Öğrencilerin Hayatlarındaki Dramlar ve Öğretmen Tutumları: Örnek Olay İncelemesi

Yıl 2020, Cilt: 11 Sayı: 2, 376 - 394, 28.12.2020

Veda Yar Yıldırım , Canan Tan , İbrahim Yıldırım

Öz

Araştırmanın amacı; öğrencilerin farklı yaşamlarından kaynaklı öğretmenlerin yaşadıkları hikâyelerin analiz edilmesidir. Çalışmada hikâyeler nitel araştırma desenlerinden durum çalışması deseni kullanılarak incelenmiştir. Bu çalışmada ortaya konan durum; öğretmenlerin öğrenci kaynaklı yaşadıkları dramlardır. Araştırmanın örneklem grubunun belirlenmesinde tipik durum örneklemesi kullanılmıştır. Bu araştırmada da öğretmenlerin öğrencilerin hayatlarından kaynaklı yaşanmış hikâyeler tipik durumlar olarak kabul edilmiştir. Araştırma verileri standartlaştırılmış açık uçlu görüşme formuyla toplanmıştır. Araştırma verilerinin çözümlenmesinde, nitel bir analiz yöntemi olan “içerik analizi” kullanılmıştır. Öğretmenlerin mesleklerini yerine getirirlerken yaşadıkları öğrenci dramlarına ilişkin hikâyelerin analiz edildiği araştırma bulgularına göre; öğretmenler öğrencilerle aile kaynaklı, kendileri kaynaklı birtakım dramlar yaşamaktadırlar. Bu dramlar bazen tesadüflerle öğrenilmektedir. Yaşanılan dram hikâyelerinde öğretmenlerin oldukça sarsıldıkları ve birtakım şeyler yapmaya çalıştıkları görülmektedir. Öğretmenler ayrıca hikâyelerin kendilerine mesleki gelişim anlamında acı da olsa tecrübe katkısı olduğunu ifade etmektedirler. Bulgularda görüldüğü gibi her hikâye mutlu sonla bitmemekte, olumsuzluklar ve belirsizlikler görülmektedir. Öğretmenlik mesleği insan hizmetidir. Her insanın kendine özel durumlarının olduğu gerçeğinden hareketle öğretmenlik mesleğinin zorluğu dikkate alınmalıdır.

Anahtar Kelimeler

Öğretmen, Öğrenci, Hikaye, Dram

Kaynakça

• Ainsworth, M. D. S., &Bell, S. M. (1970). Attachment, exploration, and separation; Illustrated by the behaviour of one-year-olds in a strange situation. Child development, 41,49-67.
• Akbaba, S. (2004). Psikolojik sağlığı koruyucu rehberlik ve psikolojik danışma. Ankara: Öğreti.
• Amato, P. R., & Booth, A. (1991). Consequences of parental divorce and marital unhappiness for adult well-being. Social Forces, 69, 895-914.
• Atakan, H. (2010). Okulöncesi eğitiminde aile katılımı çalışmalarının öğretmen ve ebeveyn görüşlerine göre değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Çanakkale.
• Attepe, S. (2010). Anne baba kaybının çocuklar üzerindeki etkileri. Aile ve Toplum, 11(6), 23-28.
• Bacanlı, H., (2005). Gelişim ve öğrenme. Ankara: Nobel.
• Başaran, İ. E. (2001), Eğitim psikolojisi. Ankara: Gül.
• BC Ministry of Health (2007). Mental health promotion. http://www.bced.gov.bc.ca. Erişim Tarihi: 10.05.2020.
• Beck, C. L. & Gargiulo, R.M. (1983). Burnout in teachers of retarded and nonretarded children. Journal of Educational Research, 76(3), 169-173.
• Blum, R. W. & Libbey, H. P. (2004). Executive summary. Journal of School Health, 74(7), 231-232.
• Cameron, S. & Heckman, J. (2001). The Dynamics of educational attainment for black, hispanic, and whitemales. Journal of Political Economy, 109(3), 455-499.
• Cooper, M. A. (1989). Factors associated with middle school 'at risk' students in the regular classroom (Doctoral dissertation). Abstract from: ProQuest File: Dissertations Abstract Item: 8807956.
• Cüceloğlu, D. (1997). İnsan ve davranışı. Ankara: Remzi.
• Cüceloğlu, D. ve Erdoğan, İ. (2015). Öğretmen olmak. Ankara: Pegem.
• Çay, M. (2018). https://idealsosyalhizmet.com/okul-sosyal-hizmeti-gelisimi-ve-turkiye/.Erişim tarihi: 10.05.2020.
• Çuhadaroğlu, F. (1985). Gençlerde benlik saygısı ile ilgili bir araştırma. XXI. Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi Bilimsel Çalışmalar, Adana.
• Dinç, D. (1992) Cinsiyetleri farklı lise öğrencilerinin benlik algı düzeylerinin özsaygı düzeylerine etkisi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Dupper, D. R. (2003). School social work: skills and interventions for effective practice. New Jersey: John Wiley & Sons.
• Duyan, V., Duyan, G. Ç., Gökçearslan Çiftçi E., Sevin, Ç. Erbay, E. ve İkizoğlu, M. (2008). Lisede okuyan öğrencilerin yalnızlık durumlarına etki eden değişkenlerin incelenmesi. Eğitim ve Bilim, 33, 28-41.
• Engin, A. O., Özen Ş. ve Bayoğlu, V. (2009). Öğrencilerin okul öğrenme başarılarını etkileyen bazı temel değişkenler. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3, 125-156.
• Erkan, R. ve Erdoğdu, M. Y. (2006). Göç ve çocuk suçluluğu. Aile ve Toplum, 9(9),79-90.
• Fidan, M. (2005). Sosyal hizmetler çocuk esirgeme kurumu çocuk yuvalarında barınan çocukların WISC-R skorlarının değerlendirilmesi (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
• Freiberg, J. H. (1983). Improving school climate-a facilitative process. Paper Presented at the Seminar in Organizational Development in Schools, University of La Verne.
• Gentles, S. J., Charles, C., Ploeg, J., & McKibbon, K. A. (2015). Sampling in qualitative research: Insights from an overview of the methods literature. The qualitative report, 20(11), 1772-1789.
• Güzel Ö., R. (2009). Kaynaştırma ortamlarında öğretimsel düzenlemeler. A. Ataman (Ed.) Özel gereksinimli çocuklar ve özel eğitime giriş içinde (51-83). Ankara: Gündüz.
• https://www.haberler.com).Öksüz ve Yetim rakamları. Erişim Tarihi: 10.05.2020.
• I.Özürlüler Şurası (1999). Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları. Ankara.
• İnce, Z., Kasapoğlu, A. ve Sezek, S. (2014). Korunmaya muhtaç kimsesiz çocukların devam ettikleri okulların yöneticilerinin bu çocukların sorunlarına ve sorunların çözümlerine yönelik mesleki donanımları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 39(39), 97-119.
• Kepçeoğlu, M. (1995). Psikolojik danışma ve rehberlik. Ankara: Gül.
• Laçinler, E. K. (1997). İnceleme: Farklılıkların ve benzerliklerin yönetimi. HR Dergi, 2.
• Lochner, L., & Moretti, E. (2004). The effect of education on crime: Evidence from prison inmates, arrests, and self-reports. American Economic Review, 94(1), 155-189.
• Miles, M, B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded Sourcebook. (2nd ed). ThousandOaks, CA: Sage.
• Murray, L. (1995). Personal and social education and competency requirements for initial teacher education. Pastoral Care in Education, 13(4), 11-17.
• Myrick, R. D. (2003). Developmental guidance and counselling: A practical approach. 4th Edition. USA: Educational Media Corporation.
• Naci, E. (2020). Tüm zamanların en iyi kısa filmi (öğretmen) https://www.youtube.com/watch?v=VD03hphus_A. Erişim tarihi: 10.02.2020 Nakajima, Ş. (2015). Yaşam doktoru. Ankara: Aylak.
• Owens, J. (2004). A review of the social and non-market returns to education. Education and Learning Network, Wales.
• Öğülmüş, S. (2013). Ortaöğretimde sınıf tekrarı, okul terk sebepleri ve örgün eğitim dışında kalan çocuklar politika önerileri raporu. MEB&UNICEF.
• Öztürk M. (2008). Hastalıklı çocukların gelişimi ve eğitimi süreğen hastalıklı çocuklar. Ankara: Gündüz Eğitim.
• Öztürk, B., Şahin, F. T. ve Koç, G. (2002). İlköğretim okullarında öğretmen beklentilerini etkileyen öğrenci özellikleri. Kuram ve Uygulamada eğitim Yönetimi Dergisi, 3(55), 390-413.
• Öztürk, S. (2004). Siyasal toplumsallaşma ve çocuk: Ankara’da ilköğretim çağı öğrencileri üzerinde yapılan bir araştırma. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 5, 57.
• Rumberger, R. W., & Larson, K. A. (1998). Student mobility and the increased risk of high school dropout. American Journal of Education, 107(1), 1-35.
• Sadioğlu, Ö., Batu, E.S. ve Bilgin, A. (2012). Sınıf öğretmenlerinin özel gereksinimli öğrencilerin kaynaştırılmasına ilişkin görüşleri. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(2), 399-432.
• Sadioğlu, Ö., Bilgin, A., Batu, S. ve Oksal, A. (2013). Sınıf öğretmenlerinin kaynaştırmaya ilişkin sorunları, beklentileri ve önerileri. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 13(3), 1743-1765. DOI: 10.12738/estp.2013.3.1546.
• Sarı, M. (2002). İki dilli çocukların çözümleme yöntemiyle okuma – yazma öğrenirken karşılaştıkları güçlükler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(9), 108-122.
• Siyez, D. M. (2009). Liselerde görev yapan öğretmenlerin istenmeyen öğrenci davranışlarına yönelik algıları ve tepkileri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 25(1), 67-80.
• Sucuoğlu, B. ve Kuloğlu N. (1996). Özürlü çocuklarla çalışan öğretmenlerde tükenmişliğin değerlendirilmesi. Türk Psikoloji Dergisi, 10(36), 44-60.
• Sucuoğlu, B. ve Kargın, T., (2008). İlköğretimde kaynaştırma uygulamaları yaklaşımlar, yöntemler, teknikler. İstanbul: Morpa.
• Toker, G., A. ve Bülbül, T. (2014). Okul bir insan bedenidir: Meslek lisesi öğrencilerinin okul algılarına yönelik bir metafor çalışması. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 63-88. http://dx.doi.org/10.12973/jesr.2014.41.4.
• Uluocak, G. P. (2009). İç göç yaşamış ve yaşamamış çocukların okulda uyumu. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 26, 36-40.
• Vural, B. (2003). Öğrenci merkezli eğitim ve çoklu zekâ. İstanbul: Hayat.
• Whitehead, B. D. (1993). Dan Quayle was right. Atlantic Monthly, 47-84.
• Yavuzer, H. (1992). Çocuk psikolojisi. İstanbul: Remzi.
• Yazıcı, E. (2012). Korunmaya muhtaç çocuklar ve çocuk evleri. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9(18), 499-525.
• Yeşilkayalı, E. ve Meydan, S. (2017). Bir ortaokul özelinde okul sosyal hizmeti ihtiyacının belirlenmesi. The Journal of Academic Social Science, 5(53), 206-221.
• Yıldırım, N. (2011). Öğretim sürecinde bulunan öğrencilerde görülen süreğen hastalıklar üzerine yönetimsel değerlendirme: Tokat ili örneği. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 11(25), 69-85.
• Yıldırım, N. (2011). Eğitim gönüllüsü kanaat önderlerinin (doğal liderlerin) okul yönetimine katkıları. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 8(2), 879-904.
• Yıldırım, N. ve Uğur, M. (2011). Öğrencilerin algısından okul müdürü imgelerinin karikatürize ifadeleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 19(2), 409-426.
• Yıldız, S. (2012). Okulöncesi eğitim programlarında yer alan ev ziyaretlerinin işlevselliğinin öğretmen görüşüne göre değerlendirilmesi (Nevşehir İli Örneği) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Erciyes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.