Organik olarak yetiştirilen palaz fındık çeşidinde ocaktaki gövde sayısına bağlı olarak verim ve meyve özelliklerindeki değişim

Yıl 2019, Cilt: 8 Sayı: Özel Sayı, 49 - 60, 31.12.2019

Kazım Çalışkan Fikri Balta , Muharrem Yılmaz Orhan Karakaya

https://doi.org/10.29278/azd.656047

Cited By: 12

Öz

Bu araştırma, Çarşamba ilçesi (Samsun) Çakmak Baraj
havzasında organik tarıma geçiş sürecinde dördüncü yılını tamamlamış olan Palaz
fındık çeşidiyle tesis edilmiş fındık bahçelerinde 2015-2017 yılları arasında
yürütülmüştür. Araştırmada 5, 6, 7, 8, 10, 12 ve 14 gövdeli olarak terbiye
edilmiş olan ocaklarda gövde sayısıyla bağlantılı olarak ocak verimi, gövde
verimi ve bazı meyve özelliklerinin değişimleri incelenmiştir. Organik olarak
yetiştirilen Palaz fındık çeşidinde, ocakta bırakılan gövde sayısına bağlı
olarak meyve ağırlığı 2.05-2.32 g, iç ağırlığı 1.12-1.29 g, iç oranı %
53.0-55.6, kabuk kalınlığı 1.08-1.20 mm, çotanaktaki meyve sayısı 2.35-2.65, ocak
başına verim 1.223-7.290 kg, gövde verimi 244.6-595.4 g ve dekara verim
59.9-179.1 kg arasında hesap edilmiştir. Ocaktaki gövde sayısına bağlı olarak
meyve ağırlığı, iç ağırlığı, kabuk kalınlığı ve iç oranı verileri arasında
istatistiki önemli farklar bulunurken (p<0.05), ocak veriminin gövde
sayısına bağlı olarak artış gösterdiği tespit edilmiştir. Üç yıllık ortalama
değerlere göre, ocak başına en yüksek verim 7.290 kg ile bahçede 40.7 m²’lik
bir yetişme alanı kaplayan 14 gövdeli ocaklardan, en yüksek gövde verimi 8
gövdeli ocaklardan elde edilmiştir. Bahçede 5, 6, 7, 8, 10, 12 ve 14 gövdeli
olarak yetiştirilen ocakların geliştikleri taç iz düşüm (gelişme) alanları da
sırasıyla 20.4 m², 22 m², 28.3 m², 36.3 m²,
37.4 m², 38.5 m² ve 40.7 m² olarak ölçülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Palaz, Organik, Verim, Gövde, Meyve

Destekleyen Kurum

Ordu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) Birimi

Proje Numarası

TF-1639

Teşekkür

Bu araştırmayı (Proje No: TF-1639) destekleyen Ordu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri (BAP) birimine teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Akçin, Y. (2010). Fındıkta verim ve verime etki eden bazı özellikler arasındaki ilişkiler (Master's thesis, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• Anonim, 2019. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Verileri. www.tarim.gov.tr. (Erişim tarihi: 11.03.2019).
• AOAC (1990). Official methods of analysis (17th ed.). Washington, DC: Association of Official Analytical Chemists.
• Aydoğan, M. 2012. Samsun ilinde konvansiyonel ve organik fındık yetiştiricilerinin gübre kullanımı konusundaki iletişim kaynaklarının sosyal ağ analizi ile karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, OMÜ Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi, Samsun.
• Ayfer, M., Uzun, A., Baş, F. 1986. Türk fındık çeşitleri. Karadeniz Bölgesi Fındık ve Mamülleri İhracatçıları Birliği Yayınları, Ankara s.95.
• Bak, T. 2010. Fındıkta (Corylus avellana L.) farklı dal sayılarının kalite faktörleri üzerine etkileri. Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Ordu.
• Balık, H. I., & Beyhan, N. (2014). Clonal selection of Palaz hazelnut cultivar in Unye district of Ordu province. Anadolu Tarim Bilimleri Dergisi, 29(3), 179.
• Balık, H.İ, Beyhan, N. 2014. Ordu’nun Ünye ilçesinde palaz fındık çeşidinin klon seleksiyonu. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi, 29(3):179-185.
• Balık, H.İ., Balık, S.K., Köse, Ç.B., Duyar, Ö., Sıray, E., Sezer, A., Turan A., Beyhan, N., Erdoğan, V., İslam, A., Kurt H., Ak, K. & Kalkışım, Ö. (2014). Development of the New Cultivars of Hazelnut by Selection from Tombul Hazelnut Populations in Giresun and Trabzon Provinces. International Mesopotamia Agriculture Congress, 22-25 September 2014, 172-179, Diyarbakır, Turkey.
• Balta, F., Balta, M.F., Karadeniz, T. 1997. The Evaluations on preselection of the hazelnut Tombul and Palaz cultivars grown in Çarşamba and Terme (Samsun) districts. Acta Horticulturae, 445: 109-118.
• Balta, M.F., Balta, F., Yarılgaç, T., Karakaya, O., Uzun, S., Kırkaya, H. (2018). Nut characteristics of 'Fosa' and 'Kargalak' hazelnuts related to number of nuts per cluster. Acta Horticulture, 1226, 167-170.
• Baş, F., Ömeroğlu, S., Türdü, S. ve Aktaş, S. 1986. Önemli türk fındık çeşitlerinin bileşim özelliklerinin saptanması. Gıda Mühendisliği Dergisi, 11(4):1995-203.
• Beyhan, N. 2007. Effects of planting density on yield and quality characteristics of hazelnut (cv. Palaz) in a hedgerow training system. Canadian Journal Plant Science 87: 595-597.
• Beyhan, N., Demir, T., & Turan, A. (2007). İlkbahar dönemi iklim koşullarının fındığın verim ve gelişmesi üzerine etkileri. Türkiye V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi Bildirileri, 1, 04-07.
• Bostan, S. Z. 2005. Fındıkta pomolojik ve teknolojik özellikler üzerine ocaktaki dal sayısının etkisi. Ziraat Mühendisliği, 344: 4-7.
• Bostan, S. Z., & Karadeniz, T. 2004. Tombul findik çeşinde meyve ve toprak özelliklerinin rakıma göre değişimi ve bunlar arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. 3. Milli Fındık Şurası, 471.
• Bostan, S. Z., İslam, A. 1999. Ordu'da yetiştirilen Tombul ve Palaz fındık çeşitlerinde beyazlama oranı üzerine farklı sıcaklık ve sürelerin etkileri. Karadeniz Bölgesi Tarım Sempozyumu Bildirileri, Cilt 2:537-546.
• Bostan, S.Z. 1997. Tombul, Palaz ve Sivri çeşitlerinde çotanaktaki meyve sayısı ile diğer bazı özellikler arasındaki ilişkilerin belirlenmesi. YYÜZF Tarım Bilimleri Dergisi, 7: 23-27.
• Bostan, S.Z., Karadeniz, T., Yarılgaç, T., İslam, A. 2008. Modern fındık tekniklerinin uygulanmasına yönelik eğitim projesi ders notları. (Editörler: Levent Kırca, Tuba Bak). ,
• Çalış, L. (2010). Ordu’nun Perşembe İlçesinde Yetiştirilen Tombul Fındık Çeşidinde Farklı Rakım ve Yöneylerin Verim ve Kalite Üzerine Etkileri (Master's thesis, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• FAO, 2019. Food and Agriculture Organization of the United State. http://www.fao.org/home/en/. (Erişim tarihi: 07.10.2019).
• Güler, E. 2017. Taşkesti (Mudurnu-Bolu) beldesi fındık populasyonunun verim ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Ordu.
• İslam, A. (2003). Clonal selection in ‘Uzunmusa’hazelnut. Plant Breeding, 122(4), 368-371.
• İslam, A., Ozgüven, A. I. (2001). Clonal selection in the Turkish hazelnut cultivars grown in Ordu province. Acta Horticulture, 556, 203-208.
• Karadeniz, T., Bostan, S.Z., Tuncer, C., Tarakçıoğlu, C. 2009. Fındık Yetiştiriciliği. Ziraat Odası Başkanlığı Bilimsel Yayınlar Serisi Yayın No: 1.
• Kırca, L. 2010. Fındıkta (Corylus avellana L.) ocak dikim yaşı ile verim ve kalite arasındaki ilişkiler. Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. 53s.
• Külahçılar, A., Tonkaz, T., Bostan, S. Z. (2018). Effect of irrigation regimes by mini sprinkler on yield and pomological traits in'Tombul'hazelnut. Acta Horticulture, 1226 (pp. 301-308).
• Şen, Y. (2018). Farklı Güneşlenme Şartlarının Tombul ve Palaz Fındık Çeşitlerinde Verim ve Kalite Özelliklerine Etkisi (Master's thesis, Fen Bilimleri Entitüsü).
• Turan, A., Beyhan, N., Sarıoğlu, M., Memiş, S. (2009). Organik fındık yetiştiriciliği. 1. GAP Organik Tarım Kongresi, 17-20.
• Venkatachalam, M., & Sathe, S. K. (2006). Chemical composition of selected edible nut seeds. Journal of Agricultural and Food Chemistry, 54(13), 4705-4714.
• Yaman, İ., 2019. Çarşamba (Samsun) İlçesinde Bakımlı ve Bakımsız Fındık Bahçelerinde Yetiştirilen Çakıldak Çeşidinin Verim ve Meyve Özeliklerinin Belirlenmesi. Ordu Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Ordu, 61 s.