İran Dış Politikasında Yumuşak Güç Kullanımı: Kültür ve Dil

Yıl 2018, Cilt: 2 Sayı: 2, 46 - 68, 27.12.2018

Şamil Öçal

Öz

Bir ülkenin içinde yaşadığı kültürel çevre, o ülkenin iç siyasetini olduğu gibi dış siyasetini de etkilemektedir. Nitekim İran İslam Cumhuriyeti de 1979 yılında gerçekleştirdiği devrimden bu yana, dış siyasetinde kültüre ve kültürel tanıtım ve propagandaya önem vermiş ve bu kapsamda dikkat çeken bütçeler tahsis etmiştir. Bu bağlamda İran, kültürünü ve dilini dış siyasetinde yumuşak güç unsuru olarak kullanma yoluna gitmiştir. Bu makalede de İran’ın dış politikasında bir yumuşak güç unsuru olarak kültürün yeri ele alınıp tartışılacak ve özellikle de İslam Devrimi’nden sonra uygulanan kültür diplomasisi faaliyetleri incelenecektir.

Anahtar Kelimeler

İran, Dış Siyaset, Kültür Diplomasisi, Yumuşak Güç, Farsça

Kaynakça

• “Afganistan’da Kitap Yayımlamak için İzine Gerek Yok”, Fararu, https://bit.ly/2DfJ05I, (Erişim tarihi: 12.10.2018). “Afganistan’ın 21 Üniversite Öğretim Kitabı, İran’da Basıldı”, İslami Davet, https://www.islamidavet.com/afganistanin-21-universite-ogretim-kitabi-iranda-basildi/, (Erişim Tarihi: 12.10.2018). “Hakkımızda”, Farsça Öğretim Merkezi, https://www.fomer.ir/hakkimizda/, (Erişim Tarihi: 02.12.2018). “History”, Saadi Foundation, http://saadifoundation.ir/en/page/261/history, (Erişim Tarihi: 02.12.2018). “İran-Afganistan Meşhed ve Herat’te Kültür Merkezler Kuracak”, IRNA, http://www.irna.ir/fa/News/83035386, (Erişim Tarihi: 15.10.2018). “Persian Language and Literature Research Centers”, Saadi Foundation, http://saadifoundation.ir/en/page/242/persian-language-and-literature-research-centers, (Erişim Tarihi 02.12.2018). “Son Dakika: İran’dan Flaş Karar! İlkokullarda İngilizce Yasaklandı!”, Sabah, https://www.sabah.com.tr/dunya/2018/01/07/son-dakika-irandan-flas-karar-ilkokullarda-ingilizce-yasaklandi, (Erişim Tarihi: 04.12.2018). AMIRAHMADI, Hooshang, From Political Islam to National Secularism, Abadan 2006. AY, Hasan, “İranlı Ev Hanımları Türk Dizileri Aşkına Türkçe Öğreniyor”, Sabah, 18 Şubat 2015, https://www.sabah.com.tr/yasam/2015/02/18/iranli-ev-hanimlari-turk-dizileri-askina-turkce-ogreniyor, (Erişim Tarihi: 04.12.2018). ÇELİK, Kadir Ertaç, "İslam Devrimi Sonrası İran’da Kimlik ve Dış Politika: Konstrüktivist Bir Bakış", Bölgesel Çalışmalar Dergisi, 1(1), Yaz 2016, s. 251-275. DABASHI, Hamid, İran: Ketlenmiş Halk, çev. Emine Ayhan, Metis Yayınları, İstanbul 2007. EKŞİ, Muharrem, "İran'ın Transnasyonel ve Teopolitik-Şiilik-Temelli Kamu Diplomasisi", Bölgesel Araştırmalar Dergisi, İran Özel Sayısı, 1(2), Ekim 2017, s. 46-66. EKŞİ, Muharrem, Kamu Diplomasisi ve AK Parti Dönemi Türk Dış Politikası, Siyasal Kitabevi, Ankara 2014. GLUCK, Robert J., “The Shiraz Festival: Avant-Garde Arts Performance in 1970s Iran”, Leonardo, 40(1), s. 20–28. KIM, Hwajung, “Cultural Diplomacy as the Means of Soft Power in an InformationAge”, http://www.culturaldiplomacy.org/pdf/casestudies/Hwajung_Kim_Cultural_Diplomacy_as_the_Means_of_Soft_Power_in_the_Information Age, s. 3, (Erişim Tarihi: 26.04.2016). MUSAVIZADE, Ali Rıza-Mehdi Cavidani Mukaddem, “Nakş-i Ferheng-i Milli der Siyaset-i Harici-i Cumhur-i İslam-i İran” Daniş-i Siyasi, IV, 2 Payiz ve Zimistan, 1387, s. 195-220. NAH’I, Hadi, “Tevafuk ve Tezahum menafi’i Milli ve Mesalih-i İslami: Berresî-Tatbîk-i Siyaset-i Haric-i Devlethay-i Milli-İslami”, Defter-i Mütealat-ı Siyasi ve Beynelmileli, 12 (1), Tahran 1376, s. 275-287. NAKIPZADE, Ahmet, “Te’sir-i Ferheng-i Milli ber Siyaset-i Harici-i Cumhuri-i İslam-i İran” Defter-i Mütealat-ı Siyasi ve Beynelmileli, 10 (2), Tahran 1371, s. 109-118. NYE, Joseph S., “Soft Power and American Foreign Policy”, Political Science Quarterly, 112(2), 2004, s. 255-270. SAEKI, Shizuru, “The Perry Centennial Celebration: a Case Study in US-Japanese Cultural Diplomacy”, International Social Science Review, 80(3-4), 2005, s. 131-142. SÜRUŞ, Abdulkerim, “Se Ferheng”, Mecelle-i Âyine-i Endişe, 1378, s. 17-31. TACIK, Muhammed Rıza, Siyaset-i Harici: Arsa-i Fikdân-ı Tasmim ve Tedbir, Tahran 1383. TEHRANI, Hamid Reza, “Dehkhoda Lexicon Institute”, Dehkoda Lexicon Institute & International Center for Persian Studies, https://icps.ut.ac.ir/about-lexicon-e.html, (Erişim Tarihi: 04.12.2018). THALER, David E. vd., Mullahs, Guards, and Bonyads, CA Rand Corp., Santa Monica 2010. WASTNIDGE, Edward, “The Modalities of İranian Soft Power: From Cultural Diplomacy to Soft War”, Politics, 35(3-4), 2014, s. 364-377.