İŞ GÜVENLİĞİ İLE MOTİVASYON, İŞ DOYUMU VE İŞTEN AYRILMA İLİŞKİLERİNİN ULUSLARARASI LOJİSTİK FİRMASI ÇALIŞANLARI ÜZERİN ETKİSİ

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 1, 74 - 93, 15.06.2021

Ahmet Melih Eyitmiş , Songül Kaplan

Öz

Dünyada ve ülkemizde lojistik giderek daha önemli hale gelmektedir. Özellikle küreselleşmenin yaygın etkileri neticesinde uluslararası firmaların dünya ticaretinde daha fazla söz sahibi olmaları bu etkiyi arttırmaktadır. Bununla birlikte iletişim kanallarının yaygınlaşması küçük firmaların da uluslararası ya da ulusal çapta satış yapmalarına olanak sağlamaktadır. Bu da lojistiğin önemini daha da arttırmaktadır. Tüm bu gelişmelere paralel ülkemizin uluslararası standartlara ulaşma çabası neticesinde iş sağlığı ve iş güvenliği alanlarında yaptığı düzenlemeler Lojistik firmalarını ve çalışanlarını doğrudan etkilemektedir. Uzun mesafe yolculuktan kaynaklı ortaya çıkabilecek problemlerin yanı sıra motivasyon ve iş doyumunda meydana gelebilecek değişimler çalışanlar için önem arz etmektedir. İş güvenliği konusunda alınan önlemlerin yeterli olup olmaması da çalışanın işten ayrılma düşüncesini etkileyebileceği düşünülmektedir. Çalışmanın önem noktası, İş güvenliği farkındalığının belirlenmesi, iş doyumu, işten ayrılma ve motivasyon arasındaki ilişkinin incelenmesidir.
Araştırmada veriler anket yöntemi kullanılarak toplanmıştır. İş güvenliği ile motivasyon, iş doyumu ve işten ayrılma arasındaki ilişkiler istatistiki analiz yöntemleri kullanılarak hipotezler test edilmiştir. Araştırmada iş güvenliğini iş doyumu ve işten ayrılma değişkenlerinin etkilediği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Lojistik, İş Güvenliği, Çalışan Motivasyonu, İş Doyumu, İşten Ayrılma

Kaynakça

• Adıgüzel, O. ve Kayadibi, K., (2015). Kişi-Örgüt Uyumu Sürecinde Entelektüel Sermayenin İş Doyumu Ve Örgütsel Çekicilik Üzerine Etkisi: Bir Üniversite Hastanesi Örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 7(4), 92-122.
• Ağırbaş, İ., Çelik, Y. ve Büyükkayıkçı, H. (2005). Motivasyon Araçları Ve İş Tatmini: Sosyal Sigortalar Kurumu Başkanlığı Hastane Başhekim Yardımcıları Üzerinde Bir Araştırma. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 8(3), 325-348.
• Akıncı, Z. (2002). Turizm Sektöründe İşgören İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama. Akdeniz İibf Dergisi, (4), 1-25.
• Akkaya, M. (2017). Bilgi Merkezlerinde İş Sağlığı Ve Güvenliğinin Önemi Ve Uygulanabilirliğine İlişkin Bir Durum Değerlendirmesi. Türk Kütüphaneciliği, 31(4), 501-509.
• Aktaş, H. ve Şimşek, E. (2015). Bireylerin Örgütsel Sessizlik Tutumlarında İş Doyumu Ve Duygusal Tükenmişlik Algılarının Rolü. Uluslararası Yönetim İktisat Ve İşletme Dergisi, 11(24), 205-230.
• Arslan, S., (2014). İş Sağlığı Ve Güvenliği Kanunu’na Göre İşverenin Genel Yükümlülükleri. Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, 20(1), 767-807.
• Aslan, Z. (2014). İşgörenlerin Tükenmişlik Düzeylerinin İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkisi: İstanbul'daki Seyahat Acentalarında Bir Araştırma. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3, 19-40.
• Atay, F. (2006). Endüstri Alanında Çalışan Bireylerin İş Doyumu Düzeylerinin İş Güvenliği Algıları Açısından İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Avcı, N. (2008). Konaklama İşletmelerinde Örgütsel Öğrenme, İş Tutumları Ve Örgütsel Sapma Arasındaki İlişkinin Analizi. Yüksek Lisans Tezi, Deü Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Ay, F. A. ve Keleş, K. (2017). Etkileşimci Ve Dönüşümcü Liderlik Tarzlarının İşten Ayrılma Niyeti Ve İş Performansı Üzerinde Etkisi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(4), 193-203.
• Aydın, E. (2019a). İş Yerinde Motivasyon Ve Performans Arasındaki İlişki: Enerji Sektörü Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bowen, D. E. (1982). Some Unintended Consequences Of İntention To Quit. Academy Of Management Rewiev, 7 (2), 205-211.
• Çakır, Z. (2019). Örgüt Kültürü Bağlamında Motivasyon Ve İşten Ayrılma Niyeti İlişkisi: Çalışan Anneler Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Çivilidağ, A., Yanar, A., Kızılırmak, B. Ve Denizli, T. (2018). Mesleki Benlik Saygısı, Sürekli Kaygı Ve Yaşam Doyumu Düzeylerinin İncelenmesi. Yaşam Becerileri Psikoloji Dergisi, 2(3), 45-60.
• Dalmış, A. B. (2018). Örgütsel Bağlılığın İşten Ayrılma Niyeti Ve İş Karşıtı Davranışlar Üzerine Etkisi: Havacılık Sektöründe Bir Araştırma. Doktora Tezi, Türk Hava Kurumu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Duran, T. (2019). Yüksek Performansa Dayalı İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarının Psikolojik Sahiplik Ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisini İncelemeye Yönelik Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ekici, M. (2019). İşletmelerde Motivasyona Etki Eden Faktörlerin Değerlendirilmesi: Konya İli Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Kto Karatay Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Erdirençelebi, M. ve Filizöz, B. (2016). Mobbingin Etik İklim Ve Çalışanların İşten Ayrılma Niyeti Üzerine Etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (35), 127-139.
• Ertit, R. (2019). Motivasyon, Kişilik Özellikleri Ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi: Kastamonu İlinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Kastamonu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kastamonu.
• Ertürk, S. (2011). Kuruma Aidiyet Bağlamında Adanmışlık Algısı İle Kişilik, İş Doyumu Ve Stres İlişkisi. Doktora Tezi, Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Gafa, İ. (2019). Sınıf Öğretmenlerinin İş Doyumu Ve İş Yaşamındaki Yalnızlık Düzeylerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kırşehir.
• Gezer, S. (2019). Çalışanların Motivasyon Düzeylerinin, Bilgi Paylaşımı Ve Yenilikçi Davranışa Etkisi: Gıda Sektörü Çalışanları Üzerinde Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Hasan Kalyoncu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Güngör, E. (2008). İş Sağlığı Ve Güvenliği Kavramının Toplam Kalite Yönetimi Açısından İrdelenmesi Ve Talaşlı Üretim Sanayisinde İş Sağlığı Ve Güvenliği Üzerine Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Gürses, E. F. (2018). İşletmelerde Esnek Çalışma Sisteminin Motivasyona Etkisi: Bir Uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Bahçeşehir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Griffeth, R. W., Hom, P. W. ve Gaertner, S. (2000). A Meta-Analysis Of Antecedents And Correlates Of Employee Turnover: Update, Moderator Tests, And Research İmplications For The Next Millennium. Journal Of Management, 26(3), 463–488.
• İnankul, H. (2015). Türk Polis Teşkilatında Motivasyon Ve Bunun Kapsam Teorileri Açısından Değerlendirilmesi. Turkısh Studies, 10(6), 533-554.
• Kalaycı, Ş., (2005), SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın, Ankara
• Karcıoğlu, F. ve Bakan, S. (2016). İş Sağlığı Ve Güvenliği Uygulamalarının Düzeyi İle İş Tatmini Arasındaki İlişki. Atatürk Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Dergisi, 30(5), 1289-1299.
• Karagöz, Y., (2016). SPSS ve AMOS 23 Uygulamalı İstatistiksel Analizler, Nobel Yayınevi, Ankara
• Keskin, B. (2008). Çalışanların Performanslarını Arttırmada Bir Araç Olarak Motivasyon Ve Motivasyon Teknikleri. Yüksek Lisans Tezi, Atılım Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Koç, H., Yazıcıoğlu, İ., Hatipoğlu, H. (2009). Öğretmenlerin İş Doyum Algıları İle Performansları Arasındaki İlişkinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 13-22.
• Koslowsky, M., Sagie, A., Krausz, M., Singer, A. D. (1997). Correlates Of Employee Lateness: Some Theoretical Considerations. Journal Of Applied Psychology, 82, 79-88.
• Küçüközkan, Y. (2015). Liderlik Ve Motivasyon Teorileri: Kuramsal Bir Çerçeve. Uluslararası Akademik Yönetim Bilimleri Dergisi, 1(2), 86-115.
• Muchinsky, P. M. (2002). Psychology Applied To Work. Wadsworth Publishing Company.
• Mutlu, S. (2018). Hastane Personelinin İş Tatmini Ve Kurumsal Güvenin Motivasyon Üzerine Etkisi; Bir Özel Hastane Örneği. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Mottaz, C. J. (1985). The Relative İmportance Of İntrinsic And Extrinsic Rewards As Determinants Of Work Satisfaction. The Sociological Quarterly, 26(3), 365–385
• Mowday, R. T., Porter, L.W. Ve Steers, R. M. (1982). Organizational Linkages: The Psychology Of Commitment, Absenteeism And Turnover. Academic Press, 13(1), 90-91
• Narman, G. (2019). Motivasyon Araçlarının X Ve Y Kuşağı Çalışanların İş Tatmini Üzerine Etkisi: Sultangazi İlçesi Özel Hastaneler Örneği. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Aydın Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Oflaz, A. (2018). Ameliyathane Hemşirelerinde İş Doyumu Ve Mesleki Profesyonellik. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Rızaoğlu, B. Ve Ayyıldız, T., 2008. Konaklama İşletmelerinde Örgüt Kültürü Ve İş Tatmini: Didim Örneği. Anatolia. Turizm Araştırmaları Dergisi, 19, (1), 7-20.
• Rusbelt, C. A., Farrell, D., Rogers, G. Ve Mainous, A. (1988). Impact Of Exchange Variables On Exit, Voice, Loyalty And Neglect: An Integrative Model Of Responses To Decline Job Satisfaction. Academy Of Management Journal, 31(3), 599-627.
• Sarrafoğlu, G. B. (2019). Örgütsel Adalet Ve Örgütsel Sessizliğin İş Tatmini Ve İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Sabahattin Zaim Üniversitesi Sosyal Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Simons, S. (2008). Workplace Bullying Experienced By Massachusetts Registered Nurses And The Relationship To İntention To Leave The Organization. Advances İn Nursing Science, 31(2), 48–59.
• Shakhbazov, A. (2018). İş-Aile Çatışmasının İşten Ayrılma Niyeti İle İlişkisi: Bir Alan Araştırması. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Taşova, M. (2019). X Ve Y Nesillerinin Motivasyon Faktörleri, Bireysel Ve İş Değerlerinin Örgütsel Bağlılıklarına Etkisi. Doktora Tezi, İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Tekin, Ö. I. (2019). Kâğıt Endüstrisinde İş Sağlığı Ve Güvenliğine İlişkin Değerlendirmeler Ve İyileştirme Önerileri. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Uyav, T. (2019). Tükenmişliğin İşten Ayrılma Niyeti Üzerindeki Etkisinde Kişilik Özelliklerinin Rolü: Havalimanı Yer Hizmeti Çalışanlarında Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Ünsar, A. S., İnan, A. ve Yürük, P. (2010). Çalışma Hayatında Motivasyon Ve Kişiyi Motive Eden Faktörler: Bir Alan Araştırması. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 12(1), 248-262.
• Üngören, E. ve Koç, T. S. (2015). İş Sağlığı Ve Güvenliği Uygulamaları Performans Değerlendirme Ölçeği: Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışması. Sosyal Güvenlik Dergisi, 5(2), 124-144.
• Wayne, J., Shore, L. M. ve Linden, R. C. (1997). Perceived Organizational Support And Leader Member Exchange: A Social Exchance Perspective. Academy Of Management Journal, 40, 82-111.
• Wıllamson, A. M., Feyer, A. M., Caims, D. And Biancotti, D. (1997). The Development Of A Mesure Of Safety Climate. The Role Of Safety Perceptions And Attitudes. Safety Science , 25, 15-27.
• Wright, T. A. And Cropanzano, R. (1998). Emotional Exhaustion As A Predictor Of Job Performance And Voluntary Turnover. Journal Of Applied Psychology, 83(3), 486493.
• Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Yener, S. (2014). Özel Ortaöğretim Kurumlarında Paylaşılan Liderlik Davranışı Ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkide Psikolojik Güvenlik Algısının Aracı Değişken İlişkisinin Araştırılması. Doktora Tezi, Haliç Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yelboğa, A. (2012). Örgütsel Adalet İle İş Doyumu İlişkisi: Ampirik Bir Çalışma. Ege Akademik Bakış, 12(2), 171-182.