Sonbahar Dönemi Yetiştiriciliğinde Kıvırcık (Lactuca Sativa L. var. Crispa) ve Yedikule (Lactuca Sativa L. var. Longifolia) Tipi Marul Çeşitlerinin Vejetatif Büyüme Düzeylerinin İncelenmesi

Yıl 2022, Cilt: 51 Sayı: 1, 1 - 10, 20.05.2022

G. Tuğba Şahin , Dilek Kandemir , Ahmet Balkaya Onur Karaağaç Şeyma Sarıbaş

https://doi.org/10.53471/bahce.1067643

Cited By: 3

Öz

Bu araştırmada ısıtmasız serada sonbahar döneminde bazı kıvırcık ve Yedikule tipi marul çeşitlerinde, dikimden itibaren belirli aralıklarla yapılan ölçüm ve analiz sonuçlarına göre vejetatif büyüme ile büyüme sırasında gerçekleşen değişimlerin incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada 4 adet kıvırcık ve 4 adet Yedikule olmak üzere toplam sekiz adet marul çeşidi kullanılmıştır. Dikimden itibaren 10’ar gün aralıklarla yapılan kantitatif büyüme analizlerinde bitki boyu, kök boğazı çapı, yaprak sayısı ile yaprak ve köklerin yaş ve kuru ağırlıkları belirlenmiştir. Ayrıca, toplam bitki kuru ağırlığı, oransal yaprak ağırlığı (OYA) ve oransal kök ağırlığı (OYA) değerleri de incelenmiştir. Araştırma sonucunda; marul çeşitlerinin vejetatif büyüme özellikleri yönünden belirgin farklılıklar gösterdiği belirlenmiştir. 60. gün sonunda, marul çeşitlerinde bitki boyunun 15,18-30,2 cm, kök boğazı çapının ise 11,44-17,78 mm arasında değişim gösterdiği belirlenmiştir. Kıvırcık marul çeşitlerinde yaprak sayısı yönünden istatistiksel olarak önemli düzeyde belirgin bir farklılık bulunmazken, Yedikule marul tipinde ise çeşitler arasında önemli düzeyde (p<0.05) farklılık olduğu saptanmıştır. Yedikule tipi marullarda oransal yaprak ağırlığının 0,69-0,81 arasında ve oransal kök ağırlığının ise 0,19-0,31 arasında dağılış gösterdiği belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Marul, çeşit, büyüme, kantitatif analiz

Investigation of Vegetative Growth of Curly (Lactuca Sativa L. var. Crispa) and Cos (Lactuca Sativa L. var. Longifolia) Type Lettuces in Autumn Cultivation

Öz

In this study, it was aimed to examine the changes in vegetative growth of some curly and Cos type lettuce varieties in the unheated greenhouse in the autumn period, according to the measurement and analysis results at certain intervals from planting. A total of eight lettuce varieties, 4 of which are curly and 4 are Cos, were used in the study. Plant height, root collar diameter, leaf number, and fresh and dry weight of leaves and roots were determined in quantitative growth analyses performed at intervals of 10 days from planting. In addition, total plant dry weight, leaf weight ratio (LWR) and root weight ratio (RWR) values were also examined. As a result of the research; It has been determined that lettuce varieties show significant differences in terms of vegetative growth characteristics. At the end of the 60ᵗʰ day, it was determined that the plant height of lettuce varieties varied between 15.18-30.2 cm and the diameter of the root collar between 11.44-17.78 mm. While there was no statistically significant difference in the number of leaves in curly lettuce varieties, it was found that there was a significant difference (p<0.05) between the varieties in Cos lettuce type. In the present study, leaf weight ratio varied between 0.69-0.81 and root weight ratio values were found to be between 0.19-0.31 in Cos type lettuce.

Anahtar Kelimeler

Lettuce, variety, growth, quantitative analyses

Kaynakça

• Acun, M. ve M.K. Bozokalfa, 2020. Mikroalg uygulamalarının salata (Lactuca sativa L. var. crispa) ve marul çeşitlerinin (Lactuca sativa L. var. longifolia) verim ve kalite özelliklerine etkisi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 57(4):555-562.
• Atlas, O. ve A. Sümer, 2016. Topraksız ortamda yetiştirilen marul bitkisinin gelişimi üzerine farklı saksı tiplerinin etkileri. ÇOMÜ Ziraat Fakültesi Dergisi 4(1):43-50
• Balkaya, A. ve R. Özgen, 2019. Türkiye’de marul yetiştiriciliğinin tarımsal üretimdeki yeri ve ekonomik önemi. Marul Tarımı (Özel Sayı). Tarım Gündem Dergisi, Nobel Akademik Yayıncılık, 78s.
• Cemek, B., 2002. Farklı sera örtü malzemelerinin bitki büyüme, gelişme, verim ve sera içi çevre koşullarına etkisi (Doktora Tezi). OMÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun.
• Colla, G., Y. Rouphael, C. Leonardi and Z. Bie, 2010. Role of grafting in vegetable crops grown under saline conditions. Scientia Horticulturae 127(2):147-155.
• Eşiyok, D., 2012. Kışlık ve yazlık sebze yetiştiriciliği. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, İzmir, 404s.
• Günay, A., 2005. Sebze yetiştiriciliği (Cilt 2). Meta Basımevi, İzmir.
• Horuz, A., 2019. Gübreleme. Marul Tarımı (Özel Sayı). Tarım Gündem Dergisi, Nobel Akademik Yayıncılık, 78s.
• Jung, J.K.H.M. and S.R.M. McCouch, 2013. Getting to the roots of it: genetic and hormonal control of root architecture. Frontiers in Plant Science 186(4):1-32.
• Kandemir, D. ve S. Uzun, 2019. Farklı ışık ve sıcaklık şartlarının sera biber yetiştiriciliğinde büyüme parametreleri üzerine kantitatif etkilerinin modellenmesi. Anadolu Tarım Bilimleri Dergisi 34(1):1-11.
• Karaağaç, O. ve A. Balkaya, 2019. Günümüz üretiminde kullanılan çeşit grupları ve özellikleri. Marul Tarımı (Özel Sayı). Tarım Gündem Dergisi, Nobel Akademik Yayıncılık, 78s.
• Karaağaç, O., K. Taş, R. Özgen, A. Kanal ve A. Balkaya, 2020. Capsicum türlerinin kök yapılarının incelenmesi ve kök özellikleri yönünden karşılaştırılması. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi 30(2):266-279.
• Karataş, A. ve D. Turan Büyükdinç, 2017. Organik çay atığının ıspanak ve marul yetiştiriciliğinde bitki gelişimi üzerine etkisi. Akademik Ziraat Dergisi 6:201-210.
• Katgıcı, A., İ. Türk, H. Demir ve Z. Üçok, 2019. Mikrobiyal gübrenin kıvırcık marulda verim ve kaliteye etkileri. 2. Hasat Uluslararası Tarım ve Orman Kongresi, 8-9 Kasım, İzmir, 510s.
• Koevoets, I.T., J.H. Venema, J.T. Elzenga and C. Testerink, 2016. Roots withstanding their environment: exploiting root system architecture responses to abiotic stress to improve crop tolerance. Frontiers in Plant Science 7(1335):1-19.
• Özkaplan, M. ve A. Balkaya, 2020. Topraksız tarımda domates yetiştiriciliğinde bitki gelişme parametreleri ile sıcaklık ve ışık arasındaki ilişkilerin modellenmesi. Mediterranean Agricultural Sciences 33(2):181-187.
• Polat, E., A.N. Onus ve H. Demir, 2004. Atık mantar kompostunun marul yetiştiriciliğinde verim ve kaliteye etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 17(2):149-154.
• Şalk, A., L. Arın, M. Deveci ve S. Polat, 2008. Özel Sebzecilik. Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Tekirdağ, 485s.
• Şen, F., P. Kınay Teksür, R.E. Okşar, A. Güleş ve T. Aşçıoğlu Kaygısız, 2016. Yararlı mikroorganizma uygulamasının marul verim ve kalite özellikleri üzerine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 13(1):35-40.
• Turini, T., M. Cahn, M. Cantwell, L. Jackson, S. Koike, E. Natwick and E. Takele, 2011. Iceberg lettuce production in California. Vegetable Production Series. UC Vegetable Research & Information Center, University of California, 6p.
• TÜİK, 2020. Bitkisel üretim istatistikleri (https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=92&locale=tr; Erişim Tarihi: Nisan 2020).
• Uzun, S., 1996. The quantitative effects of temperature and light environment on the growth, development and yield of tomato (Lysopersicon esculentum mill) and aubergine (Solanum melongena L.) (PhD Thesis). University of Reading, England.
• Yanmaz, R., 2019. Salata-marul yetiştiriciliği (açık ders notları). (https://acikders.ankara.edu.tr).