giftedness. Gifted Child Quarterly, 37(4), 188-193. https://doi.org/10.1177/001698629303700408
• Forgeard, M. J. C. ve Eichner, K. V. (2014). Creativity as a target and tool for positive interventions. A. C. Parks ve S. M. Schueller (Ed.), The Wiley Blackwell handbook of positive psychological interventions içinde (s. 137-154). Wiley Blackwell. https://doi.org/10.1002/9781118315927.ch7
• Garaigordobil, M. (2006). Intervention in creativity with children aged 10 and 11 years: Impact of a play program on verbal and graphic–figural creativity. Creativity Research Journal, 18(3), 329-345. https://doi.org/10.1207/s15326934crj1803_8
• Geisinger, K. F. (2016). 21st century skills: What are they and how do we assess them?. Applied Measurement in Education, 29(4), 245–249. https://doi.org/10.1080/08957347.2016.1209207
• Gu, X., Dijksterhuis, A. ve Ritter, S.M. (2019). Fostering children’s creative thinking skills with the 5-I training program. Thinking Skills and Creativity, 32, 92-101. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2019.05.002
• Hennessey, B. A. ve Amabile, T. M. (2010). Creativity. Annual Review of Psychology, 61, 569-598. https://10.1146/annurev.psych.093008.100416
• Hu, W., Wu, B., Jia, X., Yi, X., Duan, C., Meyer, W. ve Kaufman, J. (2013). Increasing students’ scientific creativity: the “learn to think” intervention program. The Journal of Creative Behavior, 47(1), 3-21. https://doi.org/10.1002/jocb.20
• Hunsaker, S. L. (2005). Outcomes of creativity training programs. Gifted Child Quarterly, 49, 292-299. https://doi.org/10.1177/001698620504900403
• Kaufman, J. C. ve Beghetto, R. A. (2009). Beyond big and little: The four C model of creativity. Review of General Psychology, 13, 1-12. https://doi.org/10.1037/a0013688
• Kozbelt, A., Beghetto, R. A. ve Runco, M. A. (2010). Theories of creativity. J. C. Kaufman ve R. J. Sternberg (Ed.), The Cambridge handbook of creativity içinde (s. 20-47). Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511763205.004
• Lucchiari, C., Sala, P.M. ve Vanutelli, M.E. (2019). The effects of a cognitive pathway to promote class creative thinking. An experimental study on Italian primary school students. Thinking Skills and Creativity, 31, 156-166. https://doi.org/10.1016/j.tsc.2018.12.002
• Peterson, C. ve Seligman, M. E. P. (2004). Character strengths and virtues: A handbook and classification. Oxford University Press.
• Pyryt, M. C. (1999). Effectiveness of training children’s divergent thinking: A meta-analytic review. S. Fishkin, B. Cramond ve P. Olszewski-Kubilius (Ed.), Investigating creativity in youth: Research and methods içinde (s. 351-365). Hampton Press.
• Root-Bernstein, R. ve Root-Bernstein, M. (1999). Sparks of genius: The 13 thinking tools of the world’s most creative people. Houghton Mifflin.
• Runco, M. A. (2007). Creativity: Theories and themes: Research, development, and practice. Elsevier Academic Press.
• Runco, M. A. ve Jaeger, G. J. (2012). The standard definition of creativity. Creativity Research Journal, 24(1), 92-96. https://doi.org/10.1080/10400419.2012.650092
• Said-Metwaly, S., Van den Noortgate, W. ve Kyndt, E. (2017). Approaches to measuring creativity: A systematic literature review. Creativity: Theories–Research-Applications, 4(2), 238-275. https://doi.org/10.1515/ctra-2017-0013
• Salı, G. (2019). Çocuklarda yaratıcılığın gelişimine ilişkin boylamsal bir araştırma. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(4), 1574-1589. https://dx.doi.org/10.17240/aibuefd.2019..-520900
• Seng, K.Q., Keung, H.K. ve Cheng, S.K., (2008). Implicit theories of creativity: A comparison of student-teachers in Hong Kong and Singapore. Compare: A Journal of Comparative and International Education, 38(1), 71-86. https://doi.org/10.1080/03057920701419959
• Siegel, S. M. ve Kaemmerer, W. F. (1978). Measuring the perceived support for innovation in organizations. Journal of Applied Psychology, 63(5), 553-562. https://doi.org/10.1037/0021-9010.63.5.553
• Starko, A. J. (2001). Creativity in the classroom: Schools of curious delight. Lawrence Erlbaum.
• Şahin, F. ve Danışman, Ş. (2017). Yaratıcı kişilik özellikleri ölçeği: Güvenilirlik ve geçerlik çalışması. Karabük Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 747-760. https://dergipark.org.tr/tr/pub/joiss/issue/32387/360217 adresinden erişilmiştir.
• Torrance, E. P. (1968). Creativity and its educational implications for the gifted. Gifted Child Quarterly, 12(2), 67-78. https://doi.org/10.1177/001698626801200201
• Torrance, E. P. (1999). Torrance tests of creative thinking: Norms and technical manual. Scholastic Testing Service.
• Weisberg, R. W. (1986). Creativity: Genius and other myths. W H Freeman/Times Books/ Henry Holt & Co.