EKONOMİK BÜYÜME-FİNANSAL GELİŞME İLİŞKİSİNİN EK DEĞİŞKENLERLE ANALİZİ: TÜRKİYE ÖRNEĞİ

Yıl 2021, Cilt: 12 Sayı: 1, 57 - 73, 15.06.2021

İhsan Güzel , İhsan Oluç

Öz

Bu çalışmada ekonomik büyüme-finansal gelişme ilişkisi incelenmiştir. Çalışma 1970-2015 dönemine ait Türkiye verileri ile yapılmıştır. Finansal gelişmenin haricinde çalışmaya ticari açıklık ile alternatif ve nükleer enerji tüketimi değişkenleri de dahil edilerek Analiz yapılmıştır. Çalışmanın ampirik analizi Johansen eş bütünleşme ve hata düzeltme modeline dayalı Granger nedensellik testleri ile yapılmıştır. Analiz neticesinde değişkenler arasında eş bütünleşme ilişkisi bulunmuştur. Eş bütünleşme sonrasında hata düzeltme modelinin çalışıp çalışmadığı araştırılmıştır. Netice olarak hata düzeltme katsayısı negatif işaretli ve istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. Daha sonra yapılan Granger nedensellik testi sonuçlarına göre ise ekonomik büyüme ile finansal gelişme arasında çift yönlü nedensellik ilişkisi mevcut iken finansal gelişmeden ticari açıklığa doğru tek yönlü nedensellik ilişkisi bulunmuştur. Enerji tüketimi ile ekonomik büyüme arasında ise yansızlık hipotezi geçerlidir yani granger anlamda herhangi bir nedensel ilişki söz konusu değildir. Ticari açıklık değişkeni ile ekonomik büyüme arasında da herhangi bir nedensellik bulgusuna rastlanmamıştır.

Anahtar Kelimeler

ekonomik büyüme, finansal gelişme, eş bütünleşme analizi

Kaynakça

• Abu-Bader, S., Abu-Qarn, A.S., (2008), “Financial Development and Economic Growth: The Egyptian Experiance”, Journal of Policy Modelling, 30, 887-898.
• Ağayev, S. (2010). Doğrudan Yabanci Sermaye Yatirimlari ve Ekonomik Büyüme Ilişkisi: Geçiş Ekonomileri Örneğinde Panel Eştümleşme ve Panel Nedensellik Analizleri. Gazi Universitesi Iktisadi ve Idari Bilimler Fakultesi Dergisi, 12(1).
• Ak, M. Z., Altıntaş, N., Akpolat, A. G., (2013), "Does Net Interest Margin Affect Economic Growth?: A Panel Data Approach." International Research Journal of Finance and Economics 109: 137.
• Altıntaş, H., Ayrıçay, Y., (2010),”Türkiye’de Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin Sınır Testi Yaklaşımıyla Analizi: 1987-2007”, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 2, 17-98.
• Apergis, N., & Payne, J. E. (2010). Renewable energy consumption and economic growth: evidence from a panel of OECD countries. Energy policy, 38(1), 656-660.
• Aslan, N., & Yörük, D. Teoride ve Uygulamada Dış Ticaret Hadleri ve Kalkınma İlişkisi. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 25(2).
• Aslan, Ö., Küçükaksoy, İ., (2006), “Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Ekonomisi Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama”, İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, Sayı:4, 25-38.
• Bhattacharya, M., Paramati, S. R., Ozturk, I., & Bhattacharya, S. (2016). The effect of renewable energy consumption on economic growth: Evidence from top 38 countries. Applied Energy, 162, 733-741.
• Boz, F. Ç., Çınar, Ö., & Temelli, F. (2017). Enerji Tüketimi, Finansal Gelişme ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Asean Ülkeleri Üzerine Bir Analiz. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi, 6(12), 36-52.
• Calderon, C., Liu, L., (2003), “The Direction Of Causality Between Financial Development and Economic Growth”, Journal of Development Economics, 72, 321-334.
• Ceylan, S., Durkaya, M., (2010), “Türkiye’de Kredi Kullanımı – Ekonomik Büyüme İlişkisi”, Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, Cilt: 24, Sayı: 2, 21-35.
• Dedeoğlu, D., & Kaya, H. (2013). Energy use, exports, imports and GDP: New evidence from the OECD countries. Energy Policy, 57, 469-476.
• Doğan, B., & Değer, O. (2016). Enerji tüketimi, finansal gelişme ve ekonomik büyüme ilişkisi: Hindistan örneklemi. Journal of Yasar University, 11(44), 326-338.
• FitzGerald, V. (2006). Financial development and economic growth: a critical view. Background Paper for World Economic and Social Survey.
• Ghazouani, T., Boukhatem, J., & Sam, C. Y. (2020). Causal interactions between trade openness, renewable electricity consumption, and economic growth in Asia-Pacific countries: Fresh evidence from a bootstrap ARDL approach. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 133, 110094.
• Göçer, İ. (2013). Türkiye’de Cari Açığın Nedenleri, Finansman Kalitesi ve Sürdürülebilirliği: Ekonometrik Bir Analiz. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 8(1).
• Gregorio, J., Guidotti, P.E., (1995), “Financial Development and Economic Growth”, World Development, Vol. 23, No. 3, 433-448.
• Hassan, M. K., Sanchez, B., & Yu, J. S. (2011). Financial development and economic growth: New evidence from panel data. The Quarterly Review of economics and finance, 51(1), 88-104.
• Hsueh, S., Hu, Y., Tu, C., (2013), “Economic Growth and Financial Development İn Asian Countries: A Bootstrap Panel Granger Causality Analysis”, Economic Modelling, 32, 294-301.
• Kar, M., & Taş, S. (2004). İktisadi Kalkınmada Para ve Sermayenin Yeri. Kalkınma Ekonomisi: Seçme Konular.(Ed.) Sami Taban ve Muhsin Kar (159-188), Ekin Kitabevi, Bursa.
• Kasman, A., & Duman, Y. S. (2015). CO2 emissions, economic growth, energy consumption, trade and urbanization in new EU member and candidate countries: a panel data analysis. Economic modelling, 44, 97-103.
• Keynes, J.M. (2012). Torunlarımızın Ekonomik Olanakları. (Der.) L. Pecchi ve G. Piga, Keynes‟e Dönüş- Torunlarımızın Ekonomik Olanakları. İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayın No. 377.
• Kraft, J., & Kraft, A. (1978). On the relationship between energy and GNP. The Journal of Energy and Development, 401-403.
• Love, Jim and Chandra, R. (2005). “Testing Export-led Growth in South Asia”,Journal of Economic Studies, 32(2), pp.132-145.
• Menegaki, A. N., & Tugcu, C. T. (2016). The sensitivity of growth, conservation, feedback & neutrality hypotheses to sustainability accounting. Energy for Sustainable Development, 34, 77-87.
• Patrick, H. T. (1966). Financial development and economic growth in underdeveloped countries. Economic development and Cultural change, 14(2), 174-189.
• Rahman, M. M., & Mamun, S. A. K. (2016). Energy use, international trade and economic growth nexus in Australia: New evidence from an extended growth model. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 64, 806-816.
• Rahman, M. M., & Velayutham, E. (2020). Renewable and non-renewable energy consumption-economic growth nexus: new evidence from South Asia. Renewable Energy, 147, 399-408.
• Sadorsky, P. (2012). Energy consumption, output and trade in South America. Energy Economics, 34(2), 476-488.
• Shahbaz, M., Khan, S., & Tahir, M. I. (2013). The dynamic links between energy consumption, economic growth, financial development and trade in China: fresh evidence from multivariate framework analysis. Energy economics, 40, 8-21.
• Siddique, H. M. A., & Majeed, M. T. (2015). Energy consumption, economic growth, trade and financial development nexus in South Asia. Pakistan Journal of Commerce and Social Sciences (PJCSS), 9(2), 658-682.
• Smarzynska Javorcik, B. (2004). Does foreign direct investment increase the productivity of domestic firms? In search of spillovers through backward linkages. American economic review, 94(3), 605-627.
• Tutar, F., & Ünlüleblebici, Y. (2014). Türkiye’de KOBİ kredilerinin ekonomik büyümeye etkisi (2006-2011). Global Journal of Economics and Business Studies, 3(5), 1-14.
• Vurur, N.S., Özen, E., (2013), Türkiye’de Mevduat Banka Kredisi ve Ekonomik Büyüme İlişkisinin İncelenmesi, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6/3, 117-131.