A THEORETICAL FRAMEWORK ON DISASTER COMMUNICATION

Yıl 2024, Cilt: 15 Sayı: 1 -Deprem Özel Sayısı-, 384 - 410, 22.02.2024

Azra Kardelen Nazlı

https://doi.org/10.54688/ayd.1383350

Öz

Disasters are extraordinary situations that carry uncertainty of their effects the entire society, especially the regions affected by the disaster, economically, sociologically, culturally, socially and psychologically. Disasters need to be evaluated with the principle of unpredictability and handled strategically; therefore it is a necessity to ensure the correct flow of information between many disciplines. Introducing information and communication strategies from scientists to political leaders, from experts to opinion leaders ensures success in the effective management of the disaster. With communication activities carried out before disasters, it is possible to reduce the effects of damage to the society in the face of disaster. After possible disasters, in addition to assessing risks and losses, keeping the crisis management plan and communication channels open throughout the disaster is of critical importance in providing all kinds of support to disaster areas. Finally, the media has a role in fulfilling the obligation and responsibility of opinion leaders and decision makers to provide accurate, fast, effective and up-to-date news to the victims and the whole society, from the interpersonal level to the mass communication level. Within the scope of this study, disaster communication is explained through models created by communication professionals and is shaped by the strategies in the literature on disaster communication.

Anahtar Kelimeler

Strategic communication, Information management, Crisis communication, Opinion leaders

AFET İLETİŞİMİ ÜZERİNE TEORİK BİR ÇERÇEVE

Öz

Afetler, yarattığı etkiler bağlamında belirsizlik taşıyan, afetin etkilediği bölgeler başta olmak üzere tüm toplumu ekonomik, sosyolojik, kültürel, sosyal ve psikolojik açıdan etkileyen olağanüstü durumlardır. Bu bağlamda afetler, öngörülemezlik ilkesi ile değerlendirilmesi ve stratejik olarak ele alınması gereken durumlardır. Afetlerin, birçok disiplin arasındaki doğru bilgi akışını sağlamayı gerekli kıldığının altını çizmek gerekmektedir. Bilim insanlarından siyasi liderlere, uzmanlardan kanaat önderlerine kadar bilgi iletişim stratejilerinin ortaya konması, afetin etkili yönetiminde başarı sağlamaktadır. Olası afetlerin öncesinde gerçekleştirilen iletişim çalışmaları ile, toplumun afet karşısında alacağı hasarın etkilerinin azaltılması mümkün olabilmektedir. Olası afetlerin sonrasında ise, risklerin ve kayıpların değerlendirilmesinin yanında, kriz yönetim planı ile iletişim kanallarını tüm afet boyunca açık tutmak, afet bölgelerine her türlü desteğin sağlanabilmesi açısından kritik bir öneme sahiptir. Son olarak, afet yönetimi bağlamında kanaat önderleri ve karar alıcıların kişilerarası düzlemden kitle iletişimi düzlemine kadar mağdurlara ve tüm topluma doğru, hızlı, etkili ve güncel haberleri verme yükümlülüğü ve sorumluluğunu yerine getirmede medyanın rolü bulunmaktadır. Bu çalışma kapsamında afet iletişimi, iletişim profesyonellerince oluşturulmuş modeller üzerinden açıklanmakta ve afet iletişimine yönelik alanyazında yer alan stratejiler ile şekillenmektedir.

Anahtar Kelimeler

Stratejik iletişim, Bilgi yönetimi, Kriz iletişimi, Kanaat önderleri.

Etik Beyan

ÇALIŞMA ETİK İLKELER ÇERÇEVESİNDE VE AKADEMİK AHLAKA UYGUN HAZIRLANMIŞTIR.

Teşekkür

DERGİ KURULLARINA SAYGILARIMLA

Kaynakça

• Akkoyun, T. (2023). Afet realitesi kapsamında iletişim faktörü. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 8 (2), 845-849.
• Al Jazeera. (2023). Natural disasters that plagued the world in 2023. 27 Aralık 2023, https://www.aljazeera.com/gallery/2023/12/27/natural-disasters-that-plagued-the-world-in-2023#:~:text=On%20September%208%2C%20a%20magnitude,October%2015%2C%20killing%20almost%203%2C000.
• Boztepe Taşkıran, H. (2023). Afet iletişimi nedir, ne değildir. Yeni Medya Dergisi, 14 (2), 359-363.
• Brown, L. M., Haun, J. N. & Peterson, L. (2014). A proposed disaster literacy model. Disaster Medicine and Public Health Preparedness, 8 (03), 267–275.
• Cömert Baechler, N. (2018). Afet risk ve zarar azaltmada iletişim stratejisinin rolü. 2nd International Symposium on Natural Hazards and Disaster Management. (pp. 809-817). Sakarya: Turkiye.
• Genç, F. N. (2008). Kriz iletişimi: Marmara depremi örneği. Selçuk İletişim, 5 (3), 161-175.
• Haddow, G. D. & Haddow, K. S. (2014). Disaster communications in a changing media world. Elsevier.
• Huang, M., Wang, K., Liu, Y. & Xu, S. (2023). The impact of post-disaster communication on destination visiting intention, Journal of Hospitality and Tourism Insights, 1-10.
• Ghasemi, H. & Rasekh, N. (2020). Identifying dimensions of communication literacy: thematic analysis approach. Journal of Health Literacy, 4 (4), 18-29.
• Işık, Ö., Aydınoğlu, H. M., Koç, S., Gündoğdu, O., Korkmaz, G. & Ay, A. (2012). Afet yönetimi ve afet odaklı sağlık hizmetleri. Okmeydanı Tıp Dergisi, 28 (Additional Issue 2), 82-123.
• Scarr, S., Kawoosa, V. M. & Chowdhury, J. (2023). The day the Earth moved. 17 Şubat 2023, https://www.reuters.com/graphics/Turkey-Quake/Rupture/gdpzqdzwwvw/.
• Son, J. & Negahban, A. (2023). Examining the impact of emojis on disaster communication: A perspective from the uncertainity reduction theory. Transactions on Human-Computer Interaction, 15(4), 377-413.
• Koç Akgül, S. (2017). Olağanüstü durumlar, iletişim ve habercilik yaklaşımları. TRT Akademi, 2 (3), 6-47.
• Lindell, M. K. & Perry, R. W. (2012). The protective action decision model: theoretical modifications and additional evidence. Risk Analysis, 32 (4), 616–632.
• McFarlane, A. C. & Norris, F. H. (2006). Definitions and concepts in disaster research. In F. H. Norris, S. Galea, M. J. Friedman, and P. J. Watson (Eds.), Methods for disaster mental health research, (pp.3-19). The Guilfold Press.
• Merriam-Webster Dictionary. (2023). 24 Temmuz 2023, https://www.merriam-webster.com/dictionary/disaster.
• Myers, G. E. & Myers, M. T. (1985). The dynamics of human communication: a laboratory approach. McGraw Hill.
• National Emergency Management System (NIMS). (2007). Basic guidance for public ınformation officers (pıos) fema publishing. 24 Temmuz 2023, https://www.fema.gov/sites/default/files/documents/fema_nims-basic- guidance-public-information-officers_12-2020.pdf.
• Palen, L. & Hughes, A. L. (2017). Social media in disaster communication. In. H. Rodríguez, W. Donner and J. E. Trainor (Eds.) Handbook of disaster research, (pp. 497-518). Springer.
• Shaluf, I. M., Ahmadun, F. & Mat Said, A. (2003). A review of disaster and crisis. Disaster prevention and management: an ınternational journal, 12 (1), 24–32.
• TDK Sözlüğü. (2023). 24 Temmuz 2023, https://www.tdk.gov.tr/icerik/diger-icerikler/tumsozlukler/. Oxford Learners Dictionary. (2023). 24 Temmuz 2023, https://www.oxfordlearnersdictionaries.com/.
• Uekusa, S. & Mathewman, S. (2023). Preparing multilingual disaster communication for the crises of tomorrow: A conceptual discussion. International journal of disaster risk reduction, 87, 1-11.
• Yaman, F. (2020). Human resources practices and decision making according to examples. The Academic Perspective Procedia, 3 (2), 920-927.