DOĞUMHANELERDE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİ VE ÇALIŞAN GÜVENLİĞİNİ ETKİLEYEN NEDENLER

Yıl 2016, Cilt: 5 Sayı: 3, 110 - 115, 31.12.2016

Mehtap Akçapınar Tonay İnceboz

Öz

GİRİŞ ve AMAÇ: Türkiye’dehastanelerde kalite kapsamında çalışan güvenliği ile ilgili düzenlemeler yapılmıştır. Biz de bu kapsamda doğumhanelerde çalışan sağlık personelinin çalışan güvenliği ve çalışan güvenliğini etkileyen nedenleri araştırmayı amaçladık.

YÖNTEM ve GEREÇLER: Araştırmamızda; İzmir’de bulunan dört kamu hastanesi doğumhanesinde çalışan 91 ebe ve hemşireye çalışan güvenliği ve çalışan güvenliğini etkileyen nedenlerle ilgili anket uygulanarak, yaşına, eğitimine ve çalışma yılına göre geçirilen iş kazası türü, iş kazası nedenleri, maruz kalınan riskler araştırılmış ve verileristatistiksel olarak değerlendirilmiştir.

BULGULAR: Araştırmaya katılan 91 doğumhane çalışanlarının yaşları arttıkça iş kazası geçirme oranı daha yüksek olarak bulunmuş veçalışma yılı 15 ve üstü yıl çalışanların (%63,0) daha çok iş kazası geçirdiği tespit edilmiştir. Eğitim durumları ile iş kazası geçirme oranları incelendiğinde, anlamlı bir fark bulunmamıştır. Doğumhane çalışanlarının57’si (%62,6) kesici delici alet yaranması geçirmiştir. Ancak bunların30’u (%33,0) bu durumu iş kazası olduğunu bilmemektedir. Doğumhanede çalışanların çalışan güvenliğini etkileyen nedenlerden en sık olanları; yoğun iş temposu(%91,2), uzun çalışma saatleri(%87,9) vestres (%67,0) olarak sıralanmıştır.

TARTIŞMA ve SONUÇ: Çalışmamızda; doğumhanelerde kesici delici alet yaralanması, yaşayanların bu durumu iş kazası olarak değerlendirmemesi, iş sağlığı ve güvenliği konusunda eğitimin ne kadar gerekli olduğunun ortaya konması açısından çok çarpıcıdır. Aynı zamanda; doğumhanede çalışanlarının sayısı arttırılması ve çalışma sürelerinin makul seviyelerde olması çalışan sağlığı ve güvenliğini artıracaktır. Türkiye’de doğumhanelerde çalışan güvenliği ve çalışan güvenliğini etkileyen nedenlerle ilgili ilk çalışmadır.

Anahtar Kelimeler

Sağlıkta çalışan güvenliği, iş kazası, Kalite

FACTORS AFFECTING THE OCCUPATIONAL HEALTH AND SAFETY OF THE EMPLOYEE IN THE DELIVERY ROOM

Öz

AIM: There has been some regularity for employee safety in the scope of quality in hospitals in Turkey. Thus, we aimed to investigate the factors affecting employee health in delivery rooms in 4 state hospitals in Izmir.

MATERIALS AND METHODS: In this study, the questionnaires on employee safety and factors affecting employee safety were filled by 91 midwives and nurses who work in 4 state hospitals in Izmir. After completion the questionnaire, data were statistically analysedfor the type, reasons of the occupational accidents as well as exposed risks according to ages, educational status and the duration of the working years.

RESULTS: Among 91 employees, the risk of having an occupational accident was greater as they got older andemployees working for 15 years or more had occupational accidentmore often (63%).There was no difference among the different educational groups in terms of occupational accident rates. Of all 91 employees working in the delivery room, 59 (62.6%) had cuts or needle stick injury as an occupational accident at least once in the last 5 years, however only 30 of them (33%) have regarded these as “occupational accident”. The main reasons of occupational accidents were determined as intensive workload (91.2%), long working hours (89.9%), stress (67%).

DISCUSSION: Although it is frequent, cuts and needle stick injuries are not considered as occupational accident by most health workers working in delivery room health workers. This striking fact indicates the certain need for education on occupational health and safety among health care providers. In addition, increasing the number of health care workers in delivery room and decreasing the length of working periods down to acceptable levels will increase the occupational health and safety. This is the first health and safety-study on the employees working in the delivery room

Anahtar Kelimeler

healthworkers’ safety, occupationalaccident, quality.

Kaynakça

• 1. Bilir, N. İş Sağlığında Genel İlkeler, Ed.:İliçin G, 2. Basım, Ankara, 2003; 3803-3838
• 2. Parlar S. Sağlık Çalışanlarında Göz Ardı Edilen Bir Durum: Sağlıklı Çalışma Ortamı, TAF PreventiveMedicineBulletin, 2008; 7 (6): 547-54
• 3. Yılmaz F. Avrupa Birliği ve Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği: Türkiye’de İş Sağlığı ve Güvenliği Kurullarının Etkinlik Düzeyinin Ölçülmesi, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul, 2009
• 4. Özkan Ö. Hastanede Çalışan Hemşirelerin İş ve Çalışma Ortamı Tehlike ve Riskleri İle Risk Algılarını Saptanması, Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; Ankara, 2005
• 5. Güreli T. Sağlık Sektörünün Avrupa Birliğine Giriş Sürecine Uyumuna Yönelik Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, Niğde Üniversitesi İşletme Anabilim Dalı, Niğde, 2006
• 6. Akkaya, G. Avrupa Birliği ve Türk Mevzuatı Açısından Sağlık Kuruluşlarında İş Sağlığı, İş Güvenliği, Meslek Hastalıkları ve Bir Araştırma, Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2007
• 7. Akalın HE, Akova M. Sağlık personelinin işle ilgili infeksiyon hastalıkları riski. Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Mezunlar Derneği Yayınları 1991; 2: 25-34
• 8. Gül A. Üstündağ H, Kahraman B, Purisa B. Hemşirelerde Kas İskelet Ağrılarının Değerlendirilmesi, Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi 2014 1(1): 1-10
• 9. McGrath, A., Reid, N., Boore, J., 2003. Occupationalstress in nursing. International Journal of NursingStudies 40, 555–565.
• 10. Özarslan A. Ankara’da Bir Eğitim Hastanesinde Çalışan Hemşirelerde İş Kazası Sıklığı, Yayınlanmış Yüksek lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Kazaların Demografisi ve Epidemiyolojisi Anabilim Dalı, Ankara, 2009
• 11. Aksan Davas HA. Ege Üniversitesi Tıp Fakültesinde Çalışan Hemşirelere Yönelik İş Kazası Kayıt Sisteminin Geliştirilmesi ve İzlenmesi, Doktora Tezi, Ege Üniversitesi; İzmir, 2005.
• 12. Özdemir M. Sağlık Çalışanlarının Sorunları. Toplum ve Hekim 1999; 14 (6): 402-411.
• 13. Üçüncü K. 2012 SGK İş Kazası İstatistikleri analizi, http://www.isteguvenlik.tc/SGK2012IsKazaIstatistik.pdf erişim 10.02.2016
• 14. Tezel A. Musculoskeletalcomplaintsamong a group of Turkishnurses. Int J Neurosci 2005; 115: 871-880
• 15. Solak S, Abamor MY. Sağlık Çalışanlarında Fiziksel Zorlanma ve Bel Ağrısı Sıklığı Sağlık Çalışanlarının 1.Ulusal kongresi, Kasım 1999 Ankara,http://www.ttb.org.tr/kutuphane/scs_kongre.pdf Erişim tarihi: 07.02.2016
• 16. Tekeoğlu İ., Gülcü E., Kara M. Hastane Çalışanlarında Karpal Tünel Sendromu İle Uyumlu El-El Bileği Ağrısı Sıklığı ve Risk Faktörleri, Türk Fiz Tıp Rehab. Derg. 2008; 54:152-156.
• 17. Danacı N, Kenanoğlu F, Şahin E, Bidav Ö. SSK Ankara Eğitim Hastanesi’nde Çalışan Hemşirelerin İş Doyumu, İş Doyumunu Etkileyen Faktörler ve Rapor Kullanma Sıklığı İle İlişkisi, Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 1. Ulusal Kongresi, 26-28 Kasım 1999; Ankara:150
• 18. Yavuz E. Bir Üniversite Hastanesinde Çalışan Hemşirelerin iş Sağlığı Ve iş Güvenliği Durumlarının incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Haliç Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, 2009