EVALUATION OF STUDIES IN TURKEY ON THE PREVENTION OF PRESSURE SORES IN THE INTENSIVE CARE UNIT:

Yıl 2018, Cilt: 7 Sayı: 1, 42 - 50, 30.04.2018

Fadime Çınar , Sennur Kula Şahin Fatma Eti Aslan

Öz

Increasingly important in recent years , pressure sores began to appear as the quality of service indicators of inpatient treatment facilities that affecting people's quality of life can be preventable problem causing an increase in the cost of health care. Therefore, it is important to identify and prevent the risk factors that may cause pressure injury.Although there are many studies the incidence of pressure sores and for prevention abroad but in our country seems to be limited research on about the subject.This study was conducted to review studies published in Turkey between 2005 and 2015 regarding identification and prevention of pressure sores risk factors, and to assess data obtained from these studies systematically. As a result of this systematic review; İn the study are sample size 46 – among 948 and two of the study are prospective, one of study is retrospective, other of four are descriptive. it was found that the risk of pressure sores of the assessment of most braden from the risk assessment scale is used in the intensive care unit, there was no evidence-based study on which scale has the most effectiveness, and it was also found that different scales were used in some of the studies instead of pressure scales. In addition, it was found that age, albumin levels, and duration of hospital stay are the mostimportant factors in the formation of pressure sores. In the studies, repositioning once in 2 hours routinely, use of air beds, and taking precautions to protect integrity of the skin were found to be the mostly used practices towards the prevention of pressure sores.

Anahtar Kelimeler

Pressure Ulcers, Decubitus, Intensive Care, Prevention, Nursing, Turke

YOĞUN BAKIM ÜNİTESİ’NDE BASINÇ YARASININ ÖNLENMEYE YÖNELİK TÜRKİYE’DE YAPILMIŞ ÇALIŞMALARIN İNCELENMESİ; SİSTEMATİK DERLEME

Öz

Son yıllarda giderek önem kazanan, yataklı tedavi kurumlarının hizmet kalite göstergesi olarak gösterilmeye başlayan basınç yarası kişinin yaşam kalitesini etkileyen, sağlık bakım hizmetlerinin maliyetini artmasına neden olan önlenebilir bir problem olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu nedenle basınç yarasına neden olabilecek risk faktörlerinin belirlenmesi ve önlenmesi önemlidir. Basınç yarasının görülme sıklığı ve önlenmesine ilişkin yurt dışında çok sayıda çalışma bulunmasına rağmen ülkemizde konuyla ilgili araştırmalar sınırlı olduğu görülmektedir. Bu çalışma Türkiye’ de basınç yarası oluşumundaki risk faktörlerinin belirlenmesi ve önlenmesine yönelik 2005-2015 tarihleri arasında yayınlanmış çalışmaların gözden geçirilmesi ve çalışmalardan elde edilen verilerin sistematik biçimde incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Bu sistematik inceleme sonucunda çalışmalarda örneklem sayısının 46 - 948 arasındadır ve çalışmaların ikisi prospektif biri retrospektif diğer dördü tanımlayıcı tiptedir. Yoğun bakımünitesinde basınç yarası risk değerlendirilmesinde en fazla braden risk değerlendirme ölçeğinin kullanıldığı, hangi ölçeğin etkinliğinin daha fazla olduğuna ilişkin kanıta dayalı çalışmaların yapılmadığı, bazı çalışmalarda da basınç yarası değerlendirme ölçekleri yerine farklı ölçekler kullanıldığı belirlenmiştir. Ayrıca basınç yarası oluşumunda yaş, hareketsizlik, albümin düzeyi ve hastanede kalış süresinin en önemli faktörler olduğu bulunmuştur. Ülkemizde yoğun bakım ünitesinde basınç yarası görülme oranın %15-65 oranında görüldüğü belirlenmiştir.Çalışmalarda basınç yarasını önlemeye yönelik olarak en fazla yapılan uygulamaların düzenli olarak iki saatte bir yatak içi pozisyon değişikliği yapılması, cilt yüzeyini korumaya yönelik tedbirler alınması ve havalı yatak kullanılması olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Basınç Ülseri, Dekübitus, Yoğun Bakım, Önleme, Hemşirelik, Türkiye

Kaynakça

• 1. Coyer F,Tayyip N. Risk Factors For Pressure İnjury Development İn Critically İll Patients İn The İntensive Care Unit: A Systematic Review Protocol.Biomed Central 2017,6:58
• 2. Bennet G, Dealey C, Posnett J. The Cost Of Pressure Ulcers İn The Uk. Age Ageing. 2004;33(3):230-5.
• 3. Doley J. Nutrition Management Of Pressure Ulcers. Nutrition İn Clinical Practice. 2012;25:50-60.
• 4. Dorner B, Posthauer E, Thomas D. The Role Of Nutrition İn Pressure Ulcer Prevention And Treatment: National Pressure Ulcer Advisory Panel White Paper. Nutrition White Paper. Advances İn Skin & Wound Care, 2009; 22(5): 212-21.
• 5. Bozbaş, G. T, Gürer, G. Current Treatment Approaches İn Pressure Ulcers. Sakarya Medical Journal, 2011,1, 4, 118-125
• 6. Tel H, Özden D, Güneş Çetin P.Yatağa Bağımlı Hastalarda Basınç Yarası Gelişme Riski Vehemşirelerin Bu Hastalara Uyguladıkları Önleyici Bakım. Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi2006/1, 2
• 7. Posthauer E.M, Banks M, Dorner B, Jos M.G.A. The Role Of Nutritıon For Pressure Ulcer Management:Natıonal Pressure Ulcer Advisory Panel,Eoropan Pressure Ulcer Advisory Panel And Pan Pasific Pressure Injury Alliance White Paper. Advances İn Skin & Wound Care,Journal .April 2015.
• 8. European Pressure Ulcer Advisory Panel And National Pressure Ulcer Advisory Panel. Treatment Ofpressure Ulcers: Quick Reference Guide[Online] 2009. Elektronik Adresi: Http://Www.Epuap.Org/Guidelines/Final_Quick_Treatment.Pdf[Erişim Tarihi: 6 Ocak 2016].
• 9. Akman-Mert Ö,Ecevit Alpar Ş.Suriadi Ve Sanada Basınç Yarası Risk Değerlendirme Ölçeğinin Türkçe Geçerlik Ve Güvenirliği.Hemşirelikte Araştırma Geliştirme Dergisi,2014,16(1).
• 10. .Strand T, Lindgren M. Knowledge, Attitudes And Barriers Towards Prevention Of Pressure Ulcers İn İntensive Care Units: A Descriptive Cross-Sectional Study. Intensive Crit Care Nurs 2010;26:335e42.
• 11. Sayar S, Turgut S, Doğan H Et Al. Incidence Of Pressure Ulcers İn İntensive Care Unit Patients At Risk According To The Waterlow Scale And Factors İnfluencing The Development Ulcers. J.Clin Nurs. 2009;18(5):765-74.
• 12. Terekeci H, Kucukardalı Y, Top C Et Al. Risk Assesment Study Of The Pressure Ulcers İn İntensive Care Unit Patients. Eur J Internal Med. 2009;20(4):394-7.
• 13. Uzun O, Tan M. A Prospective, Descriptive Pressure Ulcer Risk Factor And Prevalence Study At A University Hospital İn Turkey. Ostomy Wound Manage. 2007; 53(2): 44-56.
• 14. Lebleci B, Turhan N, Adam M, Akman Mn. Clinical And Epidemiologic Evaluation Of Pressure Ulcers İn Patients At A University Hospital İn Turkey. J.Wound Ostomy Continence Nurs. 2007;34(4):407-11.
• 15. Hug Akme, Ünalan H, Karamehmetoğlu S.S. ve Ark. Bir Eğitim Hastanesinde Bası Yarası Prevelansı Ve Bası Yarası Gelişiminde Etkili Risk Faktörleri. Türkiye Fiziksel Tıp Ve Rehabilitasyon Dergisi. 2001;47(6):3-11.
• 16. Tokgöz O.S, Demir O. Nöroloji Yoğun Bakım Ünitesinde Bası Yara İnsidansı Ve Risk Faktörleri. Selçuk Üniv. Tıp Dergisi. 2010;26(3):95-8.
• 17. Özyürek P, Yavuz Van Giersbergen M. (2016) Basınç Yarası Editörler Aslan Fe. Olgun N. Seçilmiş Semptom Ve Bulguların Yönetimi. Akademisyen Kitabevi- Ankara Ss:182-215.
• 18. Risk Assessment & Prevention Of Pressure Ulcers Registered Nurses’ Association Of Ontario Nursing Best Practice Guidelines Program 2011;Www.Rnao.Org/Bestpractices (Erişim Tarihi: 17.01.2016).
• 19. Pressure Ulcers: The Prevention And Treatment (Quick Reference Guide). National Institute Healtyandclinicalexcellence2005;Http://Www.Nice.Org.Uk/Nicemedia/Live/10972/29883/29883.Pdf (Erişim Tarihi:30.07.2013).
• 20. Tayyib N, Coyer F, Lewis P. Pressure Ulcer İn Adult İntensive Care Unit: A Literature Review Of Patient Risk Factor And Risk Assessment Scales. Nurse Educ Pract 2013;3(11):28-42.
• 21. Taşçı Bozbaşg, Gürer G.Bası Yaralarında Güncel Tedavi Yaklaşımları. Medical Journal, Sakarya 2011(4):118-125.
• 22. Aslana,Yavuz Van Giersbergen M. Nurses’ Attitudes Towards Pressure Ulcer Prevention İn Turkey , Journal Of Tissue Viability (2015).
• 23. Yara, Ostomi, İnkontinans Hemşireleri Derneği. (Yoihd) [Online] [17ocak 2016] Elektronik Adresi: Http://Www.Yoihd.Org.Tr/
• 24. Avşar P. Hemşirelerin Braden Ve Waterlow Basınç Ülseri Risk Değerlendirme Ölçeklerine İlişkin Görüşleri. Yüksek Lisans. Gazi Üniversitesi Ankara, 2012.
• 25. Uzun Ö. Cerrahi Hastalarda Basınç Ülserlerinin Önlenmesi. Fırat Üniversitesisağlık Bilim Dergisi Tıp 2010;5(15):114-127.
• 26. Walton Gp. Prevention Of Pressureulcers İn Thesurgicalpatient. Aorn Journal 2009;89(3):538-548.
• 27. İnan Durdu G, Öztunç G. Pressureulcerprevalence İn Turkey: A Sample From A University Hospital. J Wound Ostomy Continence Nurs 2012;39(4):409-413
• 28. Centre For Reviews And Dissemination Systematic Reviews (Crd). Guidance For Undertaking Reviews İn Healthcare. Published By Crd, University Of York. 2009
• 29. Moher D, Liberati A, Tetzlaff J, Altman Dg, The Prısma Group (2009) Preferred Reporting Items For Systematic Reviews And Meta-Analyses: The Prısma Statement. Annals Int Med, 151:264-269.
• 30. Polit Df, Beck Ct. Literature Reviews: Finding And Reviewing Research Evidence. In: Polit Df,Tatano Bc, Eds. Essentails Of Nursing Research: Appraising Evidence For Nursing Practice.7thed. Philadelphia: Lippincott Williams & Wilkins; 2009. P.169-93.
• 31. Ersoy Ortaç E, Öcal S, Oza, Yılmaz P, Arsava B, Topeli A. Yoğun Bakım Hastalarında Bası Yarası Gelişiminde Rol Oynayabilecek Risk Faktörlerinin Değerlendirmesi. Yoğun Bakım Derg 2013; 4: 9-12
• 32. Efteli E. Ü And Günesyapucu Ü. A Prospective, Descriptive Study Of Risk Factors Related To Pressure Ulcer Development Among Patients İn Intensive Care Units,Ostomy Wound Management® July 2013
• 33. Girginkelebek N, İşçimen R, Hotaman L, Kaymak S, Kutlay O.Erişkin Yoğun Bakım Ünitesinde Tedavi Edilen Olgularda Bası Yarası İnsidansı Ve Risk Faktörleri. Anestezi Dergisi 2007; 15 (4): 253 – 259
• 34. Efteli Ü.E, Güneş Ü.Basınç Yarası Gelişiminde Perfüzyon Değerlerinin Etkisi.Anadolu Hemşirelik Ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2014;17:3
• 35. Katranh.B.Bir Cerrahi Yoğun Bakım Ünitesi’nde Bası Yarası Görülme Sıklığı Ve Bası Yarası Gelişimini Etkileyen Risk Faktörlerinin İrdelenmesi.G.O.P.Taksim E.A.H.Jaren 2015;1(1):8-14
• 36. Eachempati Sr, Hydo Lj, Barie Ps. Factors İnfluencing The Development Of Decubitus Ulcers İn Critically İll Surgical Patients. Crit Care Med 2001; 29: 1678-82.
• 37. Fife C, Otto G, Capsuto Eg Ve Ark. Incidence Of Pressure Ulcers İna Neurologic İntensive Care Unit. Crit Care Med 2001; 29: 283-90.
• 38. Serpa Fl, Gouveia Santos Vlc, Gonçelvas Tc, Et Al. Predictive Validity Of Braden Scale For Pressuer Ulcers Risk İn Critical Care Patients.Rev. Latino-Am. Enfermagem 2011;19:50-7.
• 39. Pender Lr, Frazier Sk. The Relationship Between Dermal Pressureulcers, Oxygenation And Perfusion İn Mechanically Ventilated Patients.Intensive Crit Care Nurs 2005; 21: 29-38
• 40. Uzun O, Tan M. A Prospective, Descriptive Pressure Ulcer Risk Factorand Prevalence Study At A University Hospital İn Turkey. Ostomy Wound Management 2007; 53: 44-56.
• 41. Manzano F, Navarro Mj, Roldan D, Et Al. Pressure Ulcer İncidence And Risk Factors İn Ventilated İntensive Care Patients. J Crit Care2010;25:469-76.