Old and New Interpretations of Jihad Verses in the Quran (A Critical Analysis Study)

Yıl 2023, Sayı: 18, 185 - 208, 30.12.2023

Mahmud Cüneyt , İbrahim Hakkı İmamoğlu

Öz

The concept of Jihad, legitimized by Allah to prevent oppression and tyranny against humans, encompasses life in its political, social, and economic aspects. Some contemporary scholars, influenced by Western Orientalist views on Jihad, have caused a division among Muslim scholars. While some scholars have taken a stance against Jihad, claiming that it is incompatible with modern international laws, others have attempted to use these ideas as a tool to achieve personal or collective goals accepted by a limited segment of society. In the current situation, it has become essential to review the new ideas presented by contemporary thinkers regarding Jihad, comparing them with the views of interpretive scholars.
In this study, the concept of Jihad, its types, applications, and related doubts in classical and modern interpretations are addressed through a comparative analysis. The understanding of Jihad by classical and modern interpreters and its reflections in the lives of Muslims are examined. The study is organized into sections such as the definition, legitimacy, and wisdom of Jihad in language and Islamic law, the concept of Jihad in classical and modern interpretations, types of Jihad and their modern uses, old and new doubts about Jihad, and responses to these doubts. The aim of the study is to respond to misconceptions about the concept of Jihad that lead to skeptical and accusatory thoughts against Islam and Muslims, using analytical and comparative analysis methods.

Anahtar Kelimeler

Tafsir, jihad, old commentators, modern commentators, analiytical study

Kur’an’da Cihat Ayetlerinin Eski ve Yeni Yorumları (Eleştirel Bir Çözümleme Çalışması)

Öz

Allah tarafından, insanlara yapılan zulüm ile baskıyı önlemek için meşru kılınan cihâd, hayatı siyasi, sosyal ve ekonomik bütün yönleriyle kapsamaktadır. Bazı çağdaş âlimler cihâd ile alakalı olarak batılı oryantalistlerin görüşleri doğrultusunda hareket etmiş, bu da Müslüman âlimlerin ikiye bölünmesine neden olmuştur. Bu âlimlerin bir kısmı cihâd kavramının içeriğini boşaltıp modern uluslararası kanunlarla uyumsuz olduğunu iddia ederek cihâda karşı bir tavır sergilerken diğer âlimler bu fikirleri, genellikle sınırlı bir kesim tarafından kabul edilen kişisel veya kolektif amaçlara ulaşmak için bir araç olarak kullanmaya çalışmıştır. İçinde bulunulan durumda çağdaş düşünürlerin sunduğu yeni fikirlerin gözden geçirilerek içeriklerinin daha geniş bir şekilde değerlendirilmesi, tefsir âlimlerinin görüşleriyle kıyaslanması zaruri bir hal almıştır. Cihâd hakkındaki yanlış düşüncelerin düzeltilmesi ise ancak tüm İslam âlim ve tefsircilerin bir araya geldiği ilmi toplantılar vasıtasıyla mümkündür.
Bu çalışmada, klasik ve modern tefsirlerde yer alan cihâd kavramı, türleri, uygulamaları ve cihâdla alakalı şüphelerin ele alınıp karşılaştırmalı bir analizle ortaya konulması amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında klasik ve modern tefsircilerin cihâd anlayışları ve Müslümanların hayatlarındaki yansımaları incelenmiştir. Kavramsal çerçevenin daha iyi anlaşılması için çalışmada cihâdın dilde ve İslâm hukukundaki tanımı, meşruiyeti ve hikmeti, klasik ve modern tefsirlerde cihâd kavramı, cihâdın türleri ve modern dönem kullanımları, cihâdla ilgili eski-yeni şüpheler ve bu şüphelere verilen cevaplar şeklinde başlıklandırma yapılmıştır. Cihâd kavramının yanlış yorumlanmasından kaynaklan İslam’a ve Müslümanlara karşı ortaya çıkan şüpheci ve suçlamacı düşüncelere cevap vermeyi hedefleyen çalışmada sorunun çözümü için ağırlıklı olarak analitik tanımlama ve karşılaştırmalı analiz yöntemleri kullanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Tefsir, cihat, eski müfessirler, çağdaş müfessirler, analitik çalışma

Kaynakça

• Alparslan Kartal, “İşarî Hadis Yorumu ve Son Dönem Karslı Âlim ve Sûfilerden Karslı Mehmed İlhamî Efendi’nin Eserinde Hadis Yorumculuğu”, 2. Uluslararası Kars Âlimleri ve Edebiyatçıları Sempozyumu Bildiriler Kitabı, ed. Alparslan Kartal, Ankara: Türk Eğitim Yayınları, 2022.
• Çelik, İsa, Yıldırım Birol, “Az Tanınmış Bir Çeçen Lider: Kunta Hacı ve Onun Barışcıl Zikirizm Hareketi”, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 23/2 (Haziran 2019), 685-702.
• Kartal, “Adadolu Tasavvufunun İki Temsilcisi Harakânî ve Mevlâna’da Sünnet Düşüncesi”, Anadoluda Peygamber Varisi İki Büyük Sûfi: Ebu’l-Hasan Harakânî ve Mevlâna içinde, ed. Alparslan Kartal, Ankara: Sonçağ Yayınları, 2018.
• Kartal, “Baba Nimetullah Nahcivanî’nin Hidayetu’l-İhvan Adlı Eserinde İşârî Hadis Yorumları”, Kafkas Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, (2020), 183-198.
• Kartal, “Hacı Bayram-ı Velî’ye Nisbet Edilen Lemeât i Kudsî Adlı Eserdeki Hadislerin Tahrici ve Bazı Tasavvufî Yorumlar”, Uluslararası Hacı Bayram-ı Velî Sempozyumu Bildiriler Kitabı, ed. Ahmet Cahid Haksever, 2/223- 246. Ankara: Kalem Eğitim Kültür Akademisi Derneği Yayınları, 2016).
• Kartal, “Rivayetlerde Medine ye Hicrette Yaşanan Fiziki ve Manevî Problemler”, Uluslararası Göç ve Kültür Sempozyumu Bildiriler Kitabı, ed. Nazan Kahraman, Çiğdem Dürüst, Timur Yılmaz (Amasya: KIBATEK Yayınları, 2016), II/93-100.
• Qasem, Hamood Rafeq Najı, Yıldırım, Birol, “Kırımlı Selim Baba ve Bazı Kur’ân Âyetlerine Yönelik Tasavvufî Yorumları”, Gümüşhane Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 5/10, (2015), 86-106.
• Sarıgül, Murat, “Ahkâm Âyetlerinin İşârî Yorumu (Alusî Örneği)”, FÜİFD, 23/2, (2018), 57-87.
• Yıldırım Birol, Kesret Çarşısında Bir Hikmet Dükkanı Köstendilli Süleyman Şeyhi Efendi Hayatı, Eserleri ve Tasavvufi Görüşleri, (İstanbul: Büyüyen Ay Yay., 2019).
• Yıldırım, Alvarlı Muhammed Lutfi Hayatı ve Hulasatu'l-Hakayik Adlı Eserindeki Ahlaki Unsurlar. Erzurum: Ertual Akademi Yayıncılık, 2. Baskı, 2016.