KENAN HULUSİ KORAY’IN OSMANOFLAR ROMANINDA DRAMATİK AKSİYONU SAĞLAYAN DEĞERLER

Yıl 2022, Sayı: 109, 123 - 135, 31.03.2022

Gürhan Çopur

Öz

Yedi Meşaleciler topluluğunun üyesi olan Kenan Hulusi Koray egzotizm, korku ve fantastik öğelerin hâkim olduğu mistik atmosfere sahip öyküleriyle tanınır. Yazarın yayımlanan tek romanı olan Osmanoflar, Balkan trajedisinin hemen öncesinde yaşanan olayları odağına alır. Roman altı yüz yıla yakın bir süre Osmanlı hakimiyetinde kalmış olan Balkan topraklarının Osmanlı’dan koparılması sürecinde yaşanan trajedinin sebeplerini anlatır. Betimlemelerin ve karakter çözümlemelerinin yoğun olarak yer aldığı roman, Bulgaristan’ın Karnabad kentinde iki yüz yıldır yaşayan ve şehrin hâkimi konumundaki Osmanof ailesinin yaşamının bir kesitini aktarır. İzleksel kurgunun geniş bir zaman dilimine yayılması nedeniyle yeni bir düğüm halkasından sonra son bulan roman, Balkanlarda hız kazanan ve büyük bir kopuşla sonuçlanan isyanların, bölgede devleti ve onun otoritesini temsil eden bir Türk ailesi üzerindeki olumsuz etkilerini gözler önüne serer. Romanın ana bileşenlerinden olan dramatik aksiyon karşıtlıklar esasına bağlı olarak kurgudaki çatışma unsurlarından beslenir. Dramatik aksiyon; kavram, kişi ve simge olarak üç başlıkta ülküdeğer ve karşıdeğer olarak sınıflandırılır. Bu çalışmada Osmanoflar romanı, romanda entrik kurgu ve çatışmayı sağlayan değerler etrafında irdelenecek; eserin izleksel kurgusu çözümlenecektir.

Anahtar Kelimeler

Dramatik aksiyon, Balkan Trajedisi, Yedi Meşaleciler, Kenan Hulusi Koray, Osmanoflar

Values That Provide Dramatic Action in Kenan Hulusi Koray's Osmanoflar Novel

Öz

Kenan Hulusi Koray (1906-1943), a member of Yedi Meşaleciler (which means Seven Torchbearers) community, is known for his stories with a mystical atmosphere dominated by exoticism, horror and fantastical elements. Osmanoflar, the author's only published novel, focuses on the events that took place just before the Balkan tragedy. In the novel, the causes of the tragedy experienced in the process of separating the Balkan lands, which had been under the Ottoman rule for nearly six hundred years, have been discussed. The novel, in which descriptions and character analyzes are intensely included, presents a section of the life of the Osmanof family, who lived in Karnabad, Bulgaria for two centuries and were the ruler of the city. While there is an opportunity to continue as a serial as Nehir novel, the novel ends at the beginning of the event due to the spread of thematic fiction over a wide period of time. It reveals the negative effects of the revolts in the Balkans, which accelerated and resulted in a great rupture, on a Turkish family representing the state and its authority in the region. The dramatic action, which is one of the main components of the novel, is fed by the conflict elements in the fiction based on the contrasts. Dramatic action is classified as ideal value and counter value under three headings as concept, person and symbol. In this study, the novel Osmanoflar will be examined on the basis of the values that provide the plot and conflict in the novel, and the thematic fiction of the novel will be analyzed.

Anahtar Kelimeler

Dramatic action, Balkan tragedy, Seven torchbearers (Yedi meşaleciler), Kenan Hulusi Koray, Osmanoflar

Kaynakça

• Ercilasun, B. (2020), Bir Vatan Kaybettiler, Balkanların Fethi ve Kaybını Ele Alan Romanlar Üzerine Bir İnceleme, İstanbul: Ötüken.
• Korkmaz, R. (2015), Yazınsal Okumalar, İstanbul: Kesit.
• Koray, K. H. (2004), Osmanoflar, İnci Enginün (Yay. Haz.), İstanbul: Doğan Kitap.
• Atay, D. (2018), Çanakkale Zaferi’nden Önce Yazılan Bir Kahramanlık Destanı: Halide Edib’in Işıldak’ın Rüyası adlı Hikâyesinde Kimlik İnşası, 2. Uluslararası Türk Dünyası Eğitim Bilimleri ve Sosyal Bilimler Kongresi, 7-8 Aralık 2018, Ankara: Türk Eğitim-Sen Genel Merkezi Yayınları, s. 805-818.
• Stevick, P. (1988), Roman Sanatı, S. Kantarcıoğlu (Çev.), Ankara: Gazi Üniversitesi Yayınları.
• Pearson, C. S. (2003), İçimizdeki Kahraman, Semra Ayanbaşı (Çev.), İstanbul: Akaşa.
• Korkmaz, R. (2016), Sabahattin Ali İnsan ve Eser, İstanbul: Kesit.
• Kovel, J. (2000), Tarih ve Tin, Mehmet Rifat (Çev.), İstanbul: Ayrıntı.
• Gürsoy, Ü. (2013), Osmanoflar, Leyla Karahan Armağanı, Ankara: Akçağ, s. 615–624.
• Wellek, R., & Warren, A. (1983), Edebiyat Biliminin Temelleri, A. E. Uysal (Çev.), Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı.
• Korkmaz, R. (2008), Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme ve Dönüş İzlekleri, Ankara: Grafiker.