Arum meryemianum: Güneydoğu Anadolu’dan Yeni Bir Arum/Yılanyastığı (Aracaeae) Türü

Yıl 2023, Cilt: 10 Sayı: 1, 32 - 40, 30.04.2023

Hasan Yıldırım , Tuğkan Özdöl , Mehmet Çelik

Öz

Arum meryemianum Güneydoğu Anadolu'da, Osmaniye ilinde, tespit edilmiş ve bilim dünyası için yeni bir tür olarak burada tanımlanmıştır. Tür, A. maculatum, A. concinnatum ve A. italicum türleri ile ilişkilidir. Yeni tür, bu türlerden morfolojik pek çok özellik bakımından kolaylıkla ayrıt edilmektedir. Arum meryemianum ve yakın akraba türleri olan A. concinnatum, A. maculatum ve A. italicum ile temelde ortak paylaştıkları morfolojik karakter sıpata rengi olmasına karşın bu türlerden yumrusunun dikey duruşlu diskoid tuberli oluşu; sıpata ayasının diğer türlere göre daha dar oluşu; apendiks boyunun sıpata ayasına oranı, apendiks rengi, dişi çiçek bölgesinin boyu ve bunların yanı sıra pistilot, sitaminot ve anter rengi ile net olarak ayrılır. Ayrıca coğrafik yayılış açısından oldukça izole popülasyonlara sahip olması da yeni tür oluşunu destekleyici bir parametre olarak değerlendirilmiştir. Bu çalışmada yeni türün ayrıntılı betimi, yakın türler ile morfolojik karşılaştırmaları ve arazi fotoğrafları burada verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Araceae, Arum, flora, Türkiye, yeni tür

Teşekkür

Arum türleri üzerine yaptığımız herbaryum çalışmalarında, çalışmamıza izin veren yurtiçi ve yurtdışı herbaryumlarından AIBU, ANK, E, EGE, G, GAZI, Harran Üniv. Herbaryumu, HUB, ISTE, ISTF, K, LE, NGBB, P (Resim), VANF, W ve WU yönetimlerine ve çalışanlarına teşekkürü borç biliriz. Arum macculatum fotoğraflarını kullanmamıza izin veren sayın Hüseyin Akkılıç’a çok teşekkür ederiz.

Kaynakça

• Alpınar, K. (2012). Arum L. Şu eserde: Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. ve Babaç, M.T. (edlr), Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler), s. 86–88. Flora Araştırmaları Derneği ve Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayını, İstanbul.
• Blume, C.L. (1836). Arum. Rumphia 1: 116-9.
• Boissier, P.E. (1853). Diagnoses Plantarum Orientalium Novarum, 13:5–10. Geneva.
• Boyce, P.C. (1993). The genus Arum. Kew: Royal Botanic Gardens.
• Boyce, P.C. (2006). Arum ̶ A decade of change. Aroideana 29: 132–137.
• CoğrafyaHarita (2023). Coğrafya Harita. Türkiye Dilsiz Haritası. http://cografyaharita.com/turkiyedilsiz-haritalari.html. (erişim tarihi: 05.03.2023).
• Engler, A. (1879). Arum. DC., A. ve DC., C. Monog. Phanerog. 2: 580-597.
• Güner, A., Aslan, S., Ekim, T., Vural, M. ve Babaç, M.T. (edlr.). (2012). Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler). Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi ve Flora Araştırmaları Derneği Yayını, Istanbul,
• Linz, J., Stökl, J., Urru, I., Krügel, T., Stensmayr, M.C. ve Hansson, B.S. (2010). Molecular phylogeny of the genus Arum (Araceae) inferred from multi-locus sequence data and AFLPs. Taxon 59 (2): 405-415.
• Lobin, W., Neumann, M., Bogner, J. ve Boyce, P.C. (2007). A new Arum species (Areae, Araceae) from NE Turkey and Georgia. Willdenowia 37: 445–449.
• Mayo, S.J., Bogner, J. ve Boyce, P.C. (1997). The genera of Araceae. Kew: Royal Botanic Gardens.
• Menemen, Y., Aytaç, Z. ve Kandemir, A. (2013). Türkçe bilimsel bitki adları yönergesi. Bağbahçe Bilim Dergisi 47: 28–31.
• Mill, R.R. (1984). Arum L. Şu eserde: Davis, P.H. (ed.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands, 8: 41-62. Edinburgh University. Edinburgh.
• Plants of the World Online (POWO). (2020). Facilitated by the Royal Botanic Gardens, Kew: http://www. plantsoftheworldonline.org/ (erişim tarihi: 05.03.2023).
• Yıldırım, H. ve Altıoğlu, Y. (2016a). Biarum rifatii (Araceae): Güneybatı Anadolu'dan yeni bir Yılanpancarı (Biarum Schott.) türü. Bağbahçe Bilim Dergisi 3(2) 2016: 12-19.
• Yıldırım, H. ve Altıoğlu, Y. (2016b). Türkiye için yeni bir takson kaydı: Arum sintenisii (Engl.) P.C.Boyce (Araceae). Bağbahçe Bilim Dergisi 3(1) 2016: 47-54.
• Yıldırım, H. (2018). Aracaeae. Şu eserde: Güner, A., Kandemir, A., Menemen, Y., Yıldırım, H., Aslan, S., Ekşi, G., Güner, I. ve Çimen, A.Ö. (edlr.), Resimli Türkiye Florası 2: 488-574. ANG Vakfı Nezahat Gökyiğit Botanik Bahçesi Yayınları. İstanbul.
• Yıldırım, H., Balos, M., Altıoğlu, Y. ve Akan, Y. (2016). Biarum aleppicum J.Thiébaut (Araceae): Türkiye için yeni bir tür kaydı. Bağbahçe Bilim Dergisi 3(1) 2016: 41-46.