TÜRKİYE’DE ETİK YÖNETİM ANLAYIŞINA YÖNELİK ÇERÇEVE ARAYIŞI: KAMU GÖREVLİLERİ ETİK KURULU ÜZERİNDEN BİR İNCELEME

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 2, 222 - 244, 13.12.2020

Sefa Usta , Şadiye Arslan

Öz

Kamu yönetiminde meydana gelen değişimin önemli ayaklarından birisi etik yönetim anlayışının hayata geçirilmesidir. Kamuda güvenin tesis edilmesi, hesap verebilir ve şeffaf bir yönetim anlayışının şekillenmesi için etiğe yönelik yasal ve kurumsal altyapının oluşturulması önemli bir gereklilik olarak karşımıza çıkmaktadır. Uluslararası kuruluşların da etkisiyle son yıllarda birçok ülkede kamu yönetiminde yaşanan yozlaşmanın önüne geçilmesinde, yolsuzluğun ve etik dışı davranışların azaltılmasında etik yönetime ilişkin yasal ve kurumsal altyapılar oluşturulmaya başlanmıştır. Avrupa Birliği’ne uyum sürecinde reform çalışmaları kapsamında Türkiye’de etik yönetim anlayışına yönelik yasal ve kurumsal çerçeve uygulamaya konulmuştur. Bu bağlamda atılan en önemli adım Türkiye’de kamu yönetiminde etik kültürü yerleşik hale getirebilmek adına Kamu Görevlileri Etik Kurulu’nun kurulmasıdır. Buradan hareketle hazırlanan çalışmanın temel amacı Kamu Görevlileri Etik Kurulu’nun işlevseliğinin irdelenek, etik yönetim anlayışına ilişkin sorun alanların tespit edilmesi ve çözüm önerilerinde bulunulmasıdır. Betimsel araştırma yönteminden yararlanılan çalışma kapsamında öncelikle, etik konusu genel hatlarıyla irdelenmekte, kamu yönetiminde etik ilke ve değerler, etik davranış kuralları ele alınmaktadır. Çalışmada daha sonra, Türkiye’de etik kamu yönetiminin yasal ve kurumsal altyapısı değerlendirilerek, etik yönetim anlayışına yönelik sorun alanları ve çözüm önerileri tartışılmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Kamu Yönetiminde Etik, Etik İlkeler, Etik Değerler, Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Etik Davranış Kuralları

SEEKING A FRAMEWORK FOR UNDERSTANDING OF ETHICS MANAGEMENT IN TURKEY: AN INVESTIGATION ON THE COUNCIL OF ETHICS FOR PUBLIC SERVICE

Öz

Anahtar Kelimeler

Ethics in Public Administration, Ethical Principles, Ethical Values, Codes of Ethical Behaviour, The Council of Ethics for Public Service

Kaynakça

• Akdeniz, İ. (2016). Kamu Görevlileri Etik Kurulunu Yeniden Düşünmek, Sayıştay Dergisi, 103.
• Akgün, S. B. (2007). Yönetim Etiği Açısından Türkiye’deki Kurumsallaşma Çabaları: Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Türk İdare Dergisi, 455, 81-111.
• Arap, İ. ve Yılmaz, L. (2005). Yeni Kavramlarla Yeni Yönetim Modeli: Kamu Görevlileri Etik Kurulu, Sakarya Üniversitesi 2. Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu, 251-267.
• Ateş, H. ve Oral, B. (2003). Kamu Yönetiminde Etik: Kültürel Temeller ve Örgütsel Ruhçuluk Kuramı Ekseninde Bir Analiz”, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (1), 55-71.
• Billington, R. (2011). Felsefeyi Yaşamak: Ahlâk Düşüncesine Giriş, (Çev. Abdullah Yılmaz), İstanbul: Ayrıntı Yayınları,
• Çevikbaş, R. (2006). Yönetimde Etik ve Yozlaşma, İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 20 (1), 265-289.
• Dağdelen, İ. (2005). Yönetsel Etik, Mevzuat Dergisi, 8 (90), https://www.mevzuatdergisi.com/2005/06a/08.htm, (Erişim Tarihi: 01.09.2020)
• Eryılmaz, B. (2015). Kamu Yönetimi, Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
• Eşki, Ş. (2013). Kamu Yönetiminde Etik Uygulamaların Karşılaştırmalı Analizi: Türkiye ve ABD Örneği, II. Kamu Etiği Kongresi, 27-28 Mart 2013, TODAİE, Ankara.
• Kamu Görevlileri Etik Kurulu (2020). 2005-2020 Etik Kurul Başvuru İstatistkleri, http://www.etik.gov.tr/wp-content/uploads/2020/01/2005-2020basvuruistatistikleri.pdf). (Erişim Tarihi: 01.09.2020)
• Karasu, K. (2001). Profesyonelleşme Olgusu ve Kamu Yönetimi, Mülkiyeliler Birliği Vakfı Yayınları: Tezler Dizisi: 11, Ankara.
• Kernaghan, K. (1993). Promoting Public Service Ethics: The Codification Option, Ethics in Public Service, (Ed. R. A. Chapman), Canada: Carleton University Press.
• Korkut, M. (2010). Avrupa Birliği Etik Anlayışının Türk Kamu Yönetimine Yansımaları, Trakya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi, Edirne.
• Ocak, H (2011). Bir Ahlak Felsefesi Problemi OlarakErdem Kavramına Yüklenen Anlamın İlkçağdan Ortaçağ’a Evrimi, Felsefe ve Sosyal Bilimler Dergisi, 11, 79-101.
• OECD (1998), Principles For Managing Ethics In The Public Service, Puma Policy Brief No. 4 Public Management Service, https://www.kpk-rs.si/kpk/wp-content/uploads/2018/04/recommendations-and-principles-for-managing-ethics-in-the-public-service-oecd-23.-4.1998.pdf (Erişim Tarihi: 01.09.2020)
• Okçu, M. (2008). Kamu Yönetimi ve Ahlak: Yönetsel Ahlak Üzerine Düşünmek mi Yoksa Modern Kamu Yönetimini Düşünmek mi?. Amme İdaresi Dergisi. 41/2, 21-42.
• Öktem, M. K. ve Ömürgönülşen U. (2005). Kamu Yönetiminde Etik Çalışmalarına Yönelik Genel Bir Çerçeve Arayışı, Siyasette ve Yönetimde Etik Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 231-237.
• Pustu, Y. (2011). Kamu Yönetiminde Etik Bir Sorun Olarak Rüşvet, Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Rothsteın, B. ve Sorak, N (2017). Ethical Codes For The Public Administration: A Comparative Survey, University Of Gothenburg.
• TBMM (2003). Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun Tasarısı ile Avrupa Birliği Uyum, İçişleri ve Anayasa Komisyonları Raporları, https://www.tbmm.gov.tr/sirasayi/donem22/yil01/ss432m.htm (Erişim Tarihi: 01.09.2020)
• TÜSİAD, (2003). Kamu Hizmetinde Etik Güncel Konular ve Uygulamalar, İstanbul: TÜSİAD Yayınları.
• Usta, A. (2011). Kuramdan Uygulamaya Kamu Yönetiminde Etik ve Ahlak, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İİBF Dergisi, 1(2), 39-49.
• Usta, S. ve Kocaoğlu, M. (2015). Kamu Yönetiminde Etik Davranış İlkeleri: Kırşehir Belediyesi Çalışanlarının Etik Algıları Üzerine Bir Araştırma, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20 (3), 153-173.
• Yatkın, A. (2015), Kamuda Etik Yönetimi, Ankara: NobelYayınları.
• Yüksel, C. (2006), “Kamu Yönetiminde Etik ve Türk Kamu Yönetiminde Etik Hakkında Yeni Yasal Düzenlemeler”, İÜHFM, 64 (2), ss. 167-212.
• Yüksel, Cüneyt (2005), Devlette Etikten Etik Devlete: KamuYönetiminde Etik Kavramsal Çerçeve ve Uluslararası Uygulamalar Cilt 1, İstanbul, Tüsiad Yayınları.
• Yüksel, Cüneyt (2010),“Devlette Etik Dünyada ve Türkiye’de KamuYönetiminde Etik, Yasal Altyapı ve Uluslararası Uygulamalar”,Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi,(1. Baskı), İstanbul.