The Names Taught To Adam: The Manifestation Of The True Nature Of Mankind

Yıl 2020, Sayı: 11, 39 - 63, 30.06.2020

Ferruh Kahraman

Öz

The names taught to Adam are a manifestation of the nature of man. The Angels only comprehend the true nature of the person they see physically, as a result of his telling them of the names. In the Qur’ān, names are used as a symbol of the superior position of mankind in the realm of beings. In the tafsīr, nouns are described as language, predominantly the names of the being or the angel of speech of man. These explanations are of course important but insufficient. The names taught to Adam are also closely related to the caliphate, the mind, the senses, the culture, and the ability of man to create science and technology. In this study, rather than the names, Man’s position against names is more important. The teaching of nouns in the verse is expressed by the verb عَلَّمَ/‘alleme. Therefore, the verb of عَلَّمَ /‘alleme derives from the same root as the symbol/‘alem, world/‘ālem, science/‘ilim and scholar/‘ālim. For this reason, there are some links between the words عَلَّمَ/‘allama, ‘alem, ‘ālem, ‘ilim and ‘ālim. In our view, it is insufficient to interpret the names taught to Adam as mere names of the creature or language. In addition, names refer to the superiority of man over other beings, primarily as creation. This superiority as creation is distinguished by its highly developed nervous system, physical and biological features. Human beings are the only living thing that produces culture through their senses, mind, thoughts and interpretation of what they perceive. Since it is a cultured being, it is due to having strong equipment. Names, speech, language, interpretation, culture, science and technology are the basic and founding knowledge of the person.

Anahtar Kelimeler

Tafsīr, Adam, Caliph, Name, Language, Science, Symbol

Hazreti Âdem’e Öğretilen İsimler: İnsanoğlunun Gerçek Mahiyetinin Tezahürü

Öz

Hz. Âdem’e öğretilen isimler, insanoğlunun mahiyetinin bir tezahürüdür. Melekler fizikî olarak varlığını gördükleri insanın gerçek mahiyetini ancak O’nun isimlerden haber vermesi sonucu kavramışlardır. Kur’ân’da isimler insanoğlunun varlıklar âlemindeki üstün konumunun sembolü olarak kullanılmıştır. Tefsirde isimler, ağırlıklı olarak varlığın adları ya da insanın konuşma melekesi, dil olarak açıklanmıştır. Bu açıklamalar elbette ki önemlidir ancak yetersizdir. Hz. Âdem’e öğretilen isimler, halifelikle, zihinle, duyularla, kültürle, insanın ilim ve teknoloji üretme özelliğiyle de yakından alakalıdır. Bu çalışmada, Hz. Âdem’e öğretilen isimler, önce müfessirlerin bakış açısıyla ele alınmış, isimlerin varlıkla, dolayısıyla ilimle ilişkisi değerlendirilmiştir. Bu değerlendirme yapılırken de isimler konusundaki diğer çalışmalardan farklı olarak merkeze insan alınmıştır. Zira isimlerden ziyade insanın isimler karşısındaki konumu daha önemlidir. Ayette isimlerin öğretilmesi, عَلَّمَ/alleme fiiliyle ifade edilmiştir. Dolayısıyla عَلَّمَ/alleme, alem, âlem, ilim ve âlimle aynı kökten türemiştir. Bu sebeple عَلَّمَ/alleme ile alem, âlem, ilim ve âlim kelimeleri arasında bazı bağlantılar vardır. Bize göre Hz. Âdem’e öğretilen isimleri, sadece varlığın adları veya dil olarak yorumlamak yetersizdir. Bunlara ilaveten isimler, başta yaratılış olarak insanın diğer varlıklara karşı üstünlüğüne işaret eder. Yaratılış olarak bu üstünlük, ona son derece gelişmiş sinir sistemi, fiziki ve biyolojik özellikler verilmesiyle öne çıkmaktadır. İnsan, duyuları, zihni, düşüncesi ve algıladığı şeyleri yorumlamasıyla da kültür üreten tek canlıdır. Zira onun kültür üretici bir varlık olması, güçlü bir donanıma sahip olmasından kaynaklanır. İsimler, konuşma, dil, yorum, kültür, ilim ve teknoloji sahibi olan insanın temel ve kurucu bilgileridir.

Anahtar Kelimeler

isim, Dil, Tefsir, Hz. Âdem, İsim, Sembol, Halife

Kaynakça

• Alpaydın, Mehmet Akif. “Âdem’e (a.s.) Öğretilen isimler”, Gaziosmanpaşa Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 4/2, (Aralık, 2016), 124.
• Anbarî, İbrahim b. İsmail. el-Mevsûatü’l-Kur’âniyye. Beyrut: Müessesetü Sicilli’l-‘Arab, 1405/1995.
• Aristo. Retorik, çev. Mehmet H. Doğan, İstanbul: Yapı Kredi Yayınları, 1995.
• Beğavî, Ebû Muhammed. Meâlimü’t-tenzîl. thk. Abdürezzak el-Mehdî, Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, 1420/2000.
• Benveniste, Emile. Problemes de Linguistique Generale. Paris: Gallimard, 1995.
• Beydâvî, Kâdî Nasîrüddîn. Envâru’t-tenzîl ve esrâru’t-te’vîl. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1431/2011.
• Bolay, M. Naci. “Delalet”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 9/119. İstanbul: TDV Yayınları, 1994.
• Cassirer, Ernst. Kültür Bilimlerinin Mantığı Üzerine. Milay Köktürk, Ankara: Hece Yayınları, 2005.
• Cassirer, Ernst. Sembol Kavramının Doğası. Çev. Milay Köktürk, Ankara: Hece Yayınları, 2011.
• Cassirer, Ernst. Sembolik Formlar Felsefesi I: Dil. Çev. Milay Köktürk, Ankara: Hece Yayınları, 2005.
• Cassirer, Ernst. Sembolik Formlar Felsefesi III: Bilginin Fenomenolojisi. Çev. Milay Köktürk, Ankara: Hece Yayınları, 2005.
• Çelebi, İlyas. “İsim-Müsemma”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. İstanbul: TDV Yayınları, 2000), 22:548-551
• Çelik, Hüseyin. “Kur’ân’a Göre Hz. Âdem’in Yaratılışı”, İstanbul Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi (Aralık, 2011), 2/2, 49-70.
• Diyarbekirli, N. Hun Sanatı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı, 1972.
• Durmuş, İsmail. “Remiz”, Türkiye Diyanet İslam Ansiklopedisi. 34/556-558. İstanbul: TDV Yayınları, 2007.
• Ebulbekā. Külliyyâtü Ebilbekā. İstanbul: Matbaatü Âmir, 1290/1870.
• Elmalılı, Muhammed Hamdi. Hak Dini Kur’ân Dili. İstanbul: Ata ofset 1971.
• Erdem, Sargon. “Alem”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. 2/352-354. İstanbul: TDV Yayınları, 1989.
• Erdem, Sargon. “Alemin Tarihçesi ve Monçuk, Hilal, Boynuz Alemlerinin Menşei Üzerine”, STAD 1/3, (1988).
• Esin, Emel. “Kün-Aya” TTK Bildiriler”, Selçuklu Araştırmalar Dergisi. Ankara: Selçuklu Araştırmalar Merkezi (1972).
• Farabî, Ebu Nasr. el-Elfâzu’l-musta‘mele fi’l-mantık. thk. Muhsin Mehdi Beyrut: Dâru’l-Meşrik, 1388/1968.
• Farabî, Ebu Nasr. el-Elfâzu’l-musta‘mele fi’l-mantık. thk. Muhsin Mehdi, Beyrut: Dâru’l-Meşrik, 1406/1986.
• Feyrûzabâdî, Mecdüddîn. el-Kāmûṣu’l-muḥît. Beyrût: Müessesetü’r-Risâle, 1407/1987.
• Gürbüz, Deniz. “Kur’ân’a Göre Hz. Âdem’in Serüveni”, Ankara Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi Dergisi 22/2, (Aralık, 2011), 89-105.
• Hicâzî, Muhammed Mahmûd. et-Tefsîru’l-vâdıh. Beyrut: Dâru’l-Cîli’l-Cedîd, 1413/1993.
• İbn Âdil, Ebû Hafs. el-Lübâb fî ulûmi’l-kitâb. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1419/1988.
• İbn Aşûr. et-Tahrîr ve’t-tenvîr. Tunis, ed-Dâru’t-Tunûsiyye, 1404/1984.
• İbn Manzûr, Ebu’l-Fazl. Lisanü’l-‘Arab. Beyrût: Dâru sadr-Dâru Beyrut, 1375/1955.
• İbn Reşik el-Kayravanî. el-Umde. Beyrut: Dârü’l-Ma‘rife, 1408/1988.
• İbn Sina. Kitâbu’l-işârât/Les Livres des directives et remarques, çev. A. M. Goichon, Paris/Beyrut: Librairie Philosophique J. Vrin, 1951.
• İbn Sina. Mahâricü’l-hurûf. thk. Pervîz Nâtil Hânlerî, Tahran: Danişgah-ı Tahran, 1951.
• Kasımî, Muhammed Cemâlüddîn. Mehâsînü’t-te’vîl. thk: Muhammed Bâsil, Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1418/1988.
• Kıran, Zeynel ve Kıran, Ayşe. Dilbilime Giriş. Ankara: Seçkin Yayınları, 2018.
• Kraus, P. Jabir Ibn Hayyan. Le Caire: Institut Français d’Archeologie Orientale, 1943.
• Kroeber Alfred Louis ve Kluckhohn, Clyde. Culture, a Critecal Review of Concepts and Definitions. New York: Vintage Books, 1963.
• Kurtubî, Ebû Abdullah. el-Câmi‘ li ahkâmi’l-Kur’ân. Mısır: Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyyeye, 1384/1964.
• Matürîdî, Ebû Mansûr. Te‘vîlâtü ehli’s-sünne. thk: Fatıma Yûsuf el-Haymî, Beyrût: Müessesetü’r-Risâle 1424/2004.
• Mâverdî. en-Nüketü ve’l-uyûn. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, ts.
• Muḳātil b. Süleymân. Tefsîru Muḳātil b. Süleymân. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, 1422/2002.
• Necati Ömer. Klasik Mantık. Ankara: Divan Kitap, 1974.
• Nesefî, Abdullah. Tefsîru’n-Nesefî. Dimeşk-Beyrût: Dâru İbn Kesîr, 1431/2011.
• Nesefî, Ebu’l-Berakât. Medârikü’t-tenzil. Beyrut: Dâru’l-Kelimi’t-Tayyib, 1418/1998.
• Poloma, Margaret M. Çağdaş Sosyoloji Kuramları. çev. Hayriye Erbaş Ankara: Gündoğan Yayınları, 1993.
• Ritzer, George. vd. Sosyoloji Kuramları. trc. Himmet Hülür, Ankara: De ki Sosyoloji Yayınları, 2014.
• Sa‘lebî, Ebû İshâk. el-Keşf ve’l-beyân an tefsîri’l-Kur’ân. Beyrût: Dâru İhyâi’t-Türâsi’l-‘Arabî, 1422/2002.
• Sabûnî, Muhammed Ali. Tefsîru’l-Fâtiha ve’l-Bakara. Arabistan: Dâru İbn Cevzî, 1423/2003.
• Said Havvâ. el-Esâs fi’t-tefsîr. Kahire: Dâru’s-Selâm, 1424/2004.
• Sekkakî. Miftâhu’l-ulûm. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1403/1983.
• Şa‘ravî, Muhammed Mütevellî. Tefsîru’ş-Şa’ravî. Beyrut: Metâbiu Ahbâri’l-Yevm, 1417/1997.
• Taberî, Ebû Cafer İbn Cerir Muhammed b. Cerir b. Yezid. Câmiü’l-beyân an te’vîli âyi’l-Kurân. Beyrut: Dârü’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1431/2009.
• Tahirü’l-Mevlevî, Edebiyat Lügatı. İstanbul: Enderun Kitabevi, 1973.
• Turan, Maşallah. “Hz. Âdem’e İsimlerin Öğretilmesinin Mahiyeti Üzerine Değerlendirmeler”, 4. Uluslarası Kültür ve Medeniyet Kongresi, edt. Bülent Cercis Tanrıtanır vd. Mardin: İksad Yayınevi, 2018, 346-359.
• Vehbi Efendi. Hülâsatü’l-beyân. İstanbul: Üçdal Neşriyat 1966.
• Yakıt, İsmail. “Kur’ân’da Hz. Âdem”, Süleyman Demirel Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6, (Aralık, 1999), 1-18.
• Zemahşerî, Cârullah Mahmûd b. Muhammed. el-Keşşâf. Beyrût: Dâru’l-Kütübi’l-‘İlmiyye, 1431/2009.