SİNOP GAZETESİ’NE GÖRE SİNOP’TA MÜBADELE (1923-1927)

Yıl 2020, Cilt: 4 Sayı: 1, 43 - 56, 30.06.2020

Umut Çevik

https://doi.org/10.46452/baksoder.684690

Öz

Antik çağdan itibaren Karadeniz’in önemli bir liman kenti olan Sinop, Anadolu’dan Karadeniz’e ya da Karadeniz’den Anadolu’ya açılan göç yollarının kilit taşlarından biri olmuştur. Bu özelliğini Türkiye ve Yunanistan arasında imzalanan mübadele anlaşması neticesinde de devam ettirmiştir. Mübadele dönemi ile binlerce arşiv belgesi bulunmasına rağmen genellikle istatistiki bilgiler üzerinde durulmuş, bu belgelerde mübadillerin içinde bulunduğu psikolojik durum, ekonomik, sağlık ve iskân problemleri ya da mübadele bölgesindeki yerleşik halkın tutumunun çoğu zaman göz ardı edildiği görülmüştür. Bu kapsamdaki bilgileri en iyi yansıtan yerel basın olmuştur. Bu çalışma ile birlikte, 12 Haziran 1922 tarihinde yayın hayatına başlayan Sinop Gazetesi’ndeki mevcut bilgiler kullanılarak, gelen ve giden mübadiller hakkında sayısal veriler, mübadele ve iskân müdürlüğünün idari yapısı, Sinop’a yerleşen mübadillerin ekonomik ve sosyal sorunları ile Sinop halkının mübadillere karşı tutumu incelenerek, döneme ışık tutulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sinop, Mübadele, İskân

Kaynakça

• AGHATABAY, C. Z. (2009). Mübadelenin Mazlum Misafirleri, Mübadele ve Kamuoyu 1923-1930. İstanbul: Bengi.
• AĞANOĞLU, H. Y. (2001). Osmanlı’dan Cumhuriyet’e Balkanların Makûs Talihi Göç. İstanbul: Kum Saati.
• ARI, K. (2008). Türk Ticareti Bahriyesi ve Mübadele Gemileri. İzmir: Deniz Ticaret Odası İzmir Şubesi.
• ARI, K. (2009), Cumhuriyetin İlk Yıllarında Yaşanan Göç Olayları ve Sağlık Hizmetleri. Atatürk Dönemi Sağlık Tarihi Kongresi (1920-1928) Bildiriler, İzmir: Ege Üniversitesi, 105-113.
• ARI, K. (2010). Büyük Mübadele, Türkiye’ye Zorunlu göç (1923-1925). İstanbul: Tarih Vakfı Yurt.
• BELLİ, M. (2006). Türkiye-Yunanistan Nüfus Mübadelesi, Ekonomik Açıdan Bir Bakış. İstanbul: Belge.
• ÇAPA, M. (1988). Lozan’da Öngörülen Türk-Ahali Mübadelesinin Uygulanmasında Türkiye Kızılay (Hilal-i Ahmer) Cemiyeti’nin Katkıları. Atatürk Yolu, I/2, 241-256.
• ÇAPA, M. (1990). Yunanistan’dan Gelen Göçmenlerin İskânı. Atatürk Yolu, II/5, 49-69.
• ÇAPA, M. (1991). İstikbal Gazetesine Göre Trabzon’da Mübadele ve İskân. Atatürk Yolu, II/8, 631-642.
• ÇAPA, M. (2001). Mübadelede Kızılay (Hilal-i Ahmer) Cemiyeti’nin Rolü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10, 29-60.
• ÇELEBİ, E. (2006). Türk ve Rum Ahalinin Mübadelesine Dair Oluşturulan Komisyonlardan Muhtelit Mübadele Komisyonu ve Faaliyetleri. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, VIII/1: 107-120.
• ÇEVİK, U. (2018). Gelibolu Vilayeti 1923-1926. Çanakkale: Yayın evi yok.
• ÇİMBİS, T. (2015). Hasretin İki Yakasından Mübadele Öyküleri. (çev. Sula Aslanoğlu). İstanbul: Lozan Mübadilleri Vakfı.
• Darıova Muhacirleri Gidiyor. (1340, 28 Ağustos). Sinop Gazetesi, 1.
• DUMAN, Ö. (2010). Rumeli’den Samsun’a Göç (1923-1970). Samsun: Samsun Büyükşehir Belediyesi.
• ERDAL, İ. (2012). Mübadele (Uluslaşma Sürecinde Türkiye ve Yunanistan, 1923-1925). İstanbul: IQ.
• Gazete ve Mesleğimiz. (1338, 6 Aralık). Sinop Gazetesi, 1.
• GERAY, C. (1962). Türkiye’den ve Türkiye’ye Göçler ve Göçmenlerin İskânı (1923-1961). Ankara: Siyasal Bilgiler Fakültesi Maliye Enstitüsü.
• Gerze’deki Rumlar da Gitti. (1340, 21 Ağustos). Sinop Gazetesi, 1.
• Hilal-i Ahmer. (1340, 1 Mayıs). Sinop Gazetesi, 1.
• İlga. (1340, 27 Teşrin-i evvel). Sinop Gazetesi, 1.
• İPEK, N. (2000). Mübadele ve Samsun. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• İPEK, N. (2010). Selanik’ten Samsun’a Mübadiller. Samsun: Samsun Büyükşehir Belediyesi.
• İskân Mıntıkası Müdüriyeti. (1340, 5 Haziran). Sinop Gazetesi, 1.
• İskân Müdüriyeti Lağv Olundu. (1340, 24 Teşrin-i sani). Sinop Gazetesi, 1.
• İskân Tarihçesi (1932). İstanbul: Hamit.
• İskân Teşkilatı. (1340, 23 Teşrin-i evvel). Sinop Gazetesi. 1.
• Lozan Barış Konferansı, Tutanaklar-Belgeler (2001). Seha L. Meray (Çev.). İstanbul: Yapı Kredi.
• Mebusumuz Doktor Rıza Nur Bey’in Beyanatı. (1340, 10 Teşrin-i sani). Sinop Gazetesi, 1.
• Muhacir İskânı. (1339, 28 Mayıs). Sinop Gazetesi, 4.
• Muhacirler. (1339, 11 Haziran). Sinop Gazetesi, 1.
• Muhacirlerin İskânı. (1340, 17 Nisan). Sinop Gazetesi, 1.
• Muhacir Kardeşlerimizin Vürudu. (1340, 7 Nisan). Sinop Gazetesi, 1.
• Muhacirler Gidiyor. (1340, 23 Teşrin-i evvel). Sinop Gazetesi, 1.
• Mübadele Heyeti Geliyor. (1340, 3 Temmuz). Sinop Gazetesi, 1.
• Müsamere. (1340, 1 Mayıs). Sinop Gazetesi, 1.
• Yeni Muhacir Geldi. (1340, 8 Mayıs). Sinop Gazetesi, 1.
• NUR, R. (1338, 12 Haziran). Sinob’da Yeni Bir Devre. Sinop Gazetesi, 1.
• Rozet Hasılatı. (1340, 1 Mayıs). Sinop Gazetesi, 1.
• Rumlar Gitti. (1340, 7 Temmuz). Sinop Gazetesi, 1.
• SAİD, M. (1922). Türkiye’nin Sıhhi-i İçtimai Coğrafyası, Sinop Sancağı. Ankara: Öğüt.
• Sinob’daki İskân Vaziyeti. (1340, 7 Ağustos). Sinop Gazetesi, 1.
• SOYSAL, İ. (1989). Tarihçeleri ve Açıklamaları İle Birlikte Türkiye’nin Siyasal Antlaşmaları, I. Cilt (1920–1945). Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Tayin. (1340, 28 Nisan). Sinop Gazetesi, 1.
• Tayin. (1340, 12 Mayıs). Sinop Gazetesi, 1.
• TBMM Zabıt Ceridesi, Devre II, İçtima: 35, C. II, Ankara.
• TEVFİK, İ. (2014). İnsan ve Mekân Yüzüyle Mübadele, 1923’ten Bugüne Zorunlu Göç. İstanbul: İnkılap.
• Türk Bakkaliye Mağazası. (1340, 7 Temmuz). Sinop Gazetesi, 1.
• Vürud. (1340, 11 Ağustos). Sinop Gazetesi, 1.