The Relationship Between Politics And Ethics In Islam And Its Social Reflections

Yıl 2022, Sayı: 16, 141 - 179, 30.12.2022

Maksut Çetin

Öz

Islam is the last divine religion that Allah sent to mankind. The main purpose of this religion is to create a peaceful society by educating people morally. Politics, which is a management art, is the process of care in general, bringing the object to a certain consistency by educating, and in particular, the process of directing people. Morality, on the other hand, is the set of principles that must be followed in the relationship of the individual with other people. In order for a behavior to be qualified as moral, it must have been performed voluntarily in a human community.
While giving details of basic religious issues, Islam did not give much information about political issues, apart from general principles, about details. Although it determined the basic principles of politics, it transferred the details to human knowledge and experience. Since political life is dynamic, Islam has left the principles of its details flexible. The main purpose of politics is to make people happy by being governed in a safe and just manner. Politics in Islam has been described with the concept of trust. This concept is a property given to someone temporarily, under certain conditions and within the framework of certain purposes, or a responsibility entrusted to that person.
According to Islam, politics and morality are neither the same nor completely independent of each other. Although morality is directly related to the will of the individual in terms of the purpose of existence, it is a phenomenon formed in the social environment. For its, considering the social structure independent of moral principles, since it has some dangers in terms of human life, Islam has given some moral principles for political activities. Because the manager; They have duties such as enjoining good and preventing evil, ensuring rights and law, ensuring trust and justice. For this reason, Islam has tried to limit the field of politics with some moral principles.

Anahtar Kelimeler

Islam, Politics, Morals, Society, Reflection

İslam'da Siyaset-Ahlâk İlişkisi ve Toplumsal Yansımaları

Öz

İslam, Allah’ın, insanlara gönderdiği son ilahi dindir. Bu dinin temel gayesi, insanı ahlaken eğiterek huzurlu bir toplum meydana getirmektir. Bir yönetim sanatı olan siyaset, genelde özenin, nesneyi eğiterek belli bir kıvama getirme, özelde ise insanı yönetme sürecidir. Ahlak ise, bireyin diğer insanlarla olan ilişkisinde, uyulması gereken prensipler bütünüdür. Bir davranışın ahlaki alarak nitelendirilebilmesi için onun, bir insan topluluğu içinde ve iradî bir şekilde gerçekleştirilmiş olması gerekir.
İslam, temel dini konulara ayrıntılarıyla yer verirken siyasi konulara, genel ilkelerin dışında, teferruata dair çok fazla bilgi vermemiştir. O, siyasetin temel ilkelerini belirlemiş olsa da, detaylarını, insanın bilgi ve birikimine havale etmiştir. Siyasi hayat, dinamik olduğundan İslam, onun detaylarına dair prensipleri esnek bırakmıştır. Siyasetin esas gayesi, insanların, güven içerisinde, adaletle yönetilerek mutlu olmasıdır. İslam’da siyaset, emanet kavramıyla tarif edilmiştir. Bu kavram, geçici olarak, belli şartlar dâhilinde ve bir takım amaçlar çerçevesinde birinin uhdesine verilmiş bir mal veya o kişiye tevdi adilmiş bir sorumluluktur.
İslam’a göre siyaset ve ahlak, ne birbirinin aynısı ne de tamamen birbirinden bağımsızdır. Varlık amacı bakımından ahlak, bireyin iradesiyle doğrudan ilişkili olsa da, sosyal ortamda teşekkül eden bir olgudur. Onun için toplumsal yapının, ahlaki ilkelerden bağımsız düşünülmesi, insanlık hayatı açısından birtakım tehlikeleri barındırdığından İslam, siyasi faaliyetler için birtakım ahlaki ilkeler vaz etmiştir. Zira yöneticinin; iyiliği emretme ve kötülüğü engelleme, hak ve hukuku temin etme, güven ve adaleti sağlama gibi görevleri söz konusudur. Onun için İslam, siyaset alanını birtakım ahlaki prensiplerle sınırlandırmaya çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler

İslam, Siyaset, Ahlak, Toplum, Yansıma

Kaynakça

• Akbulut, Ahmet, “Hz. Muhammed Sonrası İlk Siyasi Krizin Teolojik Yansımaları”, Kelam Araştırmaları, 4:2, (2006): 1-10.
• Akbulut, Ahmet, “Kur’an-ı Kerîm Açısından Egemenlik Meselesi”, İslamî Araştırmalar, 8, 1995, sayı: 3- 4.
• Akdoğan, Yalçın, “Adalet ve Ahlak”, Star Gazetesi, 17 Şubat 2017.
• Ammara, Muhammed, Laiklik ve Dinin Fanatizm Arasında İslam Devleti, çev. Ahmet Karababa-Salih Parlak, İstanbul: Endülüs Yayınları, 1991.
• Ardoğan, Recep, Delillerden Temellere Sistematik Kelam, İstanbul: KLM Yayınları, 2016.
• Bardakoğlu, Ali, “Ehliyet”, İslam Ansiklopedisi, X, 533-539.
• Beyazizade, Ahmed Efendi, İmâm-ı Azam Ebû Hanife’nin Îtikâdî Görüşleri, trc. İlyas Çelebi İstanbul: MİFAV Yayınları, 1996.
• Cessâs, Ebu Bekr Muhammed, Ahkamü’l-Kur’an, Beyrut: Dâru İhyâi’t-Türâs, 1405.
• Cevziyye, Ebû Abdullah Şemsuddin İbn Kayyım, Zadü’l-Meâd, Beyrut: 1983.
• Çağrıcı, Mustafa, İslam Düşüncesinde Ahlak, İstanbul: Dem Yayınları, 2012.
• Çelebi, İlyas, İslam’ın İnanç Esasları, İstanbul: İSAM Yayınları, 2009.
• Demircan, Adnan, Siyer, İstanbul: Beyan Yayınları, 2016.
• Erdem, Hüsameddin, Ahlak Felsefesi, Konya: Hü-Er Yayınları, 2009.
• Fiğlalı, Ethem Ruhi, Din ve Devlet İlişkileri, Muğla: Muğla Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları, 1997.
• Firuzabadî, Mecduddin Muhammed b. Yakup, el-Kamusu’l-Muhit, Beyrut: trs.
• Gazali, Muhammed, Müslüman Ahlakı, trc. Abdulcelil Candan, Konya: Nükte Kitap Yayınları, 2005.
• Gazalî, Ebû Hamid Muhammed b. Muhammed, İhyau Ulumi’d-Din, trc. Sıtkı Gülle, İstanbul: Huzur Yayın-Dağıtım, 1998.
• Hamidullah, Muhammed, İslam’a Giriş, Ankara: TDV Yayınları, 2010.
• İbn Abidin, Muhammed Emin b. Ömer, Reddu’l-Muhtar Ale’d-Durri’l-Muhtar Şerhu Tenviri’l-Ebsar, İstanbul: 1984.
• İbn Hişam, Ebu Muhammed Cemaluddin Abdülmelik, es-Siretü'n-Nebevviye, nşr. Mustafa es-Sekka Ve dğr., Kahire: 1375/1955.
• İbn Manzur, Muhammed b. Mükerrem, Lisanü’l-Arab, Beyrut: Daru Sadr, trs.
• İbn Miskeveyh, Tehzibu’l-Ahlak (Ahlak Eğitimi), çev. Abdulkadir Şener, Cihat Tunç, İsmet Kayaoğlu, İstanbul: Büyüyenay Yayınları, 2013.
• İbn Sa’d, Ebu Abdillah Muhammed, et-Tabakatü’l-Kübra, Beyrut: trs.
• İsfahanî, Ragıp, Müfredat, çev. Yusuf Türker, İstanbul: Pınar Yayınları, 2012.
• İzmirli, İsmail Hakkı, Yeni İlmi Kelam, sad. Sabri Hizmetli, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2013.
• Karadeniz, Osman, “İman-Amel İlişkisi ve Büyük Günah (Kebire) Etrafındaki Tartışmalar”, Kelam, ed. Şaban Ali Düzgün, Ankara: Grafiker Yayınları, 2015.
• Karaman, Hayreddin, vd., İlmihal, İstanbul: Divantaş Yayınları, 1998.
• Katib, Ahmed, Sünni Siyasal Düşüncesinin Gelişimi Demokratik Hilâfete Doğru, trc. Muhammed Coşkun, İstanbul: Mana Yayınları, 2010.
• Klavuz, A. Saim, Ana Hatlarıyla İslam Akaidi ve Kelama Giriş, İstanbul: Ensar Neşriyat, 2018.
• Kılıç, Recep, Ahlakın Dini Temeli, Ankara: TDV Yayınları, 1992.
• Kırbaşoğlu, M. Hayrettin, İslam Düşüncesinde Sünnet, Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 1993.
• Komisyon, Hadislerle İslam, Ankara: Diyanet Vakfı Yayınları, 2014.
• Kurtubi, Ebu Muhammed, el Cami liahkami1-Kur'an, Beyrut: İhyaü't-Türasi'l-Arabi, trs.
• Kutub, Seyyid, İslam’da Sosyal Adalet, çev. Harun Unal, İstanbul: Hikmet Neşriyat, 2007.
• Maturidî, Ebu Mansur, Kitabu’t-Tevhîd, thk. Bekir Topakoğlu-Muhammed Aruçi, Ankara: İsam Yayınları, 2003.
• Maturidî, Ebû Mansur, Te’vilatu’l-Kur’an, Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2004.
• Maverdî, Ebu’l-Hasan Ali b. Muhammed, Edebü’d-Dünya ve’d-Din, Beyrut: 1407/1987.
• Mekdisî, İmam Kemaleddin Muhammed b. Muhammed İbn Ebi Şerîf, el-Musamere, Dımeşk: 1430/2009.
• Mevdudi, Ebu’l’Ala, Tefhimu’l-Kur’an, trc. Komisyon, İstanbul: İnsan Yayınları, 2005.
• Nevin, Abdulhalık Mustafa, İslam Siyasi Düşüncesinde Muhalefet, çev. Vecdi Akyüz, İstanbul: İz Yayıncılık, 1990.
• Nomer, Kemaleddin, Şeriat, Hilafet, Cumhuriyet ve Laiklik, İstanbul: Boğaziçi Yayınları, 1996. Nursi, Bediüzzaman Said, İçtimai Dersler, İstanbul: Zehra Yayıncılık, 2001.
• Özel, Hilal - Kaplan, Hasan, “Din ve Ahlak Birbirileriyle Nasıl İlişkilidir? Kısa Bir Literatür İncelemesi” Türkish Studies, Volume 13/15, Spring 2018.
• Özturan, Hümeyra, Akıl ve Ahlak, İstanbul: Klasik Yayınları, 2013.
• Sarıkaya, M. Saffet, “Ehl-i Sünnet’in Devlet Telakkisinde İki Mesele: İdari Sistem, Devlet Reisine İtaat”, SDÜİF Dergisi, 1994, sayı:10.
• Sarmış, İbrahim, Şura’dan Saltanata, Teokrasiye ve Laisizme Yönetim, İstanbul: Düşün Yayınları, 2010.
• Semerkandî, Şemsu’d-Din, Sahaifu’l-Hilafiyeti, thk. Dr. Ahmed Abdurrahman Şerif, Riyad: trs.
• Shaban, M. A., İslamic History, Cambridge: A. New İnterpretation I, 1971.
• Taftazanî, Sa’duddin Mes’ud b. Ömer, Kelam İlmi ve İslam Akaidi (Şerhu’l-Akaid), trc. Süleyman Uludağ, İstanbul: Dergah Yayınları, 1991.
• Topaloğlu, Bekir, Kelam İlmi Giriş, İstanbul: Damla Yayınevi, 2007.
• Türcan, Talip, “Şura”, İslam Ansiklopedisi, XXXIX, 230-235.
• Tusî, Nasiruddin, Ahlak-ı Nasirî, çev. Anar Gafarov, Zaur Şükürov, İstanbul: Litera Yayıncılık, 2007.
• Uludağ, Süleyman, İslam Siyaset İlişkileri, İstanbul: Dergah Yayınları, 1998.
• Uludağ, Süleyman, “Kur’an’da Bir Devlet Modeli ve Siyaset Teorisi Var mıdır?” Kur’an ve Tefsir Araştırmaları I, Tartışmalı İlmi Toplantılar Dizisi 32.
• Uysal, Enver, “Dindarlığın Ahlaki Temelleri Üzerine Bazı Düşünceler”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, cilt. 14, sayı:1, 2005, 41-59.
• Yazır, Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, İstanbul: Eser Neşriyat, 1979.