József Andrasovszky’nin (1889- 1943) 1911 Yılı Anadolu Botanik Gezisi

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 3, 22 - 34, 31.12.2019

Ömer Çeçen Zeki Aytaç , Hüseyin Mısırdalı Ayvaz Ünal

Öz

Macar bağcılık uzmanı ve botanikçi József Andrasovszky, 1911'de 37°-40° enlem ve 32°- 34° boylamlı bitki örneklerini toplamak için Türkiye'ye gelmiştir. Gezisine 7 Mart 1911 tarihinde Budapeşte’den başlayan Andrasovszky, 13 Martta Ankara’dan bitki toplamaya başlar. 7 Eylül’ de Konya da gezisini bitirir ve aynı gün Budapeşte’ye döner. Gezisinin tamamını günümüz Ankara, Konya ve Karaman ili sınırlarında gerçekleştirir. Bu çalışma, Andrasovszky’nin eserinde bulunan ziyaret ettiği yerlerin güncel isimlerini, bitki koleksiyonunun içeriği ve lokasyonlarını kapsamaktadır. Türkiye Florasında bu esere atfen verilen kayıtlardaki eksik ve şüpheli bilgiler büyük oranda bu makalede açıklığa kavuşturulmuştur. Koleksiyon, Budapeşte’de Macar Doğa Tarih Müzesi Genel Herbaryumunda (BP) bulunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Anadolu, Botanik koleksiyon, József Andrasovszky, Türkiye

Kaynakça

• Andrasovszky J. (1917).Magyarország Orchidea-Flórájához. — Magyar Botanıkaı Lapok (Ungarische Botanische Blátter). 110-120. P Budapeşte.
• Andrasovszky, J.(1912). Vorläufiger Bericht über die im Jahre 1911 in den Steppen Kleinasiens ausgeführte Reise. Bot. Közlem. XI: 5 7 - 6 4.
• Andrasovzky, J. (1914). Additamenta ad Floram Galaticam et Lycaonicam(Adatok Galatía és Lycaonía flórájához).106 s. Budapest.
• Baytop, A. (2004). Türkiye’ de Botanik Tarihi Araştırmaları, Tübitak Yayınları Akademik Dizin. Ankara.
• Baytop, A. (2010). Plant collectors in Anatolia (Turkey). Phytologia Balcanica 16 (2): 187-213.
• Baytop, A. (2012). Anadolu’nun dar bir yöresinden örnek toplamış bitki toplayıcıları. Osmanlı Bilimi Araştırmaları XIV (1): 1-16.
• Bornmüller, J. (1915). Magyar Botanikai Lapok. 14:54. Budapest.
• Botanischer Garten und Botanisches Museum Berlin-Dahlem https://www.bgbm.org/, erişim tarihi: 31.01.2019. Çeçen, Ö., Aytaç, Z., Mısırdalı, H. ve Ünal, A. (2018). József Andrasovszky’nin (1889- 1943) Türkiye’deki Astragalus L. türlerine ait Kayıtları. Bağbahçe Bilim Dergisi 5(3) 2018: 1-9.
• Davis, P.H. (ed.),(1965-1985). Flora of Turkey and the East Aegean Islands 1-9. Edinburgh University Press, Edinburgh.
• Davis, P.H.(1988). Flora of Turkey and the East Aegean Islands10:114-124.Edinburgh University Press,Edinburgh. Demiriz, H. (1993). An annotated Bibliography of Turkish Flora and Vegetation, s.228-229 ve s.219-220. TÜBİTAK, Ankara.
• Ekim, T, Aytaç, Z., ve Duman, H. (1991). Some news taxa of Astragalus L. and comments on Turkish Caragana Lam. Thaiszia 1: 17-29.
• Europeana collections. (2008): https://www.europeana.eu/portal/en/ search, erişim tarihi: 31.01.2019.
• Google Maps. (2018): https://www.google.com/maps/, erişim tarihi: 29.05.2018.
• Greuter, W. (1980). Med-Checklist Notulae, 1. Willdenowia 10 (1): 13-21.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. ve Babaç, M.T.,(edlr.), (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). İstanbul: Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını,İstanbul.
• Güner, A., Özhatay, N., Ekim, T. ve Başer, K.H.C. (edlr), (2000).Flora of Turkey and the East Aegean Islands 11. Edinburgh University Press,Edinburgh.
• Hungarian Natural History Museum. (2014): http://www.nhmus.hu/en/collections/department_of_botany/herbarium_generale, erişim tarihi: 31.01.2019. Kiepert, H. (1905-1910). Karte von Kleinasien in 24 Blattern, 1:400.000.
• Lanjouw, J. ve Stafleu, P.A. (1957). Index Herbariorum, Part II(2): Collectors, Regnum Vegetabile vol. 9, Utrecht. Med–Checklist.(2016): http://ww2.bgbm.org/mcl/home.asp, erişim tarihi: 31.01.2019.
• Peşmen, H. (1974). Türkiye Ferula ve Ferulago türleri üzerine kıyaslamalı bir taksonomik araştırma. Doçentlik Tezi. Ankara s.1-80.
• Sağıroğlu, M. ve Duman, H. (2006). Ferula parva Freyn & Bornm. (Apiaceae): A Contribution to an Enigmatic Species from Turkey Turk J Bot 30 :399-404.
• Sağıroğlu, M. (2005). Türkiye Ferula (Umbelliferae) Cinsinin Revizyonu. Gazi Üniversitesi. Doktora Tezi. Ankara. S. 338.
• Širjaev, G. (1943). Generis Astragali L. species et varietates novae. Feddes Report. 52:11.
• Şenel, M. (1997). 1/100.000 Ölçekli Türkiye Jeoloji Haritaları. No: 2, Fethiye- L8 Paftası, Ankara: Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü Yayını.
• The International Plant Name Index. (2016): Royal Botanic Gardens, Kew. http://www.ipni.org. (Erişim Tarihi: 31/01/2019).
• The Plant List. (2013): http://www.theplantlist.org. (Erişim Tarihi: 31/01/2019).
• Yıldırımlı, Ş. (2014). Anadolu Botanik Tarihi, Şu Eserde; Güner, A. ve Ekim, T. (edlr.). Resimli Türkiye Florası, Cilt 1. Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları Flora Dizisi 2, Flora Araştırmaları Derneği ve Türkiye İş Bankası Kültür Yayını.