POLITICAL ALLIANCES IN THE CONTEXT OF POLITICAL RECONCILIATION: A REVIEW OF THE CUMHUR AND MİLLET ALLIANCES

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: 2, 664 - 692, 30.12.2023

Mehmet Kapusızoğlu , Tugba Yolcu

https://doi.org/10.54688/ayd.1326343

Cited By: 1

Öz

The main purpose of political parties is to seize power. Within the framework of the activities they carry out for this purpose, different alliance searches come to the fore according to the current election system in a country. When Turkish political life is examined, it is seen that although the first legal regulation to prevent political alliances was made in 1957 after the transition to multi-party life, political alliances were formed by indirectly exceeding the legal legislation. Political alliances, which did not have a legal basis until the transition to the 2018 Presidential government system, gained a legal basis with the amendment made in number 2939 Milletvekili Seçim Kanunu.
When the word alliance is expressed as agreement, it brings with it an open negotiation process. This negotiation is the basic condition of political reconciliation.
The study aims to evaluate the Cumhur Alliance and the Millet Alliance, established after 2018 in Turkey, within the framework of political consensus, participation, trust, common goals and long-term cooperation. In this context, the formation processes of the Cumhur Alliance and the Millet Alliance were examined within the framework of critical discourse analysis.
In the light of the data obtained as a result of the study, it can be said that the basic ground of both alliances chosen as an example is ideological similarity or common ideological ground.

Anahtar Kelimeler

Political consensus, Political alliances, Cumhur alliance

SİYASAL UZLAŞMA BAĞLAMINDA SİYASİ İTTİFAKLAR: CUMHUR İTTİFAKI VE MİLLET İTTİFAKI’NA YÖNELİK BİR İNCELEME

Öz

Siyasi partilerin temel amacı iktidarı ele geçirmektir. Bu amaç doğrultusunda yürüttükleri faaliyetler çerçevesinde bir ülkedeki mevcut seçim sistemine göre farklı ittifak arayışları gündeme gelmektedir. Türk siyasal hayatı incelendiğinde çok partili hayata geçiş sürecinden sonra 1957 yılında siyasal ittifakları engellemeye yönelik ilk yasal düzenleme gerçekleştirilmiş olmasına rağmen yasal mevzuatın dolaylı yoldan aşılmasıyla siyasal ittifakların oluşturulduğu görülmektedir. 2018 Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçişe kadar yasal bir temeli olmayan siyasal ittifaklar 2939 sayılı Milletvekili Seçim Kanunu’nda yapılan değişiklikle yasal zemine kavuşmuştur.
İttifak kelime anlamı olarak anlaşma, bağlaşım olarak ifade edildiğinde açık bir müzakere sürecini de beraberinde getirmektedir. Bu müzakere siyasal uzlaşmanın temel şartıdır.
Çalışma, Türkiye’de 2018 sonrası kurulan Cumhur İttifakı ve Millet İttifakını siyasal uzlaşma, katılımcılık, güven, ortak hedefler ve uzun vadeli iş birlikleri çerçevesinde değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Bu kapsamda Cumhur İttifakı ve Millet İttifakı’nın oluşum süreçleri eleştirel söylem analizi çerçevesinde incelenmiştir.
Çalışma sonucunda elde edilen veriler ışığında, örnek olarak seçilen her iki ittifakın temel zeminini ideolojik benzeşme ya da ortak ideolojik zemin oluşturduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Siyasal uzlaşı, Siyasal ittifaklar, Cumhur ittifakı, Millet ittifakı

Kaynakça

• Akman, K. (2020). Seçim sistemi değişiklikleri ve siyasi parti ittifaklarının siyasal sisteme etkileri: İtalya örneği. Gaziantep University Journal of Social Sciences, 19 (4), 1610-1625. doi: 10.21547/jss.724242
• Aksu, H. (2021). Hâkim parti sistemi: Dünyadan örnekler ve Ak Parti doğuşu – gelişimi – değişimi. Ekin Yayınları. Aleskerov, F., Ersel, H. & Sabuncu, Y. (2010). Seçimden koalisyona siyasal karar alma. Efil Yayınevi.
• Aliyu, D. (2018). Opposition parties’ pre-election alliance failure in nigeria’s fourth republic. İçinde G. Ezirim (Ed.) Studies in Politics and Society (ss. 300-316). A Journal of the Nigerian Political Science Association.
• Alkan, M. (2006). Türkiye’de seçim sistemi tercihinin misyon boyutu ve demokratik gelişime etkileri. Anayasa Yargısı, 23, 33-165.
• Anadolu Ajansı (2018). “Cumhur İttifakı protokolü YSK’ye teslim edildi”, https://www.aa.com.tr/tr/gunun-basliklari/cumhur-ittifaki-protokolu-yskye-teslim-edildi/1135403, Erişim Tarihi: 20.01.2023
• Arıbaş, K. & Şimşek, Ü. (2014). Siyaset bilimine giriş. Çizgi Yayınları.
• Arklan, Ü., Soy, S. & Sandıkçı, Y. T. (2021). Siyasal ittifaklarda aranan özellikler ve bu özelliklerin cumhur ittifakı’na atfedilme durumu: istanbul seçmeni üzerine bir araştırma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12 (3), 1182-1202.
• Aydoğan Ünal, B. (2019). Türkiye’nin yeni sisteminde seçim öncesi ittifaklar. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 10 (2), 321-328.
• BBC (2018). “CHP'den 15 milletvekili istifa edip İYİ Parti'ye katıldı”. https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-43856307, Erişim Tarihi: 11.01.2023
• Benhabib, S. (1999). Müzakereci Bir Demokratik Meşruiyet Modeline Doğru. İçinde Seyla Benhabib (Ed.), Demokrasi ve farklılık siyasal düzenin sınırlarının tartışmaya açılması. (s. 101-139). Demokrasi Kitaplığı.
• Beyens, S., Deschouwer, K., Van Haute, E. & Verthé, T. (2017). Born again, or born anew: assessing the newness of the Belgian new-flemish alliance, Party Politics, 23 (4), 389–399. https://doi.org/10.1177/1354068815601347
• Chiaramonte, A. (2015). The unfinished story of electoral reforms in Italy, Contemporary Italian Politics, 7(1), 10-26. https://doi.org/10.1080/23248823.2014.1002244.
• Chomsky, N. (1993). Medya gerçeği. (Çev. A. Yılmaz). Tüm Zamanlar Yayınları.
• Çirkin, F. (2019). Temsilde adalet ilkesi açısından genel seçimlerde ittifak. Anadolu Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 5(2), 433-449. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1286558.
• Cnntürk (2018). “Millet İttifakı protokolü YSK'ya sunuldu”. https://www.cnnturk.com/video/turkiye/millet-ittifaki-protokolu-yskya-sunuldu, Erişim Tarihi: 20.01.2023
• Cumhuriyet Gazetesi (2018). “Kılıçdaroğlu ve Akşener'in gizli randevusu”. https://www.cumhuriyet.com.tr/haber/kilicdaroglu-ve-aksenerin-gizli-randevusu-962218, Erişim Tarihi: 11.01.2023
• Cunningham F. (2002). Theories of democracy: a critical introduction. Psychology Press.
• Dahl, R. A. (2010). Demokrasi üzerine. (Çev. B. Kadıoğlu). Phoenix Yayınevi.
• Demir, E. (1996). Yasal kürtler: Hep’ten hdp’ye kürt siyaseti. Ütopya Yayınevi.
• Demirkol, Ö. & Çoban Balcı, A. (2021). Türkiye’de seçim ittifakları: 1950-2018. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22 (2), 350-377. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.981673
• Durgun, S. (2017). Siyasi partiler ve parti sistemleri. İçinde Yüksel Taşkın (Ed.) Siyaset kavramlar, kurumlar, süreçler (ss. 335-354). İletişim Yayınları.
• Duverger, M. (1974). Siyasi partiler. (Çev. E. Özbudun). Bilgi Yayınevi.
• Ensonhaber (2018). “AK Parti-MHP ittifakının ismi belli oldu”. https://www.ensonhaber.com/ic-haber/ak-parti-mhp-ittifakinin-ismi-belli-oldu, Erişim Tarihi: 03.01.2023
• Ernst, D. (2003). Envisioning collaboration. İçinde J. D. Bamford, B. Gomes-Casseres ve M. S. Robinson (Ed.), Mastering alliance strategy: A comprehensive guide to design, management, and organization, (pp. 19-29). John Wiley & Sons.
• Fairclough, N. (2003). Analyzing discourse: textual analysis for social research. Routledge.
• Feyerabend, P. (1991). Özgür bir toplumda bilim. (Çev. C. Cerit). Pınar Yayınları.
• Fox, J. C. & Miller, H. (1995). Postmodern public administration: toward discourse. Sage Publications.
• Golder, S. N. (2006). Pre-electoral coalition formation in parliamentary democracies. British Journal of Political Science, 36(2), 193–212. https://www.jstor.org/stable/4092227.
• Gözler, K. (2013). Anayasa hukukunun genel esasları. Ekin Yayınları.
• Gudergan, S. P. (2007). Alliances. İçinde George Ritzer (Ed.), The Blackwell Encyclopedia of Sociology. https://doi.org/10.1002/9781405165518.wbeosa042.
• Güler, A. (1996). Seçimler blok türkiye solu, Gelenek, 51. https://gelenek.org/secimler-blok-turkiye-solu/.
• Habermas, J. (1996). Between facts and norms. (Çev. W. Rehg). Polity Press.
• Habermas, J. (1999). Demokrasinin üç normatif modeli. İçinde Seyla Benhabib (Ed.) (Çev. Z. Gürata & C. Gürsel). Demokrasi ve farklılık: siyasal düzenin sınırlarının tartışmaya açılması (ss.37-50). Demokrasi Kitaplığı.
• Habermas, J. (2001). İletişimsel eylem kuramı. (Çev. M. Tüzel). Alfa Yayınları.
• Habermas, J. (2002a). “Öteki” olmak, “öteki”yle yaşamak: siyaset kuramı yazıları. (Çev. İ. Aka). Yapı Kredi Yayınları.
• Habermas, J. (2002b). Küreselleşme ve milli devletlerin akıbeti. (Çev. M. Beyaztaş). Bakış Yayınları.
• Habermas, J. (2020). Kamusallığın yapısal dönüşümü. (Çev. T. Bora & M. Sancar). İletişim Yayınları.
• Habertürk (2017). “Bahçeli'den ‘baraj’ açıklaması”. https://tv.haberturk.com/tv/gundem/video/bahceli-yuzde-10-secim-baraji-cok-agir/334497, Erişim Tarihi: 03.01.2023
• Heywood, A. (2016). Siyasetin ve uluslararası ilişkilerin temel kavramları (Çev. F. Bakırcı), BB101 Yayınları.
• Heywood, A. (2017). Siyaset. (Çev. B. B. Özipek, B. Seçilmişoğlu, A. Yayla & H. Y. Başdemir). Adres Yayınları.
• Holden, B. (2007). Liberal demokrasiyi anlamak. (Çev. H. Bal). Liberte Yayınları.
• Hürriyet Gazetesi (2018). “Bahçeli açıkladı: MHP Cumhurbaşkanı adayı göstermeyecek”. https://www.hurriyet.com.tr/gundem/bahceliden-ak-parti-ile-ittifak-sorusuna-yanit-40702955, Erişim Tarihi: 03.01.2023
• Kaan, O. (2014). Siyasal temsil -partiler ve parti sistemleri. İçinde Önder Kutlu (Ed.). Siyaset bilimine giriş (s.283-309). Lisans Yayınları.
• Kadima, D. (2014). An introduction to the politics of party alliances and coalitions in socially-divided africa, Journal of African Elections, 13 (1), 1-24. https://www.eisa.org/pdf/JAE13.1Kadima.pdf.
• Kapani, M. (2016). Politika bilimine giriş. BB101 Yayınları.
• Katz, R. S. (2007). A theory of parties and electoral systems. John Hopkins University Press.
• Kellam, M. (2017). Why pre-electoral coalitions in presidential systems?. British Journal of Political Science, 47 (2), 391-411. doi:10.1017/S0007123415000198.
• Kiriş, H.M. (2011). Parti sisteminde kutuplaşma ve türk parti sistemi örneği, Amme İdaresi Dergisi. 44(4), 33-67. Laclau, E. & Mouffe, C. (2017). Hegemonya ve sosyalist strateji: Radikal demokratik bir politikaya doğru. (Çev. A. Kardam). İletişim Yayınları.
• Lefebvre, B. & Robin, C. (2009). Pre-electoral coalitions, party system and electoral geography: a decade of general elections in india (1999-2009). South Asia Multidisciplinary Academic Journal, Special Issue: 3. https://doi.org/10.4000/samaj.2795.
• Lijphart, A. (2006). Demokrasi motifleri (otuzaltı ülkede yönetim biçimleri ve performansları). (Çev. G. Ayaş & U. U. Bulsun). Salyangoz Yayınları.
• Lijphart, A. (2012). Patterns of democracy governmentforms and performance in thirty- sixcountries. Yale University Press.
• Mainwaring, S. & Shugart, M. S. (1997). Presidentialism and democracy in Latin America, Cambridge University Press.
• MHP (2018). Milliyetçi Hareket Partisi TBMM Grup Toplantısı (17 Nisan 2018). https://www.mhp.org.tr/htmldocs/genel_baskan/konusma/4405/index.html, Erişim Tarihi: 03.01.2023
• Miş, N. & Duran, H. (2018). Seçim ittifakları. SETA Yayınları.
• Mouffe. C. (1999). Demokrasi, iktidar ve siyasal düzen. İçinde Seyla Benhabib (Ed.) (Çev. Z. Gürata & C. Gürsel). Demokrasi ve farklılık: siyasal düzenin sınırlarının tartışmaya açılması (ss. 347-363). Demokrasi Kitaplığı.
• Neuman, W. L. (2012). Toplumsal araştırma yöntemleri: nicel ve nitel yaklaşımlar I‐II. (5. Basım). Yayın Odası.
• Ntv (2018a). “Saadet Partisi'nden Abdullah Gül açıklaması”. https://www.ntv.com.tr/turkiye/saadet-partisinden-abdullah-gul-aciklamasi,ZW9AIr1R70GF718lRWoeCQ, Erişim Tarihi: 17.01.2023
• Ntv (2018b). “Kılıçdaroğlu, Karamollaoğlu ile görüştü”. https://www.ntv.com.tr/turkiye/kilicdaroglu-karamollaoglu-ile gorustu,GZrwR9z8XkG1uTCnH4X2QA, Erişim Tarihi: 18.01.2023
• Ong, E. (2022). Opposing power over time: learning to build opposition coalitions in electoral autocracies. University of Michigan Press.
• Özbudun, E. (1995). Seçim sistemleri ve Türkiye. Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 44 (1), 521-539.
• Özdemir, E. & Atılgan, G. (2015). Siyasal partiler. İçinde Gökhan Atılgan & E. Attila Aytekin (Ed.) Siyaset bilimi. (s. 239-251). Yordam Kitap.
• Özdurğun, Y. (2021). Türk siyasi hayatında 1957 seçimleri: beyanatlar ve tartışmalar. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 51, 465-480. https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyusbed/issue/61126/908236.
• Posta Gazetesi (2018). Meral Akşener son noktayı koydu: 100 bin imza ile aday olacağım. https://www.posta.com.tr/gundem/meral-aksener-son-noktayi-koydu-100-bin-imza-ile-aday-olacagim-1409602, Erişim Tarihi: 11.01.2023
• Rawls, J. (2017). Bir adalet teorisi. (Çev. V. A. Coşar). Phoenix Yayınları.
• Roskin, M. G., Cord, Robert L., Medeiros, James A. & Jones, Walter S. (2015). Siyaset bilimi: Bir giriş. (Çev. A. Yayla). Adres Yayınları.
• Sabah Gazetesi (2018). BBP’den “Cumhur İttifakı” teşekkürü. https://www.sabah.com.tr/gundem/2018/05/06/bbpden-cumhur-ittifaki-tesekkuru, Erişim Tarihi: 03.01.2023
• Savut, E. (2020). Geçmişten bugüne Türkiye siyasetinde seçim ittifakları: tercih mi? zorunluluk mu?, Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 39, 33-48. https://doi.org/10.30794/pausbed.660099.
• Sitembölükbaşı, Ş. (2005). Liberal demokrasinin çıkmazlarına çözüm olarak müzakereci demokrasi. Akdeniz İ.İ.B.F. Dergisi. 3(10), 139-162. https://dergipark.org.tr/tr/pub/auiibfd/issue/54578/743996.
• Spirova, M. (2007). Political parties in post-communist societies: formation, persistence, and change. Palgrave Macmillan.
• Spoon, J. J. & West, K. J. (2015). Alone or together? how institutions affect party entry in presidential elections in europe and south america. Party Politics, 21 (3), 393-403. doi.org/10.1177/1354068812473870.
• TCCB (2018a). AK Parti Grup toplantısı. https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/91644/ak-parti-grup-toplantisinda-yaptiklari-konusma, Erişim Tarihi: 07.01.2023
• TCCB (2018b). AK Parti grup toplantısı. https://www.tccb.gov.tr/konusmalar/353/92824/ak-parti-grup-toplantisinda-yaptiklari-konusma, Erişim Tarihi: 11.01.2023
• Tosun, T. & Tepeciklioğlu, A. O. (2014). Siyasi partiler, siyasi katılım ve propaganda. İçinde Halis Çetin (Ed.). Siyaset bilimi. (s. 471-506). Orion Yayınevi.
• Tuncer E. (2007). Seçim 2007: 22 Temmuz 2007 milletvekili genel seçimleri sayısal ve siyasal değerlendirme. TESAV Yayınları.
• Uzun, M. S. (2018). Siyasi partiler ve seçim hukuku kısıtları içerisinde Türkiye’de seçim ittifakları ve alternatif seçim ittifakı modelleri. (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Van Dijk, T.A. (2001). Critical discourse analysis. İçinde D. Schiffrin, D. Tannen (Ed.). Handbook of discourse analysis. Blackwell.
• Yavaşgel, E. (2014). Temsilde adalet ve siyasal istikrar açısından seçim sistemleri. Nobel Yayınevi.
• Yavuz, B. (2009). Çoğulcu demokrasi anlayışı ve insan hakları. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 13 (1-2), 283-302. https://webftp.gazi.edu.tr/hukuk/dergi/13_12.pdf.
• Yayla, A. (2015). Siyaset bilimi. Adres Yayınları.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (6. Baskı). Seçkin Yayıncılık.
• Yurttaş, S. (2022). Postmodern dönemde gruplar arası ilişkiler. Gazi Kitabevi.
• Yusufari, B. G. (2017). Alliancing in complex infrastructure projects (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Eastern Mediterranean University Institute of Graduate Studies and Research. Gazimağusa.