The Relationship Between Anxiety Levels and Psychological Resilience of Earthquake Victims and Their Cigarette and Internet Use

Yıl 2025, Cilt: 26 Sayı: 3, 316 - 324

Burcu Dinçer , Mehmet Emin Demirkol , Lut Tamam , Caner Yeşiloğlu

Öz

Objective: This study aimed to evaluate the relationship between anxiety levels, psychological resilience, and addictive behaviors among individuals who experienced the February 6 earthquake in Osmaniye.
Method: The sample consisted of 384 individuals affected by the earthquake. Participants completed the Beck Anxiety Inventory, Brief Resilience Scale, Fagerström Test for Nicotine Dependence, and Young’s Internet Addiction Scale.
Results: Of the 384 participants, 65.4% were female, and 36.5% were aged 25–34. Women exhibited higher anxiety levels, while men showed greater psychological resilience and tobacco use. No gender difference was found in internet addiction. High school graduates had higher tobacco dependence, and low-income individuals displayed greater internet addiction. A significant relationship was identified between tobacco and internet addiction, with anxiety levels predicting both. Higher psychological resilience was associated with lower addictive behaviors.
Conclusion: Individuals with higher psychological resilience exhibited lower rates of tobacco and internet addiction, while those with elevated anxiety showed higher prevalence of these addictions. Psychological resilience may serve as a protective factor against addictive behaviors.

Anahtar Kelimeler

Earthquake, Psychological Resilience, Cigarette, Internet

Depremzedelerin Anksiyete Düzeyi ve Psikolojik Sağlamlığı İle Sigara ve İnternet Kullanımları Arasındaki İlişki

Öz

Amaç: Bu çalışmada, Osmaniye’de 6 Şubat Depremi’ni yaşamış bireylerde kaygı düzeyi, psikolojik sağlamlık ve bağımlılık davranışları arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
Yöntem: Depremi yaşamış 384 birey araştırmanın örneklemini oluşturmuştur. Katılımcılara Beck Anksiyete Ölçeği, Kısa Psikolojik Sağlamlık Ölçeği, Fagerström Nikotin Bağımlılığı Ölçeği ve Young İnternet Bağımlılığı Ölçeği uygulanmıştır.
Bulgular: Çalışmaya katılan 384 bireyin %65,4’ü kadın olup, %36,5’i 25-34 yaş aralığındadır. Kadınlarda kaygı düzeyi), erkeklerde ise psikolojik sağlamlık ve tütün kullanımı daha yüksektir. İnternet bağımlılığında cinsiyet farkı bulunmamıştır. Lise mezunlarında sigara bağımlılığı, düşük gelir grubunda internet bağımlılığı daha yüksektir. Sigara ve internet bağımlılığı arasında anlamlı ilişki saptanmış; kaygı düzeyi her ikisini de öngörmektedir. Psikolojik sağlamlık yüksek olanlarda bağımlılık davranışı daha azdır.
Sonuç: Psikolojik sağlamlığın yüksek olduğu bireylerde tütün ve internet bağımlılığı oranlarının daha düşük olduğunu, kaygı düzeyi yüksek bireylerde ise bu bağımlılıkların daha yaygın görüldüğünü ortaya koymuştur. Psikolojik sağlamlığın bağımlılık yapıcı davranışlardan korunmada önemli bir faktör olabileceği düşünülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Deprem, Psikolojik sağlamlık, Sigara, İnternet

Kaynakça

• AFAD. 06 Şubat 2023 Kahramanmaraş (Pazarcık ve Elbistan) depremleri saha çalışmaları ön değerlendirme raporu. Ankara: Deprem Dairesi Başkanlığı, 2023.
• Erbil DD, Hazer O, Akçam E, Akkoyun S. Bireylerin deprem stresi ile baş etme stratejilerinin incelenmesi: Kahramanmaraş depremleri örneği. Türk Deprem Araştırma Dergisi 2024; 6(2): 434-451.
• Butcher JN, Mineka S, Hooley J. Anormal Psikoloji. Gündüz O (Çeviren). İstanbul: Kaknüs Yayınevi, 2013.
• Koob GF, Volkow ND. Neurocircuitry of addiction. Neuropsychopharmacology 2010; 35(1):217-238.
• Karaırmak Ö, Güloğlu B. Deprem deneyimi yaşamış yetişkinlerde bağlanma modeline göre psikolojik sağlamlığın açıklanması. Çukurova Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 2014; 43(12): 101-108.
• Hezer H, Karalezli A. Sigaraya psikolojik bağımlılığın sigara içme arzusu ve nikotin yoksunluk semptomlarına etkisi. Ankara Medical Journal 2019; 19(4): 700-707.
• Gürsu O. Madde bağımlılığı ve din: Higed örneği. Addicta: The Turkish Journal on Addictions 2018; 5(1): 37-54.
• Ögel K. Bağımlılık ve Tedavisi Temel Kitabı. İstanbul: IQ Kültür ve Sanat Yayıncılık, 2021.
• Sinha R. Chronic stress, drug use, and vulnerability to addiction. Ann N Y Acad Sci 2008; 1141: 105-130.
• Seedat S, Scott KM, Angermeyer MC, et al. Cross-national associations between gender and mental disorders in the WHO World Mental Health Surveys. Arch Gen Psychiatry 2009; 66(7): 785-795.
• Marmot M. The Status Syndrome: How Social Standing Affects Our Health And Longevity. London, UK: Bloomsbury Publishing; 2004.
• Smith J. The impact of internet usage on modern social interaction and online transactions. J Digit Soc 2022; 15(3): 45-59.
• Savcı M, Aysan F. Teknolojik bağımlılıklar ve sosyal medya bağımlılığı, dijital oyun bağımlılığı ve akıllı telefon bağımlılığının sosyal bağlılığı yordayıcı etkisi. Dusunen Adam 2017; 30(3): 202-216.
• TÜİK. Hanehalkı bilişim teknolojileri (BT) kullanım araştırması 2024. https://data.tuik.gov.tr. Accessed: 09.04.2025.
• Montag C, Wegmann E, Sariyska R, Demetrovics Z, Brand M. How to overcome axonomical problems in the study of internet use disorders and what to do with 'smartphone addiction'?. J Behav Addict 2021; 9(4): 908-914.
• Masten AS. Global perspectives on resilience in children and youth. Child Dev 2014; 85(1): 6-20.
• Yazıcıoğlu Y, Erdoğan S. SPSS Uygulamalı Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Detay Yayıncılık, 2004.
• Beck AT, Epstein N, Brown G, Steer RA. An inventory for measuring clinical anxiety: psychometric properties. J Consult Clin Psychol 1988; 56(6): 893-897.
• Avcı MG. Beck Anksiyete Ölçeğinin Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Yüksek lisans tezi, İzmir: Ege Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, 1995.
• Smith BW, Dalen J, Wiggins K, et al. The brief resilience scale: assessing the ability to bounce back. Int J Behav Med 2008; 15(3): 194-200.
• Doğan T. Kısa psikolojik sağlamlık ölçeğinin Türkçe uyarlaması: Geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. The Journal of Happiness Well-Being 2015; 3(1): 93-102.
• Fagerström KO, Schneider NG. Measuring nicotine dependence: a review of the Fagerstrom Tolerance Questionnaire. J Behav Med 1989; 12(2): 159–181.
• Bozkurt N, Bozkurt Aİ. Nikotin bağımlılığını belirlemede Fagerström Nikotin Bağımlılık Testi’nin (FNBT) değerlendirilmesi ve nikotin bağımlılığı için yeni bir test oluşturulması. Pamukkale Tıp Dergisi 2016; 9(1): 45-51.
• Young KS. Internet addiction: The emergence of a new clinical disorder. Cyberpsychol Behav 1998; 1(3): 237–244.
• Kutlu M, Savcı M, Demir Y, Aysan F. Young İnternet Bağımlılığı Testi’nin kısa formunun Türkçe uyarlaması: Üniversite öğrencileri ve ergenlerde geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Anadolu Psikiyatri Derg 2016; 17(1): 69-76.
• Tabachnick BG, Fidell LS. Using Multivariate Statistics. 6. Baskı. Boston, MA: Pearson, 2013.
• Er M. Deprem ve tütün kullanımı. Erbaycu AE (Editor). Göğüs Hastalıkları ve Deprem. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri, 2024: 58-62.
• Doğan L, Mevsim V. Anksiyete, depresyon ve sigara bağımlılığı. Turkiye Klinikleri J Intern Med 2020; 5(11): 22-26.
• Tilim E, Murat M. Ergenlerde madde bağımlılığından korunmaya ilişkin özyeterlilik ile akran baskısı, kendini ifade edebilme becerisi ve psikolojik sağlamlık arasındaki ilişki. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi 2019; 14(20): 929-955.
• Bilgin O, Taş İ. Effects of perceived social support and psychological resilience on social media addiction among university students. Universal Journal of Educational Research. 2018; 6(4): 751-758.
• Dinç M, Topçu F. The relation between resilience and problematic internet use among youth. Dusunen Adam 2021; 34(4): 337-345.
• Yıldız MA. The predictive role of resilience on cyberbullying perpetration and victimization in adolescents. Comput Human Behav 2017; 70: 253-261.
• Yıldırım C. Üniversite Öğrencilerinin Bağlanma Stillerinin İnternet Bağımlılığı ve Algılanan Stres Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yüksek lisans tezi, İstanbul: Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, 2018.
• Taşçı G, Özsoy F. Deprem travmasının erken dönem psikolojik etkileri ve olası risk faktörleri. Cukurova Med J 2021; 46(2): 488-494.
• Kafes AY. Depresyon ve anksiyete bozuklukları üzerine bir bakış. Uluslararası Psikolojik Danışma ve Rehberlik Araştırma Dergisi 2021; 3(1): 186-194.
• Block J, Kremen AM. IQ and ego-resiliency: Conceptual and empirical connections and separateness. J Pers Soc Psychol 1996; 70(2): 349–361.
• Gizir CA. Psychological resilience and coping in children: An overview of the research in the context of trauma. J Appl Dev Psychol 2007; 28(6): 35–48.
• Barbeau EM, Krieger N, Soobader MJ. Working class matters: socioeconomic disadvantage, race/ethnicity, and smoking in the National Health Interview Survey, 2000. Am J Public Health 2004; 94(2): 269-278.
• Erzen E, Dikkatli M. The role of social media in mental health: A review. Int J Soc Sci Stud 2019; 7(8): 24–36.
• Lindström M. Psychosocial work conditions, social capital, and daily smoking: A population-based study. Tob Control 2006; 15(6): 456-463.
• Hou L, Li C, Lyu D. Social support and psychological resilience: Effects on post- traumatic stress disorder and post-traumatic growth in the aftermath of a natural disaster. Psychiatry Res 2017; 252: 45–50.
• Holt-Lunstad J, Smith TB, Layton JB. Social relationships and mortality risk: a meta-analytic review. PLoS Med 2010; 7(7): e1000316.
• Elhai JD, Levine JC, Dvorak RD, Hall BJ. Fear of missing out, need for touch, anxiety and depression are related to problematic smartphone use. Comput Human Behav 2016; 63: 509-516.