Farklı dozlarda Vermikompost ve Azaltılmış Kimyasal Gübre (N:P:K) Uygulamalarının Marul (Lactuca Sativa L) Yetiştiriciliğinde Verim, Kalite ve Besin içeriklerine Etkisi

Yıl 2023, Cilt: 52 Sayı: 1, 17 - 23, 22.05.2023

Yusuf Çelik

https://doi.org/10.53471/bahce.1168438

Cited By: 1

Öz

Marul (Lactuca sativa L.) yetiştiriciliğinde aşırı ve hatalı şekillerde kimyasal gübrelerin kullanımı sonucunda kaybolan toprak sağlığı, bitkisel verim ve kalite özelliklerinin yeniden kazandırılması için bazı çalışmaların uygulanmaya konulması zaruri hale gelmiştir. Bu çalışmada açık tarla koşullarında marul yetiştiriciliğinde, vermikompostun(VK) artan dozları ile %50 azaltılmış kimyasal gübre (KG) kullanılarak verime etkileri araştırılmıştır. Çalışma sonunda alınan bitki örneklerinde kalite özellikleri (bitki baş boyu, baş çapı, kök boğazı çapı, yaprak yaş ve kuru ağırlığı, kök uzunluğu, yaprak sayısı, baş ağırlığı, Suda Çözünen Kuru Madde Miktarı (SÇKM) ve bitkinin besin element içerikleri (N, P, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Mn, Cu) ölçülmüştür. Çalışmanın sonuçları değerlendirildiğinde artan vermikompost miktarına bağlı olarak verimde artış sağladığı ve özellikle vermikompost’un 800 kg.mg-1+ 1/2KG, 1600 kg mg-1+1/2KG dozlardaki uygulamalar ön plana çıkmışlardır. Bitki taç boyu, taç çapı, baş ağırlığı, yaprak sayısı ile marul verimi arasında pozitif ilişki belirlenmiştir. Artan dozlarla birlikte bitkinin Azot (N), potasyum (K), demir (Fe) ve kalsiyum( Ca) içeriği arasında pozitif ilişki görülürken, artan vermikompost dozları ile marulu’n Cu değeri arasında negetif ilişki tespit edilmiştir. Diğer besin elementi içeriklerinde istatistikî anlamda önemli bir etki saptanmamıştır. Sonuç olarak; marul yetiştiriciliğinde kimyasal gübrelemeye (11 kg da-1 N, 10 kg da-1 P 12 kg da-1 K) ilaveli olarak vermikompost’un 800 kg da-1 ve 1600 kg da-1 dozlarındaki uygulamaların verim üzerinde en etkili uygulamalar olması nedeni ile üreticilere önerilmesi uygun görülmektedir.

Anahtar Kelimeler

marul, vermikompot, verim ve kalite, N:P:K

The Effect of Different Doses of Vermicompost and Reduced Chemical Fertilizer (N:P:K) Applications on Yield, Quality and Nutrient Content in Lettuce (Lactuca Sativa L) Cultivation

Öz

In lettuce (Lactuca sativa L.) cultivation, it has become necessary to implement some studies to regain soil health, plant yield and quality characteristics lost as a result of excessive and incorrect use of chemical fertilizers. In this study, the effects of increasing doses of vermicompost (VK) and chemical fertilizers (KG) reduced by 50% were investigated in lettuce cultivation in open field conditions. At the end of the study, the quality characteristics (plant head height, head diameter, root collar diameter, leaf fresh and dry weight, root length, number of leaves, head weight, Water-Soluble Dry Matter Amount (SÇKM) and nutrient content of the plant (N, P, K, Ca, Mg, Fe, Zn, Mn, Cu) were measured. Applications at +1/2KG doses came to the fore.A positive relationship was determined between plant crown height, crown diameter, head weight, number of leaves and lettuce yield.With increasing doses, the plant's nitrogen (N), potassium (K), iron (Fe) and calcium (Ca) content was positively correlated, while a negative correlation was found between increasing vermicompost doses and the Cu value of lettuce.There was no statistically significant effect on other nutritional element contents.As a result, chemical fertilization in lettuce cultivation (11 kg da-1 N, 10 kg da-1 P 12 kg da-1 K) and applications of vermicompost at doses of 800 kg da-1 and 1600 kg da-1 are recommended to producers because they are the most effective applications on yield. is considered appropriate.

Anahtar Kelimeler

lettuce, vermicompost, yield an Quality, N:P:K

Kaynakça

• 1. Aira, M., Lazcano, C. and Domínguez, J. 2008. Earthworms Trigger Enzymatic Activities through the Increase of Microbial Biomass and Activity during Vermicomposting of Pig Slurry. Compost and digestate: sustainability, benefits, impacts for the environment and for plant production. Proceedings of the international congress CODIS pp: 285-288.
• 2. Anonim, (2002).Salata Marul Yetiştiriciliği. Hasad Yayıncılık, İstanbul, 96 s. (Erişim tarihi:2002).
• 3. Aybak, H. Ç., (2002). Salata / Marul Yetiştiriciliği. Hasad Yayıncılılık, 9 s, İstanbul.
• 4. Azarmi, R., Giglou, M.T. and Taleshmikail, R.D. 2008. Influence of vermicompost on soil chemical and phsical properties in tomato (Lycopersicum esculentum) field. Afr. J. Biotechnol., 7(14): 2397-2401.
• 5. Buchanan, M. A., Russell, G.,and Block, S. D. 1988. Chemical characterization and nitrogen mineralization potentials of vermicomposts derived from differing organic wastes. Earthworms in waste and environmental management/edited by Clive A. Edwards and Edward F. Neuhauser.
• 6. Coria-Cayupá n YS, Sánchez de Pinto MI., and Nazareno MA. 2009. Variations in bioactive substance contents and crop yields of lettuce (Lactuca sativa L.) cultivated in soils with different fertilizationtreatments. Journal of Agricultural and Food Chemistry 57(21): 10122-10129.
• 7. Çıtak, S., Sönmez, S., Koçak, F. ve Yaşin, S. 2011. Vermikompost ve ahır gübresi uygulamalarının ıspanak (Spinacia oleracea var. L) bitkisinin gelişimi ve toprak verimliliği üzerine etkileri. Batı Akdeniz Tarımsal Araştırma Enstitüsü Derim Dergisi, 28 (1):56-69.
• 8. Edwards, C.A. and Bohlen, P.J. 1996. Biology and ecology of earthworms. 3rd. Ed. Chapman and Hall, New York.
• 9. Eşiyok, D., 2012. Kışlık ve Yazlık Sebze Yetiştiriciliği. Ege Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, 404 s, Bornava-İzmir.
• 10. Hernández, A., Castillo, H., Ojeda, D., Arras, A., López, J and Sánchez, E. 2010. Effect of vermicompost and compost on lettuce production. Chilean Journal of Agricultural Research, 70(4), 583-589.
• 11. Kütük C, Topçuoğlu B, ve Demir K.1999. Toprağa uygulanan farklı organik materyallerin ıspanak bitkisinde verim ile bazı kalite öğeleri ve mineral madde içerikleri üzerine etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 12: 31-36.
• 12. Loue, A. 1968. Diagnostic petiolaire de prospection etudes sur la nutrition et al. Fertilisation potassiques de la vigne. Societe Commerciale des Potassesd’Alsace Services Agronomiques, 31-41.
• 13. Maltaş, A.Ş., Tavali, İ.E., Uz, İ. ve Kaplan, M. 2017. Kırmızı baş lahana (Brassica oleracea var. capitata f. rubra) yetiştiriciliğinde vermikompost uygulaması. Mediterranean Agricultural Sciences, 30: 155-161.
• 14. Mondal, T., Datta, J. K., and Mondal, N. K. 2017. Chemical fertilizer in conjunction with biofertilizer and vermicompost induced changes in morpho-physiological and bio-chemical traits of mustard crop. Journal of the Saudi Society of Agricultural Sciences, 16(2), 135-144.
• 15.Papathanasiou, F., Papadopoulos, I., Tsakiris, I., and Tamoutsidis, E. 2012. Vermicompost as a soil supplement to improve growth, yield and quality of lettuce (Lactuca sativa L.). J. Food Agric. Environ, 10(2), 677-682.
• 16. Premuzic, Z., Garate, A.,and Bonilla, I. 2000. Production of lettuce under different fertilisation treatments, yield and quality. In Workshop Towards and Ecologically Sound Fertilisation in Field Vegetable Production 571 (pp. 65-72).
• 17. Uz, İ. and Tavali, İ.E. 2014. Short-Term Effect Of Vermicompost Application On Biological Properties Of An Alkaline Soil With High Lime Content From Mediterranean Region Of Turkey. The Scientific World Journal, 11 pages.
• 18. Üçok Z, Demir H, Sönmez İ, ve Polat E. 2019. Farklı organik gübreuygulamalarının kıvırcık salatada (Lactuca sativa L. var. crispa) verim, kalite ve bitki besin elementi içeriklerine etkileri. Mediterranean Agricultural Sciences, 32(özel sayı): 63-68.
• 19. Tavalı İE, Maltaş AŞ, Uz İ, ve Kaplan M. 2014a. Vermikompostun beyaz baş lahananın (Brassica oleracea var. Alba) verim, kalite ve mineral beslenme durumu üzerine etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 27(1): 61-67.
• 20. Tavalı İE, Uz İ, ve Orman Ş. 2014b. Vermikompost ve tavuk gübresinin yazlık kabağın (Cucurbita pepo L. cv. Sakız) verim ve kalitesi ile toprağın bazı kimyasal özellikleri üzerine etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi 27(2): 119-124.
• 21. http://www.turktarim.gov.tr/Haber/764/ulkemizde-marul-uretimi-Erişim