Burdur İlinden Toplanan Haşhaş (Papaver somniferum L.) Tohumlarının Fungal Florasının Belirlenmesi

Yıl 2025, Cilt: 54 Sayı: Özel Sayı 1, 76 - 79, 25.03.2025

Cafer Eken , Kübra Tezak Karakuş , Fatih Şahin , Nuran Yıldızbakan , Tuğba Pehlivan

https://doi.org/10.53471/bahce.1550507

Öz

Haşhaş (Papaver somniferum L.), Papaveraceae familyasına bağlı tek yıllık tıbbi ve aromatik bir bitkidir. Haşhaşın tohumu ve yağı gıda, sabun ve boya endüstrisinde kullanılmaktadır. Tohum, bitkisel üretimin en önemli ve temel öğelerinden birisidir. Haşhaşta tohum kaynaklı fungal etmenler, bitkilerde ürün ve tohum kalitesi üzerinde büyük zararlara sebep olmaktadır. Bu çalışmada, Burdur ilinden toplanan haşhaş tohumlarındaki fungal flora belirlenmiştir. Haşhaş tohumlarında fungal floranın saptanmasında agar yöntemi kullanılmıştır. Çalışma sonucu haşhaş tohumlarından Alternaria alternata, A.papavericola, Fusarium oxysporum ve Penicillium spp. izole edilmiştir. İzolasyonlarda 400 haşhaş tohumu kullanılmış, 58 fungus izolatı elde dilmiş ve elde edilen fungusların %dağılımları; A.alternata (1,72), A.papavericola (13,79), F.oxysporum (63,79) ve Penicillium spp. (20,69) olarak belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

haşhaş, tohum, fungus

Determination of Fungal Flora of Poppy (Papaver somniferum L.) Seeds Collected from Burdur Province

Öz

The poppy (Papaver somniferum L.) is an annual medicinal and aromatic plant in the family Papaveraceae. Poppy seeds and oil are used in the food, soap, and dye industries. Seed is one of the most important and basic elements of crop production. Seed-borne fungal pathogens in poppy cause great damage to crops and seed quality. In this study, the fungal flora of poppy seeds collected from Burdur province was determined. The agar method was used to determine the fungal flora in poppy seeds. Alternaria alternata, A.papavericola, Fusarium oxysporum, and Penicillium spp. were isolated from poppy seeds. In the isolations, 400 poppy seeds were used, 58 fungal isolates were obtained, and the percentage distribution of the obtained fungi was determined as A.alternata (1.72), A.papavericola (13.79), F.oxysporum (63.79), and Penicillium spp. (20.69).

Anahtar Kelimeler

poppy, seed, fungus

Kaynakça

• İncekara, F. 1972. Endüstri bitkileri ve ıslahı 2. yağ bitkileri ve ıslahı (2. Baskı). Ege Üniversitesi, İzmir, 198 s.
• Koç, H., Camcı, H., Kadiroğlu, A., Gür, K. 2006. Seçilmiş bazı haşhaş hatlarının morfin oranları yönünden değerlendirilmesi üzerine bir araştırma. Bitkisel Araştırma Dergisi 1:31-35.
• Arslan, Y., Katar, D., Kayaçetin, F., Subaşı, İ. 2008. Afyon (opium) alkaloitleri ve önemi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi 17:1-2.
• Baydar, H. 2010. Tarla Bitkileri Kitabı. Süleyman Demirel Üniversitesi Tarla Bitkileri Bölümü, Isparta.
• Anonim, 2019. Toprak Mahsulleri Ofisi Genel Müdürlüğü Haşhaş Raporu 2019.
• Türkoğlu, T. 1979. Mosaic virus of opium poppy in Turkey. The Journal of Turkish Phytopathology 8:77-79.
• Kubelkova, D., Spak, J. 1999. Virus diseases of poppy (Papaver somniferum L.) and some other species of the Papaveraceae family. Plant Protection Science 35:33-36.
• Kapoor, L.D. 1995. Opium Poppy. Botany, chemistry, and pharmacology. Haworth Press, Inc., Binghamton, New York.
• Alam, M., Samad, A., Khaliq, A., Ajayakumar, P.V., Dhawan, O.P. Singh, H.N. 2014. Disease incidence and its management on opium poppy: a global perspective. Acta Horticulturae 1036:123-139.
• Pastircak, M., Fejer, J. 2014. A preliminary survey of fungi on opium poppy in Slovakia. Acta Horticulturae 1036:157-162.
• Scott, J., Quarrell, S. 2016. Potential biosecurity risks associated with poppy straw and pellet importation. Tasmanian Institute of Agriculture, University of Tasmania, pp:31.
• Göbelez, M. 1956. Orta Anadolu’nun bazı illerinde yetiştirilen kültür bitkilerinde, tohumla geçen bakteri ve mantari hastalıkların türleri, yayılış alanları ve bunların takribi zarar derecelerinin tespiti üzerinde araştırmalar. Ankara Üniversitesi, Ankara, 131s.
• Hyun, I.H., Chang, S.Y., Lee, M.Y., Kim, M.K., Choi, W. 2012. Seed-borne Brachycladium penicillatum intercepted under Plant Quarantine Inspection in Korea. Mycobiology 40(3):205-207.
• Spitzer, T., Spitzerová, D., Matušinský, P., Kazda, J. 2014. Possibility of using seed treatment to suppress seed-borne diseases in poppy. Plant Protection Science 50:78-83.
• Karahan, O., Maden, S. 1978. Haşhaşta kök boğazı yanıklığı hastalığı (Dendryphion papaveris (Saw.) Sawada), tohumla taşınma durumu ve tohum ilaçlarının bu etmene etkisi üzerinde çalışmalar. Bitki Koruma Bülteni 18:1-9.
• Inderbitzin, P., Shoemaker, R.A., O’Neill, N.R., Turgeon, B.G., Berbee, M.L. 2006. Systematics and mating systems of two fungal pathogens of opium poppy: the heterothallic Crivellia papaveracea with a Brachycladium penicillatum asexual state and a homothallic species with a Brachycladium papaveris asexual state. Canadian Journal of Botany 84:1304‐1326.
• Gülcan, C., 2021. Uşak ilinde haşhaş (Papaver somniferum L.) üretiminde kapsül yanıklığına neden olan fungal etmenlerin belirlenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Uşak Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü Tarım Bilimleri Anabilim Dalı, Uşak, 97s.
• Eken, C., Hasenekoğlu, İ., Genç, T., Eryücel, D. 2014. Erzurum ilinde fiğ (Vicia sativa L.) tohumlarından izole edilen Aspergillus ve Penicillium türleri. Uluslararası Katılımlı Türkiye 5. Tohumculuk Kongresi ve Sektörel İş Forumu, 19-23 Ekim 2014, Diyarbakır, s:657-660.
• Domsch, K.H., Gams, W., Anderson T.H. 1980. Compendium of Soil Fungi. Academic Press, London, 1:859.
• Gerlach, W., Nirenberg H. 1982. The Genus Fusarium a pictoral atlas. Biologische Bundesanstalt für Land- und Forstwirtschaft, Institut für Mikrobiologie, Berlin, Germany, 406.
• Hasenekoğlu, İ. 1991. Toprak mikrofungusları (Cilt I-VII). Atatürk Üniversitesi, Yayın No:689, Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi, Yayın No:11, Erzurum.
• Woudenberg, J.H.C., Groenewald, J.Z., Binder, M., Crous, P.W. 2013. Alternaria redefined. Studies in Mycology 75:171-212.
• Rawal, P., Singh, B. 2015. Detection, pathogenic potential and transmission of seed borne microflora associated with opium poppy (Papaver somniferum L.) seeds. Journal of Mycology and Plant Pathology 45(4):372-393.
• Kiss, E., Palkovics, L., Szathmary, E., Nagy, G. 2015. Variation of some morphological and molecular characteristics of Hungarian Crivellia and Brachycladium isolates from opium poppy (Papaver somniferum L.). Acta Phytopathologica et Entomologica Hungarica 50(1):5-15.
• Bertetti, D., Ortu, G., Gullino, M.L., Garibaldi, A. 2015. Contamination of seeds of Iceland poppy (Papaver nudicaule L.) by Fusarium oxysporum. Phytoparasitica 43:189-196.
• Tunail, N. 200. Gıda mikrobiyolojisi ve uygulamaları. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Yayını, Sim Matbaası, Ankara, 522s.
• Atasayar Sabuncuoğlu, S., Baydar, T., Giray, B., Şahin, G. 2008. Mikotoksinler: toksik etkileri, degredasyonları, oluşumlarının önlenmesi ve zararlı etkilerinin azaltılması. Hacettepe Üniversitesi Eczacılık Fakültesi Dergisi 28(1):63-92.