Türkiye'de Özel Yetenekli Öğrencilerin Matematik Eğitimi Alanında Yapılan Tezlerdeki Eğilimler: 1990-2021

Yıl 2023, Cilt: 14 Sayı: Special Issue 2 - FEN VE MATEMATİK ÖZEL SAYISI, 149 - 175, 28.06.2023

Nilgun Kirişçi

https://doi.org/10.51460/baebd.1102259

Öz

Özel yetenekliler alanında Türkiye'de gerçekleştirilen tezler yaklaşık 30 yıllık bir geçmişe sahiptir. Bu süreç içerisinde farklı örneklem gruplarıyla, farklı araştırma yaklaşımlarıyla çeşitli disiplinlerde ve konularda birçok tez yayımlanmıştır. Özel yetenekliler alanında gerçekleştirilen tez çalışmaları zamanla alana olan ilginin artmasıyla ve özel yetenekliler eğitimi bölümlerinin yaygınlaşmasıyla artış göstermiştir. Bu çalışmada 1990-2021 yılları arasında özel yetenekli öğrencilerin matematik eğitimi alanında gerçekleştirilen tez çalışmalarını incelemek, Türkiye'deki genel yönelimin belirlenmesiyle ileriki çalışmalara kaynak oluşturmak amaçlanmıştır. Çalışma verileri Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edilen 65 doktora ve yüksek lisans tezinden oluşmaktadır. Elde edilen veriler yayım yılı, üniversite, araştırma grubu, araştırma yöntemi ve araştırma konusu olmak üzere 5 temel boyutta incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden dokuman incelemesi yöntemi kullanılmıştır. Araştırma verileri içerik analiziyle analiz edilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre özel yeteneklilerin matematik eğitimiyle ilgili gerçekleştirilen tezlerin büyük bir çoğunluğunun yüksek lisans tezi olduğu ve yüksek lisans tezlerinin yaklaşık yarısı oranında doktora tezi olduğu belirlenmiştir. Çoğunlukla ortaokul öğrencilerinin örneklem olarak seçildiği, okul öncesi öğrencileri ve öğretmen ile gerçekleştirilen tezlerin sınırlı sayıda kaldığı, aileler, okul yöneticileri ve rehberlik servisi ile gerçekleştirilen tezlerin ise olmadığı belirlenmiştir. İncelenen tezlerin çoğunlukla nicel araştırma yöntemini kullandıkları karma çalışmaların ise sınırlı sayıda kaldığı belirlenmiştir. Araştırmanın önemli bulgularından biri de özel yetenekli öğrencilerin matematik eğitimleri ile ilgili tezlerde araştırma konusu olarak teknoloji boyutunun sadece iki tezde incelenmesidir.

Anahtar Kelimeler

matematik eğitimi, özel yetenek, tezlerdeki eğilimler, üstün yetenek

Kaynakça

• Altheide, D. L., & Schneider, C. J. (1996). Process of document analysis. In D. Altheide (Ed.) Qualitative media analy¬sis (pp 23-41). Thousand Oaks: Sage Pub.
• Assouline, S. G., & Lupkowski-Shoplik, A. (2021). Developing math talent: A comprehensive guide to math education for gifted students in elementary and middle school. NY: Routledge.
• Ayvacı, H. Ş., & Bebek, G. (2019). Türkiye’de üstün zekâlılar ve özel yetenekliler konusunda yürütülmüş tezlerin tematik incelenmesine yönelik bir çalışma. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 45, 267-292.
• Baki, A., Güven, B., Karataş, İ., Akkan, Y. & Çakıroğlu, Ü. (2011). Trends in Turkish mathematics education research: from 1998 to 2007. Hacettepe University Journal of Education, 40, 57-68.
• Bedur, S., Bilgiç, N., & Taşlıdere, E. (2015). Özel (üstün) yetenekli öğrencilere sunulan destek eğitim hizmetlerinin değerlendirilmesi. HAYEF Journal of Education, 12(1), 159-175.
• Bolat, Y., & Tekin, M. (2017). Üstün yeteneklilerin eğitimi araş¬tırmalarında eğilimler: Yöntem bilimsel bir analiz. Interna¬tional Journal of Eurasia Social Sciences, 8(27), 609-629.
• Bulgurcu, S. (2021). Özel yetenekliler alanında uluslararası doktora tezlerinin analizi (2010-2020). Üniversite Araştırmaları Dergisi, 4(2), 137-153.
• Cengizhan, S. (2019). Sınıf öğretmenlerinin özel yetenekli öğrenciler için etkinlik tasarlamada-uygulamada karşılaştıkları güçlükler ve eğitime ilişkin görüşleri. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(5), 27-36.