Erken Dönem Marksistlerinden İngiliz Marksist Tarihçilere: Marksist Tarih Yazımının Devamlılığı

Yıl 2018, Cilt: 9 Sayı: 2, 1 - 16, 03.01.2019

Yusuf Çınar

Öz

Karl Marks,
kullandığı metot ile öncelikle Grek dönemi tarihçilerinin görmezden geldiği
ekonomik ve sosyal sebeplerin tarihi şekillendiren önemli bir unsur olduğunun
altını çizmiş, üretim güçlerinin önemini vurgulamış ve alt yapı-üst yapı
altyapı-üstyapı tartışmasını başlatmıştır. Marksist tarih yazımına katkı sunan
akademisyenlerin ilk kuşağı Marks’ın düşüncelerini yorumlayan düşünürlerden
meydana gelmektedir, ikinci kuşak ise soğuk savaşla birlikte Doğu Bloğu Komünist
Partisi üyesi düşünürlerden oluşmaktadır. Bu çalışmada Ortodoks Marksistlerin
değil, Marks’ın kaleme aldığı metinleri kendi yorumları ile ele alan
düşünürlerin tarih yazımına yaptıkları katkılar ele alınmaktadır. Bu çalışmanın
temel amacı, Marksist tarih yazımının genel hatlarını ortaya koymaktır. Bununla
birlikte erken dönem Marksistler ile İngiliz Marksist tarihçilerin Marksizm’i
farklı yorumlamalarının Marksist tarih yazımının bir bütünlük arz etmediği
anlamına gelmediği vurgulanmakta yani Marksist tarih yazımında kavramsal ve
içerik bağlamında bir devamlılığın söz konusu olduğu iddia edilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Tarih Yazımı, Marksizm, Marksist Tarih Yazımı, Komünist Parti

Kaynakça

• BLOCH, Marc (2013), Tarih Savunusu veya Tarihçilik Mesleği, Çev. Ali Berktay, İletişim Yayınları, İstanbul. CADİOU, Françoisvd. (2013), Tarih Nasıl Yapılır, Çev. Devrim Çetinkasap, İletişim Yayınları, İstanbul. ÇELİK, Sinan Kadir (2001),“Tarihsel Materyalizmi Yeniden Düşünmek: Açık Marksizm İlişkisel Yaklaşım ve Praksis”, Praksis, Sayı:1, ss. 183-223. ÇOLAK, Metin (2011), "Georg Lukacs’ı Yeniden Düşünmek", Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, Vol. 12, ss. 91-124. DOBB, Maurice (1981), Kapitalizm, Sosyalizm, Azgelişmiş Ülkeler ve İktisadi Kalkınma, Çev. Mehmet Selik, Ankara, Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları, Ankara. DOBB, Maurice (2001), Kapitalizmin Dünü ve Bugünü, Çev. Feyza Kantur, İletişim yayınları, İstanbul. DYER, Christopher (2013), http://ir.uiowa.edu/cgi/viewcontent.cgi?article=1168&context=mff, Erişim tarihi: 15.12.2013. ENGELS Friedrich (2018), Alman Köylü Savaşı, Çev. Okay Gönensin, Yordam yayınevi,İstanbul. EPSTEIN, En Stephan R., RODNEY, Hilton (2007), “Marxism and the Transition from Feudalism to Capitalism”, Past and Present, 195, ss. 248-269. GRAMSCI, Antonio (1986), Hapishane Defterleri, Seçmeler, Onur Yayınları, İstanbul. GRAY Robbie, E. P. Thompson (1979), “History and Communist Politics”, Marxism Today. FUKUYAMA, Francis (1999), Tarihin Sonu ve Son İnsan, Gün Yayıncılık, İstanbul. HILL, Christopher (1991), the World Turned Upside Down, Penguin Yayınevi, İngiltere. HILL, Christopher (2016), İngiltere’de Devrim Çağı 1603-1714, Çev. Uygur Kocabaşoğlu, İletişim Yayınları, İstanbul. HILTON Rodney vd. (1984), Feodalizmden Kapitalizme Geçiş, Çev. Müge Gürer, Semih Sökmen, Metis Yayınları, İstanbul. HOBSBAWN, Eric (1998a), Devrim Çağı (1789- 1848), Dost Kitabevi Yayını, Ankara. HOBSBAWN, Eric (1998b), Sermaye Çağı (1848- 1875), Çev. Bahadır, Sina Şener, Dost Kitabevi Yayını, Ankara. HOBSBAWN, Eric (2012), Karl Marx'ın Tarih Yazımına Katkısı, Birikim Dergisi, Vol. 3, ss. 53-64. LENİN, V. İ (2003). Emperyalizm Kapitalizmin En Yüksek Aşaması, Eriş Yayınları, Ankara. LUKÁCS, Georg (1971), History and Class Consciousness Studies in Marksist Dialectics, Merlin Press, London. IGGERS, Georg G. (2011), Bilimsel Nesnellikten Postmodernizme Yirminci Yüzyılda Tarih Yazımı, Tarih Vakfı Yurt Yayınları, Ankara. MARKS, Karl (2013), Kapital Ekonomi Politiğin Eleştirisi, Çev. Mehmet Selik ve Nail Salıgan, Yordam Kitabevi, İstanbul. MARKS, Karl (2016), Louis Bonaparte’ın On Sekiz Brumaire’i, Çev. Tanıl Bora, İletişim yayınları, İstanbul. KAYE, Harvey (2009), İngiliz Marksist Tarihçiler, Çev. Arife Köse, İletişim, İstanbul. KÖKSAL, Hüseyin,“Tarih Neydi, Niçin Yazılıyor ve Nasıl Eleştiriliyordu? Antikçağdan Bilimsel Tarihe Kadar”, Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2009, Vol. 29, ss. 1604-1625. OĞUZ, Şebnem (2007), “Maddeci Tarih Yazımında Temel Tartışmalar”, Praksis, sayı:17, ss. 33-56. ÖZLEM, Doğan (2001), Tarih Felsefesi, İnkılap Yayınları, İstanbul. ÖZ, Şaban (2008), “Marksist Tarih Felsefesine Giriş”, KSÜ İlahiyat Fakültesi Dergisi, Vol. 12, ss. 21-37. ÖZİNANIR, Can Irmak (2013), “Hangi Gramsci? Hangi konjonktür?”, http://www.marksist.org/teori/aadan-sosyalizm-yazlar/10153- hangi-gramsci-hangi-konjonktür, Erişim tarihi: 27.12.2013. PERRY, Matt (2010), Marksizm ve Tarih, Çev. Gül Tunçer, İletişim Yayınları, İstanbul. POPER, Karl (2010), Açık Toplumun Düşmanları-II, Çev. Harun Rızatepe, Liberte Yayınları, Ankara. SEWELL, William H. (2016),“How Classes Are Made: Critical Reflections on E. P. Thompson's Theory of Working Class Formation”, https://deepblue.lib.umich.edu/bitstream/handle/2027.42/51104/336.pdf?sequence =1&isAllowed=y, Erişim tarihi: 25.01.2016. TEXIER, Jacques (1985), Gramsci ve Felsefe, Çev. Kenan Somer, Birey ve Toplum, Ankara. The Economist, (2002), “Marx after Communism”, December 21st. THOMPSON, Edward Palmer (2015) , İngiliz İşçi Sınıfının Oluşumu, Çev. Uygur Kocabaşoğlu, Birikim Yayınları, İstanbul. TROÇKİ, Leon (1976), Sürekli Devrim, Çev. A. Muhittin, Köz Yayınları, İstanbul. TROTSKY, Leon (2008), The History of the Russian Revolution, Çev. Max Eastman, Online Kitap Formatına Çeviren: Konstantine Thoukydidis., https://www.marxists.org/ebooks/trotsky/history- of-the-russian-revolution/ebook- history-of-the-russian-revolution-v1.pdf, Erişim tarihi: 11.10.2018. TROTSKY, Leon (2018), Tek Ülkede Sosyalizm, http://www.marxists.org/turkce/trocki/1930/tus.htm, Erişim tarihi: 11.10.2018. VILAR, Pierre (2012), “Maksist Tarih: İnşa Halinde Olan bir Tarih”, Birikim Dergisi, Vol. 3, ss. 25-51. YAYLA, Atilla (2018), “Eric Hobsbawm'ın Ardından”, http://www.hurfikirler.com/eric-hobsbawmin-ardindan/, Erişim tarihi: 25.01.2018.