Investigation of gardens of special education school

Yıl 2021, Cilt: 10 Sayı: 1, 153 - 164, 24.06.2021

Sima Pouya , Enesnur Bayındır

https://doi.org/10.29278/azd.782965

Cited By: 2

Öz

Objective: The purpose of this study; to identify the design criteria to be considered in school playground design by emphasizing the importance of school gardens on children with disabilities. As a result, with the focus on the present situation of special education school gardens in Turkey has brought suggestions for these areas to be more efficient.

Materials and Methods: While conducting the study, a literatüre review was made on the necessary subjects, the designs of school gardens from around the World were examined, and the data obtained were compiled and design criteria for barrier-free school gardens were presented.

Results: School gardens are important for the development of disabled children, who cannot participate in many parts of society, and for their participation in society. Looking at school garden designs from around the world, it becomes clear that they are designed taking into account certain criteria for children's development and communication with nature.

Conclusion: In the design of special education school gardens in Turkey, the needs of children with disabilities are ignored and arrangements are not made to contribute to their development. Many of the problems in the design of special education school gardens are due to the fact that children with disabilities are designed without taking into account the types of obstacles, needs and requirements. In order to eliminate the problem of the inability of disabled children to use special education school gardens, designers must design and implement them in accordance with universal design principles, taking into account children with disabilities. It is also of great importance for the government to examine special education schoolyards in terms of their suitability for the use of children with disabilities and to determine the necessary design criteria for solving this problem. Importance for the development of the school yard special education of children with disabilities, as well as to hold on to the life of individuals with disabilities, their families, society and the role of the state in otekilestiren arrangements, behaviors, words, and designs should be avoided everyone for their reintegration make the best of it. Accessibility in the design of the school playground for children with disabilities and accessibility, ergonomics and usability, venues and activities that support the design of physical activity on school grounds, on school grounds gardens and nature education application, designed for children with disabilities to socialize, activities, designed to appeal to the senses of children with disabilities in different areas, plant selection criteria should be taken into consideration. According to the types of disabilities of children and these criteria, it is possible to design a ‘school garden without obstacles’ that will respond to their needs and contribute to their development in a psychological, physical and social sense.

Anahtar Kelimeler

children with disabilities, school garden, special education school, design

Özel eğitim okul bahçelerinin değerlendirilmesi

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı; okul bahçelerinin engelli çocuklar üzerindeki önemine vurgu yaparak, okul bahçesi tasarımında dikkat edilmesi gereken tasarım kriterlerinin tespit edilmesi olmuştur. Sonuç olarak Türkiye’deki özel eğitim okul bahçelerinin mevcut durumu üzerinde durarak bu alanların daha verimli olabilmesi için öneriler getirilmiştir.

Materyal ve Yöntem: Çalışma yapılırken gerekli konularda literatür taraması yapılmıştır, dünyadan okul bahçesi tasarımları incelenmiştir ve elde edilen veriler derlenip ortaya engelsiz okul bahçeleri için tasarım kriterleri sunulmuştur.

Araştırma Bulguları: Okul bahçelerinin toplumun birçok kısmında yer alamayan engelli çocukların gelişimi, topluma katılmaları için önemi büyüktür. Dünyadan okul bahçesi tasarımlarına bakıldığı zaman çocukların gelişimi ve doğayla iletişim kurmaları için belirli kriterler göz önüne alınarak tasarlandıkları ortaya çıkmaktadır.

Sonuç: Türkiye’de ki özel eğitim okul bahçelerinin tasarımlarında engelli çocukların ihtiyaçları göz ardı edilmekte ve gelişimine katkı sağlayacak düzenlemeler yapılmamaktadır. Özel eğitim okul bahçelerinin tasarımlarında ki sorunların çoğu, engelli çocukların engel türleri, ihtiyaç ve gereksinimleri göz önüne alınmadan tasarlanmasından kaynaklanmaktadır. Özel eğitim okul bahçelerini engelli çocukların kullanamaması sorununu ortadan kaldırmak için tasarımcıların engelli çocukları göz önünde tutarak, evrensel tasarım ilkeleri doğrultusunda tasarım yapmaları ve uygulanamaya geçirmeleri gerekmektedir. Devletin özel eğitim okul bahçelerini engelli çocukların kullanımına uygunluğu açısından incelemesi ve gerekli tasarım kriterleri belirlemesi de bu sorunun çözümü için büyük öneme sahiptir. Özel eğitim okul bahçelerinin engelli çocukların gelişimi için öneminin yanı sıra engelli bireylerin hayata tutunması için ailelerine, topluma ve devlete görevler düşmekte, onları ötekileştiren düzenlemeler, davranışlar, sözler ve tasarımlardan kaçınılmalı onların topluma kazandırılması için herkes elinden geleni yapmalıdır. Engelli çocuklar için okul bahçesi tasarımlarında erişebilirlik ve ulaşabilirlik, ergonomi ve kullanılabilirlik, okul bahçelerinde fiziksel hareketliliği destekleyen mekan ve aktivitelerin tasarlanması, okul bahçelerinde uygulama bahçeleri ve doğa eğitimi, engelli çocukların sosyalleşmelerine yönelik tasarlanan aktiviteler, engelli çocukların farklı duyularına hitap eden tasarlanmış alanlar, bitki seçimi kriterleri göz önünde tutulmalıdır. Çocukların engel türleri ve bu kriterler doğrultusunda onların ihtiyaçlarına cevap verecek, psikolojik, fiziksel ve sosyal anlamda gelişimlerine katkı sağlayacak ‘engelsiz okul bahçesi’ tasarımları mümkündür.

Anahtar Kelimeler

Engelli Çocuklar, Okul Bahçesi, Özel Eğitim Okulları, Tasarım

Kaynakça

• ADA-Act Handbook (1991). Equal Environment Opportunity Comission and the U.S. Department of Justice, October
• Akçamete, G.,(1998). "Özel Gereksinimli Bireyler ve Özel Eğitim", Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi İlköğretim Öğretmenliği Lisans Tamamlama Programı Özel Eğitim Ders Kitabı. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınlan, s. 3-10.
• Bekci, B.,(2012). Fiziksel Engelli Kullanıcılar İçin En Uygun Ulaşım Akslarının Erişebilirlik Açıdan İrdelenmesi: Bartın Kenti Örneği, Bartın Orman Fakültesi Dergisi, Cilt:14, Özel Sayı, 26-36.
• Çelik, A., Ender, E. ve Akdeniz Seyidoğlu, N. (2015). Engelsiz Parklarda Peyzaj Tasarımı. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 8 (2), 05-11.
• Ergül, C., Baydık, B., & Demir, Ş. (2013). Özel eğitim öğretmen adaylarının ve öğretmenlerinin zihin engelliler öğretmenliği lisans programı yeterliklerine ilişkin görüşleri, Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri,13(1), ss.499-522.
• Karakuş, M. K.,(2016). Engellilere Yönelik Kent Mobilyaları Üzerine İnceleme, Yüksek Lisans
• Özbaba, N., (2000). Okul Öncesi Eğitimcilerin ve Ailelerin Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar ile Normal Çocukların Entegrasyonuna (Kaynaştırılmasına) Karşı Tutumları, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Özdemir, A., (2017). Engelsiz Oyun Alanları İçin Kapsayıcı Tasarım Yaklaşımı,Ege Mimarlık Dergisi,1.
• Özsoy, Y., Özyürek, M., Eripek, S., (1996). Özel Eğitime Muhtaç Çocuklar Özel Eğitim Giriş, Ankara: Karatepe Yayınları, 1996, s. 3-25.
• Öztürk, M., (2012). Türkiye’de Engelli Gerçeği Raporu, Canda Özür Olmaz Derneği, İstanbul.
• Pehlivan, H. (2005). Oyun ve Öğrenme, Ankara: Anı Yayıncılık.
• Pouya, S., Akyol Şatıroğlu, E. ve Demirel, Ö. (2016). Özel eğitim okul bahçesindeki alan kullanımlarının engelliler için uygunluğunun irdelenmesi, Uluslararası Hakemli Tasarım ve Mimarlık Dergisi, 9:60-72.
• Pouya S., Bayramoğlu, E., Demirel, Ö. (2016).Doğa ile Uyumlu Fiziksel Engelli Çocuk Oyun Alanları, Süleyman Demirel Üniversitesi, Mimarlık Bilimleri ve Uygulamaları Dergisi.
• Pouya, S., Bayramoğlu, E., Demirel, Ö. (2017). Bir engelli okulu bahçesi tasarım ana kararları: Doğan Çağlar ortopedik engelliler okulu, Kastamonu Univ.,Orman Fakültesi Dergisi, 17 (4): 682-690.
• Şat, N., Göver, T., (2017). Engelliler İçin Belediyelerin Erişilebilirlik Sorumlulukları: Çorum Engel Haritası Projesi, Yıl 10, Sayı 1, Haziran 2017, ss. 521-542
• Tekin. H. H. (2019). “Engelli Üniversite Öğrencilerinin Eğitim Yaşamındaki Sorunları: Konya Örneği”, Manas Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8 (2): 1531-1548
• TÜİK (2008). Türkiye İstatistik Kurumu Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi, 2008. Nüfus Sayımı Sonuçları. Ankara: T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu, Haber Bülteni.
• Uslu, A.D. ve Güneş, M. (2017). Engelsiz kentler-herkes için erişilebilir kentler, Uluslararası Peyzaj Mimarlığı Araştırma Dergisi, E-ISSN: 2602-4322, 1 (2): 30-36
• Uslu, A., Shakouri, N.,(2012). Engelli Çocuklara Dost Oyun Alanı ve Dış Mekan Tasarımı,Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28(5):367-374.
• Yavuzer, H. (1993). Ana-Baba ve Çocuk, Remzi Kitapevi, İstanbul
• James D. MacConnell Award, (2019). Dr. J.P. Lord School