Türkiye’de Cebir Öğrenme Alanında Yapılmış Lisansüstü Tezlerin Bibliyometrik Profili (2011-2021)

Yıl 2022, Cilt: 13 Sayı: 1, 400 - 421, 28.06.2022

Deniz Kaya , Cenk Keşan

https://doi.org/10.51460/baebd.1093156

Öz

Bu çalışmanın amacı, 2011-2021 yılları arasında Türkiye’de cebir öğrenme alanında yapılmış olan lisansüstü tezlerin bibliyometrik profillerini belirlemektir. Bu doğrultuda, Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi veri tabanında erişim izni verilmiş olan cebir öğrenme alanı ile ilgili yüksek lisans ve doktora tezleri incelenmiştir. Nitel anlayışa bağlı olarak yürütülen çalışmadaki dokümanların incelenmesinde bibliyometrik analizden yararlanılmıştır. Bu kapsamda, Yöktez veri tabanından ulaşılan 94 yüksek lisans ve 20 doktora tezi çalışmanın veri grubunu oluşturmuştur. Ulaşılan tezler yayınlanma yılı ve türü, yazım dili, araştırmacı cinsiyeti, yapıldıkları üniversiteler, danışman unvanı, amacı, ölçtüğü özelliği, alt öğrenme alanı, yaklaşımı ve açıklaması, örneklem düzeyi, örneklem seçimi, veri toplama aracı ve veri analiz açıklaması parametrelerine göre analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, en fazla tez 2019 yılında en az ise 2014 yıllında yayınlanmıştır. Yapılan çalışmalarda, kadın araştırmacıların oranı daha fazla iken en fazla tez Atatürk, Gazi ve Anadolu üniversitelerinde yapılmıştır. Tezlerde çoğunlukla bir yöntemin, modelin, yaklaşımın, uygulamanın veya yazılım etkinliğinin sınandığı belirlenmiş ve başarı testleri daha çok kullanılmıştır. Cebirsel ifadeler alt öğrenme alanı ile daha fazla çalışma yapılmış ve nicel yaklaşımlar daha fazla tercih edilmiştir. Çoğunlukla ortaokul öğrencileri ile çalışılmış, amaçsal örnekleme yönetimi kullanılmış ve veri toplama aracı olarak testler, veri analizinde ise nicel betimsel analizler daha fazla kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Bibliyometrik profil, Cebir, Lisansüstü tezler

Bibliometric Profile of Postgraduate Theses in the Field of Algebra Learning in Turkey (2011-2021)

Öz

The aim of this study is to determine the bibliometric profiles of postgraduate theses in the field of algebra learning in Turkey between the years 2011-2021. In this direction, master's and doctoral theses related to the field of algebra learning, which were granted access to the National Thesis Center database of the Council of Higher Education, were examined. Bibliometric analysis was used in the examination of the documents in the study, which was carried out depending on the qualitative understanding. In this context, 94 master's and 20 doctoral theses accessed from Yöktez database formed the data group of the study. The theses were analyzed according to the parameters of the year and type of publication, writing language, gender of the researcher, universities, title of supervisor, purpose, feature measured, sub-learning area, approach and explanation, sample level, sample selection, data collection tool and data analysis explanation. According to the findings, the most theses were published in 2019 and the least in 2014. While the rate of female researchers is higher in the studies, the most theses were done in Atatürk, Gazi and Anadolu universities. In theses, it was determined that a method, model, approach, application or software effectiveness was tested and success tests were used more. More work has been done with the algebraic expressions sub-domain and quantitative approaches have been preferred more. It mostly worked with middle school students, purposeful sampling method was used, tests were used as data collection tool, and quantitative descriptive analyzes were used more in data analysis.

Anahtar Kelimeler

Algebra, Bibliometric profile, Postgraduate theses

Kaynakça

• Akgün, L. (2007). Değişken kavramına ilişkin yeterlilikler ve değişken kavramının öğretimi. (Yayımlanmamış doktora tez). Atatürk Üniversitesi, Erzurum.
• Akkaya, R., & Durmuş, S. (2006). İlköğretim 6-8. sınıf öğrencilerinin cebir öğrenme alanındaki kavram yanılgıları. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31, 1-12.
• Altun, M. (2005). Matematik öğretimi ilköğretim ikinci kademede (6, 7. ve 8. sınıflarda). (4. Baskı). Bursa: Alfa Akademi.
• Bağdat, O., & Anapa-Saban, P. (2014). İlköğretim 8. sınıf öğrencilerinin cebirsel düşünme becerilerinin solo taksonomisi ile incelenmesi. The Journal of Academic Social Science Studies, 26, 473-496.
• Bayram, G. M. (2019). 2008-2018 yılları arasında matematik eğitimi alanında yapılan lisansüstü tezlerin bilgisayar destekli matematik öğretimi bağlamında incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bayburt Üniversitesi, Bayburt.
• Bell, A. (1995). Purpose in school algebra. The Journal of Mathematical Behavior, 14(1), 41-73. https://doi.org/10.1016/0732-3123(95)90023-3
• Borgman, C. L., & Furner, J. (2002). Scholarly communication and bibliometrics. In B. Cronin (Ed.), Annual Review of Information Science and Technology, 36(1), (pp. 3-72). Medford, N. J.: Information Today. https://doi.org/10.1002/aris.1440360102
• Creswell, J. D. (2017). Mindfulness interventions. Annual Review of Psychology 68, 491-516.
• Dede, Y., & Argün, Z. (2003). Cebir, öğrencilere niçin zor gelmektedir? Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24, 180-185.
• Dijle, A. (2019). Türkiye’de 2014-2018 yılları arasında matematik eğitimi alanında yapılan lisansüstü tezlerin analizi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi, Bolu.
• Dönmez, S. M. K. (2021). 7. Sınıf öğrencilerinin cebir öğrenme alanı bağlamında matematiksel yeterliklerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Ersoy, Y., & Erbaş, K. (2005). Kassel projesi cebir testinde bir grup Türk öğrencinin genel başarısı ve öğrenme güçlükleri. İlköğretim Online, 4(1), 18-39.
• Gökburun, Ö. (2021). Cebirsel düşünme kavramının ortaokul seviyesinde öğrenilme durumunun araştırılması. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bayburt Üniversitesi, Bayburt.
• Gürbüz, M. Ç. (2021). Ortaokul öğrencilerinin cebirsel kavramları soyutlama süreçlerinin incelenmesi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Gürbüz, R., & Akkan, Y. (2008). Farklı öğrenim seviyesindeki öğrencilerin aritmetikten cebire geçiş düzeylerinin karşılaştırılması: Denklem örneği. Eğitim ve Bilim, 33(148), 64-76.
• İlhan, M. (2011). İlköğretim ve ortaöğretim matematik öğretmen adaylarının geometrik düşünme düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Dicle Üniversitesi, Diyarbakır.
• Johnson, B., & Turner, L. A. (2003). Data collection strategies in mixed methods research. In A. Tashakkori & C. Teddlie (Eds.), Handbook of mixed methods in social and behavioral research (pp. 297-319). Thousand Oaks, CA: Sage.
• Kaput, J. J. (2008). What is algebra? What is algebraic reasoning? In J. J. Kaput, D. W. Carraher, & M. L. Blanton (Eds.), Algebra in the early grades (pp. 5-17). New York: Lawrence Erlbaum Associates.
• Kaput, J., & Blanton, M. (2001). Student achievement in algebraic thinking: a comparison of third-graders’ performance on a state fourth-grade assessment. In R. Speiser, C. Maher, & C. Walter (Eds.), Proc. 23rd of the Annual Meeting of the North American Chapter of the Psychology of Mathematics Education (Vol. 1, pp.99-108).
• Katz, V. J., & Barton, B. (2007). Stages in the history of algebra with implications for teaching. Educational Studies in Math, 66(2), 185-201. https://doi.org/10.1007/s10649-006-9023-7
• Kaya, D. (2018). Yedinci sınıf öğrencilerinin cebirsel sözel problemleri çözme becerilerinin incelenmesi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(39), 159-181. https://doi.org/10.31795/baunsobed.437730
• Kaya, D. (2017). Yedinci sınıf öğrencilerinin cebirsel düşünme düzeyleri ile becerilerinin incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(2), 657-675. https://doi.org/10.14686/buefad.309000
• Kaya, D. (2016). Altıncı sınıf öğrencilerinin cebir öğrenme alanındaki başarı düzeylerinin incelenmesi. International e-Journal of Educational Studies (IEJES), 1(1), 47-59.
• Kieran, C. (2014). Algebra teaching and learning. In S. Lerman (Ed.), Encyclopaedia of mathematics education (pp. 27-32). Dordrecht: Springer Reference.
• Kutluca, T., & Akın, M. (2013). Somut materyallerle matematik öğretimi: Dört kefeli cebir terazisi kullanımı üzerine nitel bir çalışma. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 4(1), 48-65.
• Lacampagne, C. B. (1995). Conceptual framework for the algebra initiative of the national instutute on student achievement, curriculum and assesment. In. C. Lacampagne, W. Blair, & J. Kaput (Eds.), The algebra initiative colloquium, 2, (pp. 237-242). Washington, DC.
• Lew, H. C. (2004). Developing algebraic thinking in early grades: Case study of Korean elementary school mathematics. The Mathematics Educator, 8(1), 88-106.
• Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook (2nd Ed.). Sage Publishing.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2018). Matematik dersi öğretim programı (ilkokul ve ortaokul 3, 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflar). Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• Milli Eğitim Bakanlığı (MEB). (2013). Ortaokul matematik dersi (5, 6, 7 ve 8. sınıflar) öğretim programı. Ankara: Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı.
• National Council of Teachers of Mathematics (NCTM). (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston, VA: NCTM.
• Özey, K. (2019). Cebir öğrenme alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi: 2010-2018 yılları arası Türkiye örneği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bursa Uludağ Üniversitesi, Bursa.
• Palabıyık, U., & İspir, O. A. (2011). Örüntü temelli cebir öğretiminin öğrencilerin cebirsel düşünme becerileri ile matematiğe karşı tutumlarına etkisi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 30, 111-123.
• Pritchard, A. (1969). Statistical bibliography or bibliometrics. Journal of Documentation, 25(4), 348-349.
• Radford, L. (2012). On the development of early algebraic thinking. PNA Revista De Investigación En Didáctica De La Matemática, 6(4), 117-133. https://doi.org/10.30827/pna.v6i4.6139
• RAND Mathematics Study Panel Report (2003). Mathematical proficiency for all students: Toward a strategic research and development program in mathematics education. (No: 083303331X) Santa Monico, CA: RAND.
• Sandelowski, M., & Barroso, J. (2007). Handbook for synthesizing qualitative research. New York: Springer.
• Schwartz, J., & Yerushalmy, M. (1992). Getting students to function in and with algebra. In G. Harel, & E. Dubinsky (Eds.), The concept of function: Aspects of epistemology and pedagogy 25, (pp. 261-289). Washington, DC: Mathematical Association of America.
• Sözbilir, M., Kutu, H., & Yaşar, M. D. (2012). Science education research in Turkey: A content analysis of selected features of papers published. In J. Dillon, & D. Jorde (Eds.), The World of Science Education: Handbook of Research in Europe (pp.341-374). Sense Publishers. https://doi.org/10.1007/978-94-6091-900-8_14
• Stacey, K., & MacGregor, M. (1999). Learning the algebraic method of solving problems. The Journal of Mathematical Behavior, 18(2), 149-167. https://doi.org/10.1016/S0732-3123(99)00026-7
• Stacey, K., & MacGregor, M. (1997). Building foundations for algebra. Mathematics Teaching in the Middle School, 2(4), 252-260. https://doi.org/10.5951/MTMS.2.4.0252
• Sutherland, R., & Rojano, T. (1993). A spreadsheet approach to solving algebra problems. The Journal of Mathematical Behavior, 12(4), 353-383.
• Tague-Sutcliffe, J. (1992). An Introduction to informetrics. Information Processing & Management, 28(1), 1-3. https://doi.org/10.1016/0306-4573(92)90087-G
• Tereci, A., & Bindak, R. (2019). 2010-2017 yılları arasında Türkiye’de matematik eğitimi alanında yapılan lisansüstü tezlerin incelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 6(1), 40-55. https://doi.org/10.21666/muefd.485737
• Ulutaş, F., & Ubuz, B. (2008). Matematik eğitiminde araştırmalar ve eğilimler: 2000 ile 2006 yılları arası. İlköğretim Online, 7(3), 614-626.
• Wagner, S., & Parker, S. (1993). Advancing algebra. In P. S. Wilson (Ed.), Research ideas for the classroom: High school mathematics (pp. 120-139). New York: Macmillan.
• Wang, X. (2015). The literature review of algebra learning: Focusing on the contributions to students’ difficulties. Creative Education, 6(2), 144-153. https://doi.org/10.4236/ce.2015.62013
• Yenilmez, K., & Avcu, T. (2009). Altıncı sınıf öğrencilerinin cebir öğrenme alanındaki başarı düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(2), 37-45.