Determination of Pomological Characteristics of Güvem Plum (Prunus spinosa L.) Distributed in Çanakkale Natural Flora

Yıl 2024, Cilt: 53 Sayı: Özel Sayı 1, 276 - 280, 16.07.2024

Tuba Başaran , Engin Gür Neşe Yılmaz , Mehmet Ali Gündoğdu

https://doi.org/10.53471/bahce.1509547

Öz

The research was carried out in the ecological conditions of Lapseki, Çanakkale province, on the fruits grafted from a single genotype in the orchard created by the local producer. Moth plum samples of this species were collected from four sides of each tree during the ripeness period harvested by local farmers in September in 2022-2023. For this purpose, fruit width (mm), fruit length (mm), fruit weight (g), fruit skin color (brightness, hue, chroma), water soluble dry matter (WSDM, %Brix), juice pH, titratable acid content (TEA) was evaluated. Fruit weight was 2.33 g, fruit width was 14.44 mm and fruit length were 14.97 mm. The average titratable total acid content of the fruits grown in Çanakkale ecology was 2.15 g/100 mL, pH was 3.54 and water-soluble dry matter content was 27.89%. Although it is widely consumed in the ecologies where it is grown, it is necessary to expand the cultivation of genotypes with superior characteristics in order to promote the fruits of the moth plum species and increase its consumption. For this purpose, such studies in which pomological characteristics are determined are important. With the results of the study, it is aimed to contribute to the conservation of genetic resources of species that are about to disappear in our country.

Anahtar Kelimeler

Jackal plum, Prunus spinosa, pomology, fruit quality

Çanakkale Doğal Florasında Yayılış Gösteren Güvem Eriği (Prunus spinosa L.)’nin Pomolojik Özelliklerinin Belirlenmesi

Öz

Araştırma, Çanakkale ili Lapseki ekolojik koşullarında, yöre üreticisinin kendi oluşturduğu bahçede tek bir genotipten aşılanan meyveler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Bu türe ait Güvem eriği örnekleri 2022-2023 yıllarında eylül ayı içerisinde yöre çiftçilerinin hasat ettiği olgunluk döneminde her ağacın dört bir yöneyinden toplanmıştır. Bu amaçla meyvelerin meyve eni (mm), meyve boyu (mm), meyve ağırlığı (g), meyve kabuk rengi (parlaklık, hue, chroma), suda çözünür kuru madde (SÇKM, %Brix), meyve suyu pH’sı, titre edilebilir asit içeriği (TEA) özellikleri değerlendirilmiştir. Güvem eriğinin iki yıllık ortalama değerlerinden meyve ağırlığı 2.33 g, meyve eni 14.44 mm, meyve boyu 14.97 mm olarak ölçülmüştür. Çanakkale ekolojisinde yetişen Güvem eriği meyvelerinin ortalama titre edilebilir toplam asit içerikleri 2.15 g/100 mL, pH 3.54 değerinde, suda çözünür kuru madde miktarı %27,89 değerinde bulunmuştur. Yetiştirildiği ekolojilerde tüketiminin yaygın olmasına rağmen Güvem eriği türünün meyvelerinin tanıtılması ve tüketiminin arttırılması amacıyla üstün özellikli genotiplerin yetiştiriciliğinin yaygınlaşması gerekmektedir. Bu amaçla pomolojik özelliklerinin belirlendiği bu gibi çalışmalar önem arz etmektedir. Çalışmanın sonuçlarıyla, ülkemizde kaybolmaya yüz tutmuş türlerin genetik kaynaklarının korunmasına katkı sağlanması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Çakal eriği, Prunus spinosa, pomoloji, meyve kalitesi

Kaynakça

• Abacı, Z.T., Sevindik, E., Selvi, S. 2014. Ardahan’da yetişen bazı erik (Prunus × domestica L) genotiplerinde toplam fenolik içerik, toplam antosiyanin ve askorbik asit içeriğinin belirlenmesi. Journal of Tekirdağ Agricultural Faculty 11(3).
• Avan, A. 2015. Bazı Japon grubu erik (Prunus salicina L.) çeşitlerinin Kahramanmaraş ilinde performanslarının belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı, Kahramanmaraş, 54 s.
• Bailey, L.H. 1963. The standard cyclopedia of horticulture. Vol.3, The Macmillan Comp., New York.
• Sezer, D., Erdoğan Tokatlı, K., Demirdöven, A. 2016. Çakal eriği ve Yonuz eriği marmelatları. Journal of Agricultural Faculty of Gaziosmanpasa University 33(1).
• Çelik, F., Gündoğdu, M., Alp, S., Muradoğlu, F., Ercişli, S., Gecer, M.K. Canan, I. 2017. Determination of phenolic compounds, antioxidant capacity and organic acids contents of Prunus domestica L., Prunus cerasifera Ehrh. and Prunus spinosa L. fruits by HPLC. Acta Chromatographica 29(4):507-510.
• Çolak, A.M., Fatma, A.L.A.N. 2023. Determination of some pomological and chemical characteristics of wild plums grown in Kayseri ecology. In International Conference on Applied Engineering and Natural Sciences, 1(1):51-55.
• Çöçen, E., Canbay, A., Yavuz, Ç., Sarıtepe, Y., Özelçi, M., Altun, O.T. 2019. Avrupa grubu (Prunus domestica) bazı erik çeşitlerinin Malatya ekolojisindeki performansı. Türk Tarım ve Doğa Bilimleri Dergisi 6(4):678-684. doi:10.30910/turkjans.633556.
• Davis, P.H. 1972. Flora of Turkey and the east Aegean Islands. Vol.4, Edinburg University Press.
• De Candolle, A. 1967. Origin of cultivated plants. Hafner Publishing Comp., London.
• Erturk, Y., Ercisli, S., Tosun, M. 2009. Physico-chemical characteristics of wild plum fruits (Prunus spinosa L.).
• Horwitz, W. 1975. Official methods of analysis. Vol.222, Washington D.C. Association of Official Analytical Chemists.
• Kayacık, H. 1997. Orman ve park ağaçlarının özel sistematiği. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi, İstanbul.
• Kırcı, H. 2017. Güvem (Prunus spinosa) meyvesinden fonksiyonel sirke üretimi. Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
• Kotsou, K., Stoikou, M., Athanasiadis, V., Chatzimitakos, T., Mantiniotou, M., Sfougaris, A.I., Lalas, S.I. 2023. Enhancing antioxidant properties of Prunus spinosa fruit extracts via extraction optimization. Horticulturae 9(8):942.
• Özçağıran, R., Ünal, A., Özeker, E., İsfendiyaroğlu, M. 2005. Ilıman iklim meyve türleri sert çekirdekli meyveler. Cilt:1. Ege Üniversitesi, ISBN:975-483-580-2, İzmir.
• Özzengin, B., Zannou, O., Koca, I. 2023. Quality attributes and antioxidant activity of three wild plums from Prunus spinosa and Prunus domestica species. Measurement: Food, 10, 100079.
• İlhan, G. 2023. Sensory evaluation, biochemical, bioactive and antioxidant properties in fruits of wild blackthorn (Prunus spinosa L.) genotypes from northeastern Türkiye. Horticulturae 9(9):1052.
• Popović, B.M., Blagojević, B., Ždero Pavlović, R., Mićić, N., Bijelić, S., Bogdanović, B., Serra, A.T. 2019. Comparison between polyphenol profile and bioactive response in blackthorn (Prunus spinosa L.) genotypes from north Serbia from raw data to PCA analysis. Food Chemistry, 125373.
• Pinacho, R., Cavero, R.Y., Astiasarán, I., Ansorena, D., Calvo, M.I. 2015. Phenolic compounds of blackthorn (Prunus spinosa L.) and influence of in vitro digestion on their antioxidant capacity. Journal of Functional Foods 19:49-62.
• Ulusoy, A. 2019. Karayemiş (Prunus laurocerasus), siyah havuç (Daucus carota L. ssp. sativus var. atrorubens Alef.), Güvem (Prunus spinosa) ve ahududu (Rubus idaeus) kullanılarak üretilen kombucha çaylarının antioksidan aktivitelerinin araştırılması ve antosiyanin miktarının belirlenmesi. Doktora Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa.