ÖĞRETMENLERİN SAĞLIK VE CİNSEL EĞİTİM, İNSAN GENETİĞİ VE BEYNİ İLE ÇEVRE VE ÇEVRE EĞİTİMİNE BAKIŞ AÇILARI

Yıl 2016, Cilt: 7 Sayı: 13, 25 - 60, 01.12.2016

F. Yasemin Günay Hülya Hamurcu , Bülent Çavaş

Öz

Bu çalışmanın temel amacı halen görev yapmakta olan öğretmenlerin (Sınıf, Fen ve
Teknoloji, Biyoloji, Türkçe) çevre ve çevre eğitimi, insan beyni ve genetiği, sağlık ve cinsel
eğitim üzerine görüşlerini ortaya koymaktır. Bu çalışmanın araştırma yöntemi alan
taramasıdır. Çalışmada kullanılan veri toplama aracı Biohead-Citizen projesi çerçevesinde
geliştirilmiş olan “Biohead-Citizen Anketidir”. Araştırma sonuçlarına göre, özellikle
öğretmenlerin çevre kirliliğine yönelik konularda çok hassas oldukları ve okullarda verilen
sağlık eğitiminin öğrencilerin davranışlarını etkileyen önemli bir role sahip olduğu sonucu
bulunmuştur. Araştırma sonuçları, cinsiyet, öğretim deneyimi, anne-baba eğitim seviyesi
durumunun görüşler üzerinde anlamlı bir farklılığa neden olmadığını göstermektedir. Buna
ek olarak, çocukluk yaşam yerine göre öğretmenlerin çevre ve çevre eğitimine yönelik
görüşlerinde anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Ayrıca öğretmenlerin mezuniyet alanlarının
insan beyni ve genetik ile ilgili görüşleri üzerinde de etkiye sahip olduğu ortaya
konulmuştur.

Anahtar Kelimeler

Öğretmenler, Çevre eğitimi, İnsan beyni ve genetiği, Sağlık ve cinsel eğitim

IN-SERVICE TEACHERS’ VIEWS ON THE ENVIRONMENT AND ENVIRONMENTAL EDUCATION, HUMAN BRAIN AND GENETICS, HEALTH AND SEXUAL EDUCATION

Öz

The main aim of this study is to present in-service teachers’ (Class, Science, Biology and Turkish Language Teachers) views on the environment and environmental education, human brain and genetics, health and sexual education. The research method of the study is field study. The Biohead- Citizen Questionnaire developed in the context of Biohead-Citizen project was used as main data collection tool in the study. According to the research results, it is found out that teachers’ sensitivity related to environmental pollution is high and teachers believe that health education in the schools plays an important role to effects the students’ behaviour. The research results showed that there was no statistically significant difference in mean scores for gender, teaching experience and mother-father education level. In addition, it is found that there was statistically difference in the views on environment and environmental education mean scores of teachers according to his/her childhood living place. Finaly, teachers’ graduation branches have also effects on their views related to human brain and genetics.

Anahtar Kelimeler

In service teachers, Environmental education, Human brain and genetics, Health and sexual education

Kaynakça

• Aksoy, F. (2006). Lise Öğretmenlerinin Genetiği Değiştirilmiş Gıdalara İlişkin Bilgi Düzeyleri, Görüşleri ve Bilgilendirilme İhtiyaçlarının Belirlenmesi: Adana Örneği, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi/ Biyoteknoloji Enstitüsü, Ankara. Anastácio, Z. C. Carvalho, G.S. and Clément, P. (2008).Children Sexual Arousal and Primary School Teachers’ Perceptions of Sex Education Training Needs. 13th IOSTE symposium: The Use of Science and Techonology Education for Peace and Sustainable Development, Buca Faculty of Education, Dokuz Eylul University, Proceedings of the XIII. IOSTE Symposium, pp:1247-1252. 21-26 September 2008, Kuşadası, İzmirTurkey. Atikcan, D. T. Bülbül, A. Coşkun, O. Çakmak, I. B. Özkan, O. C. ve Taş, Ö. (2009-2010). Toplumun Genetiği Değiştirilmiş Ürünlerle İlgili Bilgi Düzeyi ve Bu Ürünleri Kabul Ederlik Durumu. http://tip.baskent.edu.tr/cg/2009-2010%2520semprog.pdf Berger, D. Bernard,S. Khazami, S. Selmaoui, S.and Carvalho, G.S. (2008). Sex Education : Teachers’ and Future Teachers’ Conceptions and Social Representations ; What Relevance for Teachers’ Training ?. 13th IOSTE symposium: The Use of Science and Techonology Education for Peace and Sustainable Development, Buca Faculty of Education, Dokuz Eylul University, Proceedings of the XIII. IOSTE Symposium, pp:1-7. 21-26 September 2008, Kuşadası, İzmir-Turkey. Carvalho, G.S. Bernard, S. and Clément, P. (2008). Health Education: What Influences Teachers’ and Future Teachers’ Conceptions from 16 Countries of Europe, Africa and Middle East.13th IOSTE Symposium: The Use of Science and Techonology Education for Peace and Sustainable Development, Buca Faculty of Education, Dokuz Eylul University, Proceedings of the XIII. IOSTE Symposium, pp:8-15. 21-26 September 2008, Kuşadası, İzmir-Turkey. Cici, M. Deniz, S. ve Şahin, N. (2008). Environmental and Health Risk Perceptions of Students and Educators. 13th IOSTE symposium: The Use of Science and Techonology Education for Peace and Sustainable Development, Buca Faculty of Education, Dokuz Eylul University, Proceedings of the XIII. IOSTE Symposium, pp:154-160. 21-26 September 2008, Kuşadası, İzmir-Turkey Clément, P. (2004). Science et Idéologie : Exemples en Didactique et en Epistémologie de la Biologie. Actes du colloque Science - Médias – Société. Lyon:ENS-LSH http://sciences-medias.ens-lsh.fr). Clément, P. (2006). Didactic Transposition and KVP Model: Conceptions as Interactions Between Scientific Knowledge, Values and Social Practices, ESERA Summer School, IEC, Univ Minho, Braga (Portugal), p, 9-18. Çepni, S. (2005). Araştırma ve Proje Çalışmalarına Giriş (Genişletilmiş 3.Baskı). Trabzon: Celepler. Dawson, V. and Soames, C. (2006). The Effect of Biotechnology Education on Australian High School Students’ Understandings and Attitudes about Biotechnology Processes. Researchin Science & Technological Education, 24 (2), 183-198. Demir, A. ve Pala, A. (2007). Genetiği Değiştirilmiş Organizmalara Toplumun Bakış Açısı. Hayvansal Üretim. 48(1), 33-43. Güler, T. (2009). Ekoloji Temelli Bir Çevre Eğitiminin Öğretmenlerin Çevre Eğitimine Karşı Görüşlerine Etkileri. Eğitim ve Bilim. 34 (151), 30-43. Gürşimşek, I. (2003). Rehber Öğretmenlerin Cinsel Sağlık Bilgileri Eğitimine İlişkin Görüşleri, Sağlık Eğitimi Dergisi, 5-6, 37-48 Hill, R. Stannistreet, M. O’Sullivan, H. and Boyes, E. (1999). Genetic Engineering ofAnimals for Medical Research: Students’ Views. School Science Review, 80, 23-30. İnel, D. Evrekli, E. ve Günay. Y. (2012). Öğretmen Adaylarının İnsan Sağlığını Etkileyen Etmenlere İlişkin Görüşlerinin Farklı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (1), 327-344. İnel, D. Günay, Y. Evrekli, E. ve Hamurcu, H. (2011). Pre-service Teachers' Opinions about the Effects of Harmful Habits, Drug Use and Physical Activities on Human Health. Western Anatolia Journal of Educational Science, 349-358, İzmir web.deu.edu.tr/baed/giris/baed/ozel_sayi Jourdan, D. S., O. Diagne, F. and Carvalho, G. (2008). The Future Of Health Promotion in Schools Goes Through The Strengthening Of Teacher Training At A Global Level. Promotion And Education, 15(3), 36-38. Kaya, F., Serin, O. and Genç, A. (2007) [An Investigation into the Approaches as to Sexual Lives of First Class Student at Çanakkale Onsekiz Mart University Educational Faculty]. TAF Preventive Medicine Bulletin, 6 (6), 441-448. Kaymak,Y. Açıkel, C. Göçgeldi, E. Güleç, M. ve Şimşek, I. (2006). Üniversite Öğrencilerinin Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Hakkında Bilgi Düzeylerinin Saptanması. Türkiye Klinikleri Dermatoloji Dergisi, 16 (4), 153-159. Moreno, J.M. (2005). World Bank Final Report Learning to Teach In The Knowledge Society. Oğuz, D. Çakcı, I. ve Kavas, S. (2011) Yüksek Öğretimde Öğrencilerin Çevre Bilinci, SDU Faculty of Forestry Journal, 12: 34-39. Ormancı, Ü. Akpullukçu, S. ve Günay, F. (2012). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının Sistem Hastalıklarına İlişkin Görüşleri. X. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Bildiri Özetleri Kitabı, 581,27-30 Haziran 2012, Niğde. Özel, M. Erdoğan, M. Uşak, M. ve Prokop, P. (2009). Lise Öğrencilerinin Biyoteknoloji Uygulamalarına Yönelik Bilgileri ve Tutumları. Science Education 2 (10), 61-69. Özdemir, L. Ayvaz, A. ve Poyraz, Ö. (2003).Cumhuriyet Üniversitesi Öğrencilerinin Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar Konusundaki Bilgi Düzeyleri. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 25 (1), 10- 14. Pınar, G. Doğan, N. Ökdem, Ş. ,Algıer, L. ve Öksüz, E. (2009). Özel Bir Üniversitede Okuyan Öğrencilerin Cinsel Sağlıkla İlgili Bilgi Tutum ve Davranışları. Tıp Araştırmaları Dergisi, 7 (2) :105 -113 Seffrin, J. (2008). Health Education in Schools-The Importance of Establishing Healthy Behaviors in Our Nation’s Youth. The Health Educator Fall, 40(2), 1-5. Siyez, D.M. ve Siyez, E. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklara İlişkin Bilgi Düzeylerinin İncelenmesi, Türk Üroloji Dergisi, 35(1), 49-55. Sönmez, A. ve Kılınç, A (2012). Fen ve Teknoloji Öğretmen Adaylarının GDO’lu Besinler Konusunun Öğretimine Yönelik Öz Yeterlilikleri: Bazı Psikometrik Faktörlerin Muhtemel Etkileri. NEF-EFMED , 2 (6), 49-76. Sürmeli, H. ve Şahin, F. (2010). Üniversite Öğrencilerinin Biyoteknoloji Çalışmalarına Yönelik Tutumları. Eğitim ve Bilim. 155 ( 35), 33-45. Tan, M. and Pedretti, E. (2010). Negotiating the Complexities of Environmental Education: A Study of Ontario Teachers, Canadian Journal of Science, Mathematics and Technology Education, 10(1), 61-78. http://www.tandfonline.com/loi/ucjs20 Türk Eğitim Derneği (TED). (2009). Öğretmen Yeterlikleri. Ankara: Adım Okan http://portal.ted.org.tr/genel/yayinlar/Ogretmen_Yeterlik_Kitap.pdf ISBN 978-9944- 5128-6-2. Tokuç, B. ve Berberoğlu, U. (2007). Edirne Merkez İlçe İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerde Sağlığı Geliştirici Davranışlar. Taf. Prev. Med. Bull. 6(6): 421-426. Tuğut, N. ve Bekar, M. (2008). Üniversite Öğrencilerinin Sağlığı Algılama Durumları ile Sağlıklı Yaşam Biçimleri Davranışları Arasındaki İlişki. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 11(3): 17-26. Uzunkol, E. (2012).Sınıf Öğretmeni Adaylarının Genetiği Değiştirilmiş Organizmalara (GDO) İlişkin Algılarının Metaforlar Aracılığıyla Analizi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi (Journal of Research in Education and Teaching). 1 (4), 94-101 Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2000). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. 2. Baskı, Ankara: Seçkin. Yüce, Z. ve Yalçın, N. (2012). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Biyoteknoloji Konusundaki Bilgi Düzeyleri. kongre.nigde.edu.tr/xufbm Wyrick, D. Wyrick, C H. Bibeau, D L. and Fearnow-Kenney, M. (2001). Coverge Of Adolescent Substance Use Prevention in State Frameworks For Health Education. Journal of School Health, 71(9), 437-442.