Ара-кум, Кара-кум, земли от берегов рек Иргиз, Ор и Илек до Уральских гор, земли к востоку от реки Яик, берега реки Сырдарья, устья р. Чу и Сары-су были переданы Шибану Бату-ханом. Таким образом, Шибан и его потомки жили на этих землях. Однако со временем шибаниды, проживающие в Западной Сибири, пытались расширить свое господство на запад и закрепить политическое лидерство на землях Западной Сибири и сохранить нынешнее господство на принадлежащих им землях. Для этих целей сибирские шибаниды заключали союзы с различными тюркскими и монгольскими группами. Так, благодаря этим союзам сибирские шибаниды заняли троны Большой Орды, Казанского xанства и Сибирского xанства и усилили свою военную мощь. В данной статье в причинно-следственном контексте рассматриваются союзы сибирских шибанидов с ногайцами, калмыками и башкирами. Кроме того, методом является рассмотрение сведений в источниках и литературе, анализ полученных сведений и создание композиции с помощью проанализированных сведений в соответствии с целью исследования.
Сибирские шибаниды Калмыки Ногайцы Башкиры Сибирское xанство
Эта статья составлена по диссертации “Rusları Güney-Batı Sibirya’da Tobolsk İdaresi’ne Bağlı Kurdukları Yerleşimler ve Sibir Tatarları ile Yaptıkları Mücadeleler (1584-1670)”.
Я благодарю Елизавету Новожилову за помощь в редактировании русской версии статьи
Ara-kum, Kara-kum, the lands from the banks of the Irgiz, Or and Ilek Rivers to the Ural Mountains, the lands to the east of the Yaik River, the shores of the Syr Darya River, the mouths of the Chu and Sary-su Rivers were given to Shiban by Batu Khan. Thus, Shiban and his descendants lived in these lands. However, over time, the Shibanids, who were lived in Western Siberia, tried to expand their dominance to the west and to consolidate political leadership in the lands of Western Siberia and to maintain their current dominance in the lands that belonged to them. For these purposes, the Siberian Shibanids entered into alliances with various Turk and Mongol groups. As a matter of fact, thanks to these alliances, the Siberian Shibanids took the thrones of the Great Horde, the Kazan Khanate and the Siberian Khanate, and became more powerful militarily. This article examines the alliances of the Siberian Shibanids with the Nogais, Kalmyks and Bashkirs in a cause-and-effect context. As a method in the article, the information in the sources and literature is examined, the obtained information is analyzed, and a composition suitable for the purpose of the article is created with the help of the analyzed information.
Ара-құм, Қара-құм, Ырғыз, Ор, Елек өзендерінің жағасынан Орал тауларына дейінгі жерлер, Жайық өзенінің шығысындағы жерлер, Сырдария өзенінің жағалаулары, Шу мен Сарысу өзендерінің сағалары Шибанға Бату-хан берген. Осылайша Шибан мен оның ұрпақтары осы жерде өмір сүрді. Алайда, уақыт өте келе Батыс Сібірде өмір сүрген шибанидтер өздерінің үстемдігін батысқа қарай кеңейтуге, Батыс Сібірдегі саяси позицияларын нығайтуға және қазіргі үстемдігін өз территорияларында сақтауға тырысты. Осы мақсатта Сібір шибанидтері түркі және моңғол топтарымен одақ құрды. Oсы одақтардың арқасында Сібір шибанидтері Ұлы орданың, Қазан хандығының және Сібір хандығының тағына отырды және әскери жағынан күштірек болды. Бұл мақалада себеп-салдар контекстінде Сібір шибанидтерінiң ноғайлармен, қалмақтармен және башқұрттармен одақтары қарастырылады. Мақалада әдіс ретінде дереккөздер мен әдебиеттердегі ақпараттар зерттеліп, алынған мәліметтер талданады, талданған ақпараттың көмегімен мақала мақсатына сай композиция жасалады.
Ara-kum, Kara-kum, Irgiz, Or ve İlek Nehirleri’nin kıyılarından Ural Dağları'na kadar olan topraklar, Yayık Nehri'nin doğusundaki topraklar, Sırderya Nehri'nin kıyıları, Çu ve Sarı-su Nehirleri’nin ağız kısımları, Batu Han tarafından Şiban'a verilmiştir. Böylece Şiban ve onun soyundan gelenler, bu topraklarda yaşamışlardır. Ancak zaman içerisinde Batı Sibirya'da yaşayan Şibaniler, hâkimiyetlerini batıya doğru genişletmeye, Batı Sibirya topraklarında siyasî pozisyonlarını güçlendirmeye ve sahip oldukları topraklarda mevcut hâkimiyetlerini sürdürmeye çalışmışlardır. Bu amaçlar doğrultusunda Sibir Şibanileri, çeşitli Türk ve Moğol gruplarıyla ittifak kurmuşlardır. Nitekim Sibir Şibanileri, bu ittifaklar sayesinde Ulu Orda, Kazan Hanlığı ve Sibirya Hanlığı tahtlarını ele geçirmişler ve askerî açıdan güçlenmişlerdir. Bu makale Sibir Şibanilerinin, Nogaylar, Kalmuklar ve Başkurtlarla olan ittifaklarını sebep-sonuç bağlamında incelemektedir. Makalede yöntem olarak, ana kaynaklarda ve literatürde yer alan bilgiler incelenmekte, elde edilen bilgiler analiz edilmekte ve makalenin amacına uygun bir kompozisyon oluşturulmaktadır.
Sibir Şibanileri Kalmuklar Nogaylar Başkurtlar Sibir Hanlığı
Birincil Dil | Rusça |
---|---|
Konular | Arkeoloji (Diğer) |
Bölüm | Araştırma Makaleleri |
Yazarlar | |
Erken Görünüm Tarihi | 29 Aralık 2023 |
Yayımlanma Tarihi | 30 Aralık 2023 |
Yayımlandığı Sayı | Yıl 2023 Sayı: 116 |