Karaciğer Transplantasyonu Sonrası Hastaların Yaşadığı Sorunlar ve Hemşirelik Girişimleri

Yıl 2012, Cilt: 1 Sayı: 1, 37 - 42, 30.04.2012

Neziha Karabulut , Yeşim Yaman Aktaş

Öz

Karaciğer transplantasyonu, günümüzde diğer tedavi yöntemleriyle tedavi edilemeyen ve yaşamı tehdit eden son dönem karaciğer yetmezliğindeki hastalara önerilen tek tedavi yöntemidir. Transplantasyon sonrası hastalarda rejeksiyon, enfeksiyon, hipertansiyon, malignite gibi immünosupresif tedavi ile ilişkili komplikasyonlar, immünosupresif tedavi rejimine uyumsuzluk ve psikolojik sorunlar gelişebilir. Hastalarda görülebilecek komplikasyonların en aza indirilmesi ve yaşam kalitesinin yükseltilmesinde hemşirelik bakımı önemli rol oynamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Karaciğer transplantasyonu, problem

Kaynakça

• 1. Smeltzer SC, Bare BG: Assessment and Management of Patients with Hepatic Disorders-Liver Transplantation. “Smeltzer SC, Bare BG (eds): Brunner&Suddarth’s Textbook of Medical-Surgical Nursing, 10. Baskı” kitabında s.1115-1118, Philadelphia: WB Saunders (2004).
• 2. Angelico M, Gridelli B, Strazzabosco M: Practice of adult liver transplation in Italy recommediations of the Italian Association for the study of the liver (A.I.S.F). Digestive and Liver Disease. 2005;37:461-467.
• 3. Esquivel CO: Liver Transplantation: Where we are and where we are heading. Transplantation Proceedings. 2010;42:610–612.
• 4. Kasapoğlu B, Yalçın KS, Türkay C: Canlı donörden karaciğer transplantasyonu. Güncel Gastroenteroloji. 2010;14(2):96-102.
• 5. Sayek İ: Temel Cerrahi. 3. Baskı. Güneş Kitabevi, Ankara (2004).
• 6. Edirne T: Türkiye’de Organ ve Doku Nakli Uygulamaları: Sonuçları ve Strateji Önerileri. Türkiye Klinikleri Dergisi. 2004;24:261-266.
• 7. Chang EN, Scudamore CH, Chung SW: Transplantation: focus on kidney, liver and islet cells. Canadian Medical Association. 2004;47(2):123-129.
• 8. Mutimer D: Liver Transplantation. Medicine. 2006;35(2):112-115.
• 9. Şelimen D: Renal Transplantasyonda Hemşirelik Bakımı. “Titiz İ (eds): Renal Transplantasyona Pratik Yaklaşım, 2. Baskı” kitabında s.433-440, İstanbul (2004).
• 10. Ryckman FC, Bucuvalas JC, Nathan J, Alonso M, Tiao G, Balistreri WF: Outcomes following liver transplantation. Seminars in Pediatric Surgery. 2008;17:123-130.
• 11. Neuberger JM: Liver Transplantation. Best Practice & Research Clinical Gastroenterology. 2003;17(2):277–289.
• 12. Alican F: Genel Cerrahi. 1. Baskı. Cilt 1. Nobel Tıp Kitapevleri,İstanbul (2007).
• 13. Heneghan MG, Selzner M, Yoshida EM, Mullhaupt B: Pregnancy and sexual function in liver transplantation. Journal of Hepatology. 2008;49:507–519.
• 14. Olgun N, Aslan FE, Fındık ÜY: Karaciğer Hastalıkları. “Karadokovan A, Aslan FE (eds): Dahili ve Cerrahi Hastalıklarda Bakım, 1. Baskı”kitabında s.773-805, Adana (2010).
• 15. Dicle A, Karayurt Ö: Karaciğer Transplantasyonu. “Akbayrak N, Erkal Sİ, Ançel G, Akbayrak A (eds): Hemşirelik Bakım Planları Dahiliye Cerrahi Hemşireliği ve Psikososyal Boyut, 1. Baskı” kitabında s.851-861, Ankara (2007).
• 16. Egwim C, Botero RC: Is Hepatitis B immunglobulin prophylaxis needed for liver transplantation in the era of new antivirals? Transplantation Proceedings. 2005;37:2200–2204.
• 17. Arslan H: Solid Organ Transplantasyonu ve İnfeksiyon. ANKEM Dergisi. 2005;19 (Ek 2):161-164.
• 18. Duvoux C, Pageaux GP, Vanlemmens C, et al: Risk factors for lymphoproliferative disorders after liver transplantation in adults: an analysis of 480 patients. Transplantation. 2002;74:1103-7.
• 19. Vallejo GH, Romero CJ, Vicente JC: Incidence and risk factors for cancer after liver transplantation. Critical Reviews in Oncology/Hematology. 2005;56:87–99.
• 20. Talas MS: Böbrek Transplantasyonu. “Akbayrak N, Erkal Sİ, Ançel G, Akbayrak A (eds): Hemşirelik Bakım Planları Dahiliye-Cerrahi Hemşireliği ve Psikososyal Boyut, 1. Baskı” kitabında s.1035-1049, Ankara (2007).
• 21. Varo E, Padin E, Otero E, et al: Cardiovascular risk factors in liver allograft recipients: relationship with immunosuppressive therapy. Transplantation Proceedings. 2002;34(5):1553-1554.
• 22. Sheiner, PA, Magliocca, JF, Bodian, CA, et al: Long-term medical complications in patients surviving ≥ 5 years after liver transplant. Transplantation. 2000;69:781-6.
• 23. Forsberg A, Backman L, Möller A: Experiencing liver transplantation: a phenomenological approach. Journal of Advanced Nursing. 2000;32(2):327-334.
• 24. Sargent S, Wainwright: A qualitative study exploring patients perceived quality of life following an emergency liver transplant for acute liver failure. Intensive and Critical Care Nursing. 2007;23:272-280.
• 25. Alparslan GB, Kapucu S: Steroidlerin kullanımında hemşirenin sorumlulukları. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2008:77-84.
• 26. Denhaerynck K, Dobbels F, Cleemput I, et al: Prevalence, consequences and determinants of nonadherence in adult renal transplant patients: a literature review. Transpl Int. 2005;18:1121–1133.
• 27. Harmancı AK: Böbrek Transplantasyonu, Hasta Takip ve Bakımı. “Sabuncu N, Ay Akça F, (eds): Klinik Beceriler- Sağlığın Değerlendirilmesi, Hasta Bakım ve Takibi, 1. Baskı” kitabında s.750-758, İstanbul (2010).
• 28. Roche B, Samuel D: Liver transplantation in viral hepatitis: Prevention of recurrence. Best Practice & Research Clinical Gastroenterology. 2008;22(6):1153–1169.
• 29. Amodio P, Biancardi A, Montagnese S, et al: Neurological complications after orthotopic liver transplantation. Digestive and Liver Disease. 2007;39:740–747.
• 30. Saner FH, Sotiropoulos GC, Gu Y, et al: Severe neurological events following liver Transplantation. Archives of Medical Research. 2007;38:75-79.
• 31. Bronster DJ, Emre S, Boccagni P, Sheiner PA, Schwartz ME, Miller CM: Central nervous system complications in liver transplant recipients—incidence, timing, and long-term follow-up. Clin Transplant. 2000;14:1–7.
• 32. Lewis MB, Howdle PD: Neurologic complications of liver transplantation in adults. Neurology. 2003;61:1174–1178.
• 33. Pelgur H, Atak N, Kose K: Anxiety and depression levels of patients undergoing liver transplantation and their need for training. Tranplantation Proceedings. 2009;41:1743-1748.
• 34. Sharkey C, Gourishankar S: Transplant friends: An interactive education program for patients awaiting kidney transplantation. Tranplantation Proceedings. 2003;35:2405-2406.
• 35. Keller PS, Dickenmann M, Berry DL, Steiger J, Bock A, Geest S: Computerized patient education in kidney transplantation: Testing the content validity and usability of the Organ TransplantInformation System (OTIS TM). Patient Counselling and Education. 2009;74:11-117.
• 36. Türgay AS: Hasta Bakım Süreci. “Ay Akça F, (eds): Sağlık Uygulamalarında Temel Kavramlar ve Beceriler, 3. Baskı” kitabında s.90-103, İstanbul (2011).
• 37. Abaan S, Altıntoprak A: Hemşirelerde problem çözme becerileri: Öz değerlendirme sonuçlarının analizi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2005:62-76.