Context Relation of Repetitive Verses in Surah Al-Qamar

Yıl 2023, Sayı: 18, 58 - 75, 30.12.2023

Şafak Çatal

Öz

In this article, the subject of “context relationship of repetitive verses in Surah Al-Qamar” is discussed. The Quran is the guide of humanity. The Qur'an is a divine book that has been sent down, mostly related to various events, with specific purposes, sometimes as an answer to the questions asked and sometimes to inform about divine verdicts and wisdoms, which appeals to all kinds of people at all times, at any time. It’s not solely a sacred book for believers but also the first and eternal masterpiece of Arabic prose literature and an unique book that cannot be imitated. Repetition of some verses is one of its unique, unmatched attributes. Is the purpose of these repetitive verses only a repetition or do they have another purpose? Here, in this study, it is tried to find an answer to the aforementioned question through the وَلَقَدْ يَسَرْنَا الْقُرْاٰنَ لِلذِّ كْرِ فَهَلْ مِنْ مُدّكِرٍࣖ verse that is repeated four times in the chapter of al-Qamar and the context of this verse. . In this context, as a research method, each set of verses in which the repetition occurs is primarily discussed in its context, and then the interpretations of the classical and recent mufassirs on the subject are included. Then, it has been tried to determine which repetition scope -literary/spiritual- is included in the relevant context and the purposes of the repetitions. As a result, the data that are obtained will be mentioned in ‘Conclusion’ section.

Anahtar Kelimeler

Qur’an, Surah Al-Qamar, Repetition, Context

Kamer Sûresinde Tekrar Eden Âyetlerin Bağlam İlişkisi

Öz

Bu makalede, “Kamer sûresinde tekrar eden âyetlerin bağlam ilişkisi” konusu ele alınmaktadır. Kur'ân-ı Kerîm, insanlığın hidayet rehberidir. O, nüzul sürecinde çoğu kez değişik olaylar üzerine, bazen sorulan sorulara cevap niteliğinde, bazen de ilâhi hüküm ve hikmetleri bildirmek için indirilen, belirli maksatları olan, her dönemde, her yerde, her zaman ve her seviyeden insana hitap eden ilâhi bir kitaptır. Kur'ân, sadece iman edenler için mukaddes bir kitap değil, aynı zamanda Arap nesir edebiyatının ilk ve ebedi bir şaheseri olup taklidi mümkün olmayan emsalsiz bir kitaptır. Kur'ân’ı bu derece emsalsiz kılan özelliklerden birisi de onun içerdiği âyetlerden bazılarının metin olarak tekrar etmesidir. Metin olarak tekrar eden bu âyetlerin amacı sadece bir tekrar mıdır, yoksa başka bir gaye de içermekte midir? İşte bu çalışmada adı geçen soruya, Kamer sûresinde dört defa tekrar eden وَلَقَدْ يَسَّرْنَا الْقُرْاٰنَ لِلذِّ كْرِ فَهَلْ مِنْ مُدَّكِرٍࣖ âyeti ve bu âyetin bağlam ilişkisi üzerinden cevap bulmaya çalışılmaktadır. Bu kapsamda araştırma metodu olarak, tekrarın geçtiği her âyet kümesi öncelikli olarak bağlamı içinde ele alınmış, akabinde klasik ve son dönem müfessirlerin konuya yönelik yorumlarına yer verilmiştir. Daha sonra tekrar eden âyetin ilgili bağlamda hangi tekrar kapsamına -lafzî/manevî- girdiği ve tekrarlardaki maksatlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Sonuç itibariyle elde edilen veriler “Sonuç” bölümünde dile getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kur, Kamer sûresi, Tekrar, Bağlam

Kaynakça

• Abdülmün’im, Seyyid Hasan. Zâhirâtü’t-tekrâr fi’l-Kur’âni’l-Kerîm. Kâhire, 1980.
• Baş, Erdoğan. Kur’ân’ın Üslûbu ve Tekrarlar. İstanbul: Pınar Yayınları, 2003.
• Bilmen, Ömer Nasuhi. Kur’ân-ı Kerîm’in Türkçe Meali Âlîsî ve Tefsiri. 8 Cilt. İstanbul: Bilmen Yayınevi, 1985. Buhârî, Ebû Abdillâh Muhammed b. İsmâîl el-. el-Câmi‘u’s-sahîh. Beyrût, 2002.
• Cerrahoğlu, İsmail. Tefsir Usûlü. Ankara: Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Yayınları, 1971. Cevherî, Ebû Nasr İsmail b. Hammâd el-. es-Sıhâh. ed. Ahmed Abdulgafûr
• Attar. Beyrut: Daru’l-İlim li’l-Melayîn, 1990.
• Demirayak, Kenan. Arap Edebiyat Tarihi-I. Erzurum: Fenomen Yayınları, 2012.
• Doğan, Deniz. “Rahmân Sûresinde Tekrar Eden Âyetlerin Amacı ve Bağlam İlişkisi”. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi 29 (2017), 265-268.
• Durmuş, İsmail. “Tekit”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 40/365-368. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2011.
• Efendi, Mütercim Âsım. Kâmûsu’l-muhît Tercümesi. 6 Cilt. İstanbul: Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı Yayınları, 2013.
• Enis, İbrahim vd. el-Mu‘cemü’l-vasît. Tahran: Mektebetü’ş-Şürûki’d-Develiyye, 4. Basım, 2008 Erbaş, Ali. Kur’ân’daki Tekrarlar ve Hikmetleri. Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2020.
• Eren, Cüneyt. “Kur’ân-ı Kerîm’de Tekrar Olduğu İddiasının Belağat Açısından Değerlendirilmesi”. EKEV Akademi Dergisi 3/2 (2001), 91-107.
• Ferâhîdî, Halîl b. Ahmed el-. Kitâbü’l-ʿayn. ed. Abdulhamid Hindavi. 4 Cilt. Beyrut: Daru’l- Kütübi’l- İlmiyye, 2003.
• Fîrûzâbâdî, Ebû’t-Tâhir Mecdüddîn Muhammed b. Ya‘kûb b. Muhammed el- . el-Kâmûsü’l-muhît. Beyrût, 1993.
• Gezer, Süleyman. Sözlü Kültürden Yazılı Kültüre Kur’ân. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2015.
• İbn Âşûr, Muhammed Tâhir. et-Tahrîr ve’t-tenvîr mine’t-tefsîr. 30 Cilt. Tunus: Dâru’t-Tunûsiyye, 1984.
• İbn Manzûr, Ebu’l-Fazl Cemâluddîn Muhammed b. Mükerrem. Lisânu’l-arab. 15 Cilt. Beyrut: Daru’s-Sâdır, 1883.
• İsfahânî, Ebü’l-Kâsım Hüseyin b. Muhammed b. el-Mufaddal er-Râgıb el-. elMüfredât fî garîbi’l-Kurʾân. ed. Seyyid Muhammed Keydânî. Beyrut: Dâru’l-Ma’ârife, ts.
• Kaçar, Halil İbrahim. “Terdîd”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 40/507-508. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2011.
• Karaçam, İsmail. Sonsuz Mûcize Kur’ân. İstanbul: Çağ Yayınevi, 1987.
• Karaman, Hayrettin vd. Kur’ân Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. 5 Cilt. İstanbul: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, 2015.
• Kirmânî, Mahmud b. Hamza el-. Esrâru’t-tekrâr fi’l-Kur’ân. Kahire: yy, ts.
• Kurtubî, Ebû Abdillâh Muhammed b. Ahmed b. Ebî Bekr b. Ferh el-. el-Câmi‘ li-ahkâmi’l-Kur’ân. ed. Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkî. 24 Cilt. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 2006.
• Kutub, Muhammed Seyyid. fî Zılâl’il-Kur’ân. çev. M. Emin Saraç vd. 16 Cilt. İstanbul: Hikmet Yayınları, 1968.
• Mertoğlu, M. Suat. “Üslûbü’l-Kur’ân”. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 42/382. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, 2012.
• Müslim, Ebû’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc el-Kuşeyrî. el-Câmi‘u’s-sahîh. Riyad: Dâru’t- Tayyibe, 2006. Öztürk, Mustafa. Kur’ân Dili ve Retoriği. Ankara: Kitabiyat Yayınları, 2002.
• Râzî, Ebû Abdillâh (Ebû’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn Taberistânî er-. Mefâtîhu’l-ğayb. 32 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1981.
• Sarı, Mevlüt. Türkish English Arabic Persian. İstanbul: Gonca Yayınevi, ts.
• Süyûtî, Ebû’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed elHudayrî eş-Şâfiî es-. el-İtkan fî ‘ulûmi’l-Kur’ân. Beyrut: Mektebetü’sSekâfiyye, 1973.
• Şeyhûn, Mahmud Seyyid. Esrâru’t-tekrâr fî luğati’l-Kur’ân. Kâhire: Dâru’lHidâye, 1983. Taberî, Ebû Ca‘fer Muhammed b. Cerîr b. Yezîd el-Âmülî el-Bağdâdî et-. Câmi‘u’l-beyân ‘an te’vîli ’âyi’l-Kur’ân. ed. Abdullah b. Abdülmuhsin etTürkî. 24 Cilt. Kâhire: Dâru’l-Hicr, 2001.
• Tirmizî, Ebû İsa Muhammed b. İsa b. Sevre (Yezîd) et-. es-Sünen. ed. Beşşâr Avvâd Ma’rûf. Beyrut: Dâru’l-Garbi’l-İslâmiyye, 1996.
• Yazır, Elmalılı Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. ed. İsmail Karaçam vd. 10 Cilt. İstanbul: Zehraveyn Yayıncılık, 1992.
• Zemahşerî, Ebû’l-Kâsım Mahmûd b. Ömer b. Muhammed el-Hârizmî ez-. elKeşşâf ‘an hakâikı gavâmizi’t-tenzîl ve ‘uyûni’l-ekâvi’l fî vucûhi’t-te’vîl. ed. Muhammed Abdüsselam Şahin. 4 Cilt. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 1971.
• Zerkeşî, Bedreddin Muhammed b. Abdullah ez-. el-Burhân fî ‘ulûmi`l-Kur’ân. ed. Muhammed Ebü`l-Fazl ed-Dimyâtî. Mısır: Dâru’l-Hadîs, 2006.
• Zülfikar, Hamza. “Tekrar”. Türk Ansiklopedisi. C. 31. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı yayınları, 1982. Zürkânî, Muhammed Abdülazîm ez-. Menâhilü’l-‘irfân fî ‘ulûmi’l-Kur’ân. ed. Fevvâz Ahmed Zemerlî. Beyrût: Dâru’l-Kitâbu’l-Arabiyye, 1995.
• “https://www.islamveihsan.com/kuranda-neden-tekrarlar-var.html.” Erişim 17 Eylül 202