Türkiye'deki Futbol Kulüplerinin Halka Arzında Değerleme Süreçleri: Beşiktaş, Galatasaray ve Fenerbahçe Örneği

Yıl 2019, Cilt: 10 Sayı: 2, 90 - 122, 09.01.2020

Mehmet Sinan Eren Yusuf Cahit Çukacı

Öz

İlk oynanmaya başladığı günden bugüne kadar olan zamanda futbol hem oyun kuralları hem de ilgi çevresi bakımından çok büyük bir evrim geçirmiş ve dünyada takip edilen en popüler spor branşı haline gelmiştir. Bu popülarite beraberinde büyük bir finansal güç yaratmış, bu spor bir oyun olmaktan çıkıp içinde diğer sektörlerden farklı olarak birçok gelir ve gider kalemini barındıran bir sektör halini almıştır. Futbol kulüpleri, hem finansal hem sportif anlamda rekabetin her geçen gün arttığı bu sektörde hayatta kalabilmek için kâr amacı gütmeye, dolayısıyla finans yönetimi, bütçeleme, pazarlama ve en önemlisi kurumsallaşma gibi alanlarda çalışmalara başlamıştır. Bu çalışmaların sonucu olarak özellikle Avrupa'da ki bazı futbol kulüpleri dernek statüsünden çıkıp şirketleşmiş ve şirketleşmenin bir sonraki adımı olarak ise kulüpler hisse senetlerini halka arz etmişlerdir. Bu süreç ülkemizde Avrupa'da olduğundan biraz geç olmakla beraber aynı şekilde gözlemlenmiştir. Türkiye'de 1980'li yıllarda Malatyaspor ile başlayan şirketleşme çalışmaları, Galatasaray, Beşiktaş, Fenerbahçe ve Trabzonspor gibi büyük kulüplerimizin şirketleşmesi ile devam etmiştir. Farklı modeller benimseyerek şirketleşen bu dört büyük spor kulübü farklı yıllarda hisselerini halka arz etmişlerdir. Her halka arz etme sürecinde olduğu gibi kulüpler hisse senedi satış fiyatının belirlenmesi için bir değerleme çalışması yaptırmış ve belirlenen fiyatlar üzerinden satış işlemini gerçekleştirmiştir. Bu çalışmada halka arz edilen kulüplerden Beşiktaş, Fenerbahçe ve Galatasaray'ın şirketleşme modelleri, halka arz süreçleri, özellikli muhasebe uygulamalarına değinilmiş olup, halka arzda indirgenmiş nakit akımları yöntemi kullanılarak yapılan değerleme çalışmasının ne derece doğru sonuçlar verdiği ve hisse senetleri için farklı fiyatlar belirlenebilir miydi sorularına cevap aranmıştır.

Anahtar Kelimeler

Futbol kulüpleri, Halka arz, Değerleme, İndirgenmiş Nakit Akımları Yöntemi

Kaynakça

• AKPINAR, Ali Talip, “Entelektüel Sermaye Kavramı”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2000, (1), 52. ARSLAN, Özgür, “Entelektüel Sermaye’nin Türkiye’deki Raporlanma Şeklinin İncelenmesi”, Journal of Faculty of Business, 2005, 5 (2), 78-87. ATAMAN, Ümit, ve Kibar, Halil, Hisse Senetlerinin Gerçek Değerinin Hesaplanması, (1. Baskı), Türkmen Kitabevi, İstanbul, 1999. ATAR, Burcu (2008), Halka Arz Sürecinde Fiyatlama Yöntemleri, Sonuçları ve Uygulama: İMKB’de İşlem Gören Sportif Şirketler (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi, İşletme Bölümü, İstanbul(TR). BAUR, Dirk. G and MCKEATING, Conor, “The Benefits of Financial Markets: A Case of European Football”, DCU Business School Research Paper Series, 2009, s. 2-21 Beşiktaş Halka Arz İzahnamesi BRADFORD, Cornell, 1993, Corporate Valuation, New York, ss. 7’den aktaran, Başpınar, Ahmet, (2008), “Halka Arzlarda Oluşan Fiyat Anomalilerine Bağlı Çıkar İlişkileri”, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Başkent Üniversitesi, İşletme Ana Bilim Dalı, Ankara(TR). CHAMBERS, Nurgül, “Firma Değerlemesi”, (1. Baskı), Avcıol Basım Yayın, İstanbul 2005. DELOITTE, “Annual Report of Football Finance”, 2015. DIMITROPOULOS, P., “The Financial Performance of the Greek Football Clubs”, Sport Management International Journal, 2010, 6 (1), 5-27. Fenerbahçe Halka Arz İzahnamesi Galatasaray Halka Arz İzahnamesi GÜRELI YMM ve Bağımsız Denetim A.Ş,”Spor Şirketlerinin Yapısal ve Finansal Karşılaştırmalı Analizi”, www.vergikilavuzu.com, (19.11.2015). GÜREL, P., İlhan, K, vd…, “Measuring Intellectual Capital For Football Clubs: Evidence From Turkish First Division Football League”, Pamukkale Journal Of Sport Sciences, 2013, 4 (1), 36-47. HÜNERLI, S., “Türkiye’de Futbol İktidarı ve Fanatizmin Karikatürlere Yansıması”, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Sanat Dergisi, 2011, 19, 97-107. İNAN, Tuğbay, (2007), Türkiye’deki Futbol Kulüplerinin Gişe Gelirlerini Arttırmaya Yönelik Uygulamalarının İncelenmesi (Yayımlanmamış Doktora Tezi), Çukurova Üniversitesi, Adana(TR). KELLER, Kevin Lane, “Conceptualizing, Measuring and Managing Customer-Based Brand Equity”, Journal of Marketing, 1993, 57, 1-22 KERIMOV, Ruslan, (2011) Entelektüel Sermayenin Ölçülmesi, Raporlanması ve İşletme Performansına Etkisi: Örnek Bir Uygulama (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara Üniversitesi, İşletme Bölümü, Ankara(TR). KIZILTEPE, M., “Futbol Kulüpleri İçin Değerleme Çerçevesi”, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Spormetre Beden Eğitimi Spor Bilimleri Dergisi, 2012, 10 (3), 77-88. ÖZER, Bengi, “Price Performance of Initial Public Offerings in Tukey”, (1. Baskı) SPK Yayınları, Ankara, 1999. STEWART, Thomas, “Brainpower”, Fortune, (127), 1991, 44-60’den aktaran Yereli, Ayşen, Gerşil, Gülşen,” Entelektüel Sermayeyi Ölçme ve Raporlama Yöntemleri” Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 2005, 12 (2), 17-29. SULTANOĞLU, Banu, (2008) Hisseleri Halka Arz Edilen Türk Futbol Kulüplerinin Mali Tablolarının Türkiye Muhasebe Standartları Çerçevesinde İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Başkent Üniversitesi, İşletme Bölümü, Ankara(TR). ZEREN, Feyyaz, Gümüş, Fatih B “Türk ve Yabancı Futbol Takımlarının Borsa Performansları Üzerine Bir Uygulama”, Çankırı Karatekin Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2013, 3 (2), 34-54. İnternet Siteleri www.fifa.com www.forbes.com www.bjk.com.tr www.galatasaray.org www.fenerbahce.org www.borsaistanbul.com www.kap.gov.tr www.spk.gov.tr www.futbolekonomi.com www.google.com www.tcmb.gov.tr www.kgk.gov.tr