Erzurum ilindeki korunan alanların mevcut durum analizi

Yıl 2017, Cilt: 6 Sayı: 1, 17 - 22, 01.06.2017

Serkan Özer

Öz

Korunan alanlar ile ilgili çalışmalar çok eski zamanlara kadar uzanmaktadır. Ancak ciddi anlamda ve resmi statüdeki koruma çalışmaları 1872 Yılında ABD’de Yelowstone’nun ilk Milli Park ilan edilmesiyle başlamıştır. Geçen yüzyılın başlarından itibaren hızlanan çalışmalar dünya geneline yayılmıştır. Türkiye’de ise ilk koruma alanı 1958 yılında ilan edilen Yozgat Çamlığı’dır. Daha sonra dünyadaki gibi Türkiye’de de korunan alanlar üzerine değişik çalışmalar yapılmıştır. Türkiye’de korunan alanlar Orman ve Su İşleri Bakanlığı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlıklarınca korunmaktadır. Çalışma, Erzurum ilindeki korunan alanların mevcut durumunun belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu amaçla Erzurum ilindeki korunan alanlarının alan büyüklüklerinin ülke ve dünya ortalamalarına göre durumu incelenmiştir. Çalışmanın sonucunda Erzurum ilinde 9 ayrı statüde toplam 25 adet korunan alanın olduğu belirlenmiştir. Bu alanların toplam 193896,1 ha alan kapladığı, bunu ise il yüzölçümünün %7,72’si olduğu bulunmuştur. Türkiye’deki korunan alanların toplam yüzölçümünün %8,65’i olduğu düşünüldüğünde il genelindeki alan büyüklüğünün yeterli sayılabileceği, ancak dünyadaki korunan alanların oranının %13 olduğu düşünüldüğünde ise yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca çalışmanın sonunda ise Türkiye’deki korunan alanlar için önem arz eden konular hakkında bilgi verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Alan büyüklüğü, Erzurum, korunan alanlar, koruma statüleri

Kaynakça

• Anonim, 2011. Erzurum Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü 2011 Yılı İl Çevre Durum Raporu, s. 279, Erzurum. Anonim, 2015. IUCN website. [Online]. Available: http://www.iucn.org. (Erişim Tarihi: 11.12.2015).
• Anonim, 2016a. http://erzurum.yerelnet.org.tr/il_ ilce_nufus.php?iladi=ERZURUM. (Erişim Tarihi: 08.08.2016). Anonim, 2016b. https://tr.wikipedia.org/wiki/Erzurum. (Erişim Tarihi: 08.08.2016).
• Anonim, 2016c. http://www.erzurum.gov.tr/cografi-yapi. (Erişim Tarihi: 08.08.2016).
• Anonim, 2016d. http://www.milliparklar.gov.tr/korunan alanlar/korunanalan1.htm (Erişim Tarihi: 12.07.2016).
• Anonim, 2016e. https://www.google.com.tr/search?q= cografyaharita&source=lnms&tbm (Erişim Tarihi: 12.08.2016).
• Anonim, 2016f. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Erzurum Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü.
• Anonim, 2016g. Orman ve Su İşleri Bakanlığı, Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü.
• Ant H., Stipproweit A, 1985. “Natur-und Umweltschunds- ein uraltes Problem”. LÖFLL-Mitteilungen, 10, Heft 3, Landwirtschaftsverlag GmbH, Münster- Hiltrub, 24-26.
• Çolak A.H, 2001. Ormanda Doğa Koruma. Milli Parklar ve Av-Yaban Hayatı Genel Müdürlüğü Yayını, Lazer Ofset Matbaası, 354 s., Ankara.
• Demir M., Özer S, 2014. Evaluation of Tortum Waterfall According to the Criteria Used in the Selection of Protected Areas in TurkeyPol. J. Environ. Stud. Vol. 23(5):1555-1563.
• Demirel Ö, 2005. “Doğa Koruma ve Milli Parklar”. Karadeniz Teknik Üniversitesi Rektörlüğü Genel Yayın No. 219, 424 s., Trabzon.
• Doğanay H, 1983. Erzurum’un Şehirsel Fonksiyonları ve Başlıca Planlama Sorunları. Atatürk Üniversitesi (Basılmamış Doçentlik Tezi), Erzurum.
• Emerton L., Bishop J., Thomas L., 2006. “Korunan Alanların Sürdürülebilir Finansmanı: Güçlükler ve Seçenekler Üzerine Kapsamlı Bir x + 97 p., 2006.
• Gök Y. 2000. Çevre Yollarının Erzurum Peyzajına Etkileri. Türk Coğrafya Dergisi. Sayı:35, 155-172.
• MacKinnon K.J, 1986. “Managing Protected Areas in the Tropics”. International Union for Conservation of Nature and Natural Resources and the United Nations Environment Programme, Gland, Switzerland.
• Özer S., Demircan N, 2015. Current Status and Problems of The Protected Areas in Turkey. September, International Conference on Environmental Science and Tecnology, (ICOEST), 55-61, Sarejova
• Yılmaz, S., Özer, S, 2003. Narman Peri Bacalarının Tabiat Anıtı Kriterlerine Göre Değerlendirilmesi. Ekoloji, 12 (48): 26-31.
• Yücel M, 1994. “Doğa Koruma Alanları ve Planlaması”. Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları Yayın No. 104; 255 s., Adana.