ÖZEL EĞİTİM VE REHABİLİTASYON MERKEZİ ÇALIŞANLARININ ENGELLİ BİREYLERİN CİNSEL EĞİTİMİ KONUSUNDAKİ GÖRÜŞLERİ

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 1, 13 - 17, 30.04.2016

Pelin Palas Karaca , Şükran Başgöl Eda Cangöl Ergül Aslan Seda Cangöl

Öz

GİRİŞ ve AMAÇ: Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde çalışan personelin engelli bireylerin cinsel eğitimi konusunda görüşlerini belirlemektir.

YÖNTEM ve GEREÇLER: Kesitsel, tanımlayıcı tipte olan bu çalışma İstanbul ve Balıkesir’de farklı özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde görev yapan ve çalışmaya katılmayı kabul eden 133 çalışan ile yapılmıştır.

BULGULAR: Katılımcıların %36’ sının 24-29 yaş aralığında ve büyük bir kısmının kadın olduğu (%77) tespit edilmiştir. Rehabilitasyon merkezinde çalışan personelin çoğunluğu 117’si (%88) yüksekokul fakülte mezunu olup, %53’ü beş yıldır çalışmakta olduğunu ifade etmiştir. Katılımcıların %60’ı zihin engelli bireylere eğitim ve bakım vermektedir. Rehabilitasyon merkezinde çalışan personele engelli bireylerin cinsel bilgileri kimden almaları gerektiği sorulduğunda %62’si aileden alması gerektiğini vurgulamıştır. Engelli bireylere verilmesi gereken cinsel eğitim konusu olarak ergenlikte ruhsal ve bedensel değişimlerin anlatılması gerektiğini ifade etmişlerdir (n=113, %85). Katılımcıların “cinsel bilgiler eğitimi ayrı bir ders olarak okutulmalı” sorusuna 50’si (%38), “engelli bireyler cinsellik ve üreme bilgilerini gelişim düzeyine uygun ve kademeli olarak almalıdır” sorusuna 63’ü (%47), “eğer hizmet içi eğitim alırsam cinsel bilgiler eğitimini ben verebilirim” sorusuna 51’i (%38) “katılıyorum” yanıtını vermiştir. Katılımcıların %57’si engelli bireylerin cinsellik ile ilgili sorularını rahat cevapladığını bildirmiştir. Katılımcılara “engelli bireylerin cinselliği hakkındaki düşünceleri” sorulduğunda ise aile, okul, sağlık profesyonelleri tarafından cinsel eğitimin verilmesi gerektiği görüşünü bildirenlerin çoğunlukta olduğu saptanmıştır.

TARTIŞMA ve SONUÇ: Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerin de çalışmakta olan personelin, zihinsel ve fiziksel engelli bireylere cinsel eğitim verilmesi gerektiğini ifade ederken, engelli bireylerin cinsel sağlıkla ilgili sorularının yalnızca yarısına yanıt verebildikleri görülmüştür. Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezinde çalışanların cinsel sağlık eğitimi konusunda hizmet içi eğitimlerle desteklenmeleri önem kazanmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Engellilik, Cinsellik, Cinsel Eğitim, Rehabilitasyon Merkezi.

THE VIEWS OF SPECIAL EDUCATION AND REHABILITATION CENTER STAFF ABOUT SEXUAL EDUCATION OF PERSONS WITH DISABILITIES

Öz

INTRODUCTION: The present study aims to determine the views that is about sexual education of the disabled people of the staff who work special education and rehabilitative services.

METHODS: A cross-sectional study was undertaken among 133 staff in different special education and rehabilitative services in Istanbul and Balıkesir.

RESULTS: Its been indicated that 36% of participants are in between 24-29 ages and most of the participants are women (77%). Most of the staff, 117 people (88%) who works in rehabilitation center is graduated from university/college, 53% of them reported that they have been working for 5 years. Sixty percent of participants provides education and care to disabled people. When we asked that who should disabled people get information about sexuality, 62% of them answered “from their family”. They expressed that physical and emotional changes in adolescence should be taught in sexual education (n=113, 85%). Fifty of them (38%) answered “i agree” to the following question: “ isabled people should take sexual education and reproductibility knowledge according to their understanding”. Fifty one of them (38%) answered “I agree” to “I can provide sexual education to disabled persons if I can have an in-service education” suggestion. When we asked their thoughts about disabled people’s sexuality most of them reported that they should get information from school, family and health professionals.

DISCUSSION AND CONCLUSION: The staff also works with special education and rehabilitation centers, mental and physical disabilities should be given when referring to sexual education has been seen only able to respond to half of the questions about sexual health disabilities. The employees who is working special education and rehabilitation centers supported with in-service education is important on the sexual health education.

Anahtar Kelimeler

Disability, Sexuality, Sexual Education, Rehabilitation Center

Kaynakça

• 1. World Health Organization. World Report on Disability 2011. http://www.who.int/disabilities/world_report/2011/accessible_en.pdf Erişim Tarihi: 28.12.2012.
• 2. Özürlüler Kanunu ve İlgili Mevzuat T.C. Başbakanlık T.C. Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, ördüncü Baskı Ankara 2010.
• 3. Wiegerink DJ, Roebroeck ME, Donkervoort M, Stam HJ, Cohen-Kettenis PT. Social and sexual relationships and young adults with cerebral palsy: a review. Clin Rehabil. 2006; 20:1023-1031.
• 4. Cangöl E, Palas KP, Aslan E. Engelli Bireylerde Cinsel Sağlık. Androloji Bülteni. 2013; 53:141-146.
• 5. Tepper MS. Becoming Sexually able: education to help youth with disabilities, Siecus Report. 2001; 29 (3):2-36.
• 6. Cumurcu B, Karlıdağ R, Almış BH. Fiziksel engellilerde cinsellik. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar-Current Approaches in Psychiatry. 2012; 4(1):84-98.
• 7. Nancy A. Murphy, MD, Ellen Roy Elias, MD, Sexuality of children and adolescents with developmental disabilities, for the Council on Children with Disabilities. Pediatrics. 2006; 118 (1), 398-403.
• 8. Özel Eğitim ve Rehabilitasyon Merkezleri Yönetmeliği. http://mevzuat.meb.gov.tr/html/27807_0.html. Erişim Tarihi: 14.04.2015
• 9. Karataş K, Çiftci EG. Türkiye’de Engelli Kadın Olmak: Deneyimler ve Çözüm Önerileri. Uluslararası Sosyal Araştırmalar ergisi. 2010; 3(13): 147-153.
• 10. İşler A, Beytut , Taş F, Conk Z. A Study on Sexuality with the Parents of Adolescents with Intellectual Disability. Sexuality and Disability. 2009; 27(4): 229-237.
• 11. Mermer G. (1993). Zihin Engelli Ergenlerin Cinsel Eğitim Gereksinimleri Hakkında Anne, Baba ve Eğitimci Görüşlerinin eğerlendirilmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• 12. Karasu N, Aykut C, Yılmaz B. Zihin Engelliler Öğretmenlerinin Hizmet İçi Eğitim İhtiyaçlarının Belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi. 2014, 15(1): 41-53.
• 13. Chirawu P, Hanass-Hancock J, Aderemi TJ, de Reus L, Henken AS. Protect or Enable? Teachers’ Beliefs and Practices Regarding Provision of Sexuality Education to Learners with Disability in KwaZulu-Natal, South Africa. Sex Disabil. 2014; 2(3): 259-277.
• 14. Tekinarslan İÇ, Eratay E. Zihinsel Yetersizliği Olan Bireylerin Ergenlik önemine Uyum Sürecinde Ebeveyn avranışlarının İncelenmesi. NWSA-Education Sciences. 2013; 8(3): 363-374.
• 15. Rohleder P. Educators’ Ambivalence and Managing Anxiety in Providing Sex Education for People with Learning Disabilities. Psychodynamic Practice. 2010; 16(2): 165-182.
• 16. Aderemi TJ. Teachers’ perspectives on sexuality and sexuality education of learners with intellectual disabilities in Nigeria. Sex. Disabil. 2013; 32(3): 247-258.
• 17. McCabe MP, Taleporos G. Sexual esteem, sexual satisfaction, and sexual behavior among people with physical disability. Arch Sex Behav 2003; 32(4): 359-369.
• 18. Wilkenfeld BB, Ballan MS. Educators’ attitudes and beliefs towards the sexuality of individuals with developmental disabilities. Sex. Disabil. 2011; 29(4): 351-361.